هپاتیت B یکی از شایع ترین بیماری های ویروسی کبد است که در سراسر جهان میلیون ها نفر را مبتلا کرده است. این بیماری به وسیله ویروسی به نام HBV ایجاد می شود و می تواند به صورت حاد یا مزمن در بدن فرد وجود داشته باشد. در نوع حاد، بدن در بیشتر مواقع قادر است ویروس را از بین ببرد اما در نوع مزمن، ویروس برای مدت طولانی در بدن باقی می ماند و ممکن است به مرور باعث آسیب های جدی به کبد شود.
انتقال هپاتیت B از طریق تماس با خون آلوده، روابط جنسی محافظت نشده، استفاده از وسایل تیز مشترک مانند سوزن یا تیغ و از مادر به نوزاد در هنگام زایمان صورت می گیرد. یکی از ویژگی های خطرناک این بیماری این است که در مراحل اولیه، ممکن است علائم خاصی بروز نکند و فرد بدون آگاهی از بیماری، ناقل ویروس باشد. به همین دلیل آزمایش های دوره ای برای تشخیص زودهنگام اهمیت زیادی دارد. با تشخیص به موقع، می توان روند پیشرفت بیماری را کنترل و از آسیب های بیشتر به کبد جلوگیری کرد. در صورت بی توجهی، هپاتیت B می تواند به بیماری های خطرناکی مانند سیروز یا سرطان کبد منجر شود.
علائم و نشانه های بیماری هپاتیت B
شناخت علائم این بیماری نقش مهمی در تشخیص زودهنگام و جلوگیری از پیشرفت بیماری دارد. بیشتر افراد در مراحل ابتدایی هیچ نشانه ای از بیماری ندارند اما برخی ممکن است علائمی مشابه سرماخوردگی شدید یا آنفلوآنزا را تجربه کنند.
این علائم شامل خستگی مفرط، کاهش اشتها، تهوع، استفراغ، تب خفیف و درد در ناحیه شکم است. در مواردی نیز زردی پوست و سفیدی چشم ها (یرقان) دیده می شود که یکی از نشانه های مهم اختلال در عملکرد کبد است.
رنگ ادرار تیره و مدفوع روشن نیز از دیگر علائم هشدار دهنده هستند. در افراد مبتلا به نوع مزمن هپاتیت B، ممکن است علائم برای مدت طولانی ظاهر نشود و فقط از طریق آزمایش خون بتوان وجود ویروس را تشخیص داد.
در صورت مشاهده هر یک از این نشانه ها، مراجعه به پزشک برای انجام آزمایش های دقیق ضروری است. کنترل و درمان به موقع می تواند از آسیب دائمی به کبد پیشگیری کند. در مجموع آگاهی از علائم و بررسی منظم وضعیت سلامتی به ویژه در افرادی که در معرض خطر هستند، از اهمیت بالایی برخوردار است.
از این بخش بخوانید: معاینات بازگشت به کار شاغلین
روش های تشخیص و درمان هپاتیت B
تشخیص این بیماری معمولا از طریق آزمایش خون انجام می شود. در این آزمایش ها، وجود آنتی ژن ها و آنتی بادی های خاصی که نشانه حضور ویروس هستند، بررسی می شود. پزشک بر اساس نتایج آزمایش، نوع عفونت (حاد یا مزمن) را تعیین می کند و برنامه درمانی مناسب را ارائه می دهد. در نوع حاد، اغلب بدن به طور طبیعی با ویروس مقابله می کند و نیاز به درمان خاصی نیست اما فرد باید استراحت کافی داشته باشد و از مصرف داروها یا مواد مضر برای کبد خودداری کند.
در نوع مزمن هپاتیت B، درمان با داروهای ضد ویروسی انجام می شود تا فعالیت ویروس کنترل شده و از پیشرفت بیماری به سمت نارسایی یا سرطان کبد جلوگیری شود. همچنین بیمار باید تحت نظر پزشک متخصص گوارش یا عفونی قرار گیرد تا روند درمان به دقت پیگیری شود. علاوه بر دارو، رعایت رژیم غذایی سالم، پرهیز از مصرف الکل و خودداری از مصرف داروهای بدون تجویز پزشک بسیار ضروری است. انجام منظم آزمایش های دوره ای نیز به بررسی عملکرد کبد و کنترل ویروس کمک زیادی می کند.
راه های پیشگیری از ابتلا به هپاتیت B
پیشگیری از این بیماری ساده تر و مؤثرتر از درمان آن است. واکسیناسیون یکی از بهترین و مطمئن ترین روش ها برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری محسوب می شود. واکسن این بیماری در سه نوبت تزریق می شود و ایمنی بلند مدتی در بدن ایجاد می کند. علاوه بر واکسن، رعایت نکات بهداشتی در زندگی روزمره اهمیت زیادی دارد. اجتناب از استفاده مشترک از وسایل شخصی مانند تیغ، مسواک و سوزن یکی از اقدامات کلیدی در این زمینه است.
همچنین برقراری روابط جنسی ایمن و استفاده از وسایل محافظتی از انتقال بیماری جلوگیری می کند. کارمندان بخش های درمانی که با خون سر و کار دارند باید حتما از وسایل حفاظتی استفاده کنند.
در مادران باردار، انجام آزمایش هپاتیت B در دوران بارداری اهمیت زیادی دارد تا در صورت ابتلای مادر، اقدامات لازم برای پیشگیری از انتقال بیماری به نوزاد انجام شود. رعایت این نکات ساده اما حیاتی می تواند نقش مهمی در جلوگیری از شیوع این بیماری در جامعه داشته باشد و سلامت عمومی را حفظ کند.
خدمات تخصصی طب کار آروان در زمینه سلامت شغلی
مجموعه طب کار آروان یکی از بهترین گزینه ها برای انجام معاینات سلامت شغلی و بررسی وضعیت کارکنان در برابر بیماری هایی مانند هپاتیت B است. این مجموعه با بهره گیری از پزشکان متخصص و تجهیزات پیشرفته، خدمات کاملی را در زمینه ارزیابی سلامت شغلی ارائه می دهد. در طب کار آروان انواع معاینات از جمله معاینات استخدام، ادواری، بازگشت به کار و تست اعتیاد انجام می شود تا وضعیت جسمی و سلامت کارکنان به طور دقیق بررسی گردد.
انجام آزمایش های مرتبط با هپاتیت B نیز بخشی از خدمات این مرکز است که با دقت و حساسیت بالا انجام می شود. طب کار آروان با تکیه بر تجربه و تخصص خود، اعتماد بسیاری از سازمان ها و کارفرمایان را جلب کرده است.
در صورت نیاز به انجام آزمایش های سلامت شغلی یا بررسی وضعیت ابتلا به هپاتیت B می توانید با این مجموعه تماس بگیرید و از خدمات تخصصی آن بهره مند شوید. جهت کسب اطلاعات بیشتر می توانید با مجموعه طب کار آروان ارتباط بگیرید.
آدرس و تلفن: تهران، نرسیده به مترو شادمان، تقاطع خیابان آزادی، و یادگار امام شمال، خیابان تیموری، نبش آرام، پلاک ۱، طبقه ۴، واحد ۲۲ و ۰۲۱۶۶۰۴۴۸۰۹
از این بخش بخوانید: مهم ترین علل مسمومیت های شغلی در ایران
سخن پایانی
هپاتیت B یکی از بیماری های مهم و در عین حال قابل پیشگیری است که آگاهی، تشخیص زودهنگام و رعایت اصول بهداشتی می تواند در کنترل آن نقش بزرگی ایفا کند.
هر فردی که در معرض عوامل خطر این بیماری قرار دارد باید نسبت به انجام آزمایش های منظم و واکسیناسیون اقدام کند. در صورت ابتلا نیز درمان تحت نظر پزشک و رعایت توصیه های پزشکی می تواند از بروز عوارض جدی جلوگیری نماید. با توجه به اهمیت سلامت شغلی، انجام بررسی های منظم در مراکز معتبر مانند طب کار آروان می تواند گامی مؤثر در جهت حفظ سلامت کارکنان و پیشگیری از گسترش بیماری های واگیر باشد. مراقبت از سلامت کبد یعنی مراقبت از کل بدن؛ بنابراین نباید در انجام معاینات و آزمایش های دوره ای کوتاهی کرد.
