احتمالاً شما نیز در مصاحبه‌های شغلی و استخدام مراکز مختلف با طب کار آشنا شده‌اید. این واژه که به عنوان بهداشت شغلی نیز شناخته می‌شود بر درمان بیماری‌هایی که ناشی از کار هستند و یا آسیب‌های حین کار تمرکز دارد. این معالجات و معاینات ممکن است قبل از شروع به کار به‌عنوان یکی از مراحل استخدام انجام شود و به طور انحصاری مختص افراد شاغل نمی‌باشند.
یکی از این معاینات، معاینات چشم در طب کار است که در همه‌ی شغل‌ها، به ویژه برای شغل‌هایی که نیاز به تمرکز بیشتر چشم دارند، ضروری می‌باشد. در این مقاله به بررسی انواع غربالگری‌های قبل از استخدام و معاینات چشم خواهیم پرداخت.
طب کار چیست؟
این شاخه از پزشکی بالینی بر سلامت، شناسایی یا مدیریت آسیب‌ها و خطرات سلامتی تمرکز دارد که افراد ممکن است در محیط کار با آن‌ها مواجه شوند. علاوه بر این، تضمین می‌کند که در محل کار، کارفرمایان از قوانین مربوط به ایمنی محل کار پیروی می‌کنند.
ایمنی محیط کار و سلامت کارکنان تحت تأثیر عوامل مختلفی است که توسط بهداشت شغلی مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. طب کار اهداف خاصی را دنبال می‌کند که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:
- اطمینان از ایمنی در محل کار و شناسایی خطرات احتمالی
- جلوگیری از آسیب‌های شغلی
- بررسی سلامت کارکنان از این نظر که آیا برای کار مناسب هستند یا خیر
- تشخیص و درمان بیماری‌هایی که از کار نشات می‌گیرند
- اجرای برنامه‌های بهداشتی در محیط کاری
رشته‌های مختلفی از جمله فیزیوتراپی و توان‌بخشی، روانشناسی، چشم‌پزشکی، دندان‌پزشکی، سلامت عمومی و بهداشت محیط و... با یکدیگر ترکیب شده‌اند تا این اهداف محقق شوند. با توجه به اهمیت شغل متخصصان پزشکی که در زمینه‌ی بهداشت شغلی فعالیت می‌کنند، توانایی آن‌ها در تمام زمینه‌های پزشکی بالینی بسیار حائز اهمیت است.
پزشکانی که در این حوزه تخصص دارند و آموزش دیده‌اند آسیب‌های ناشی از کار را نسبت به سایر پزشکان به طور قابل توجهی بهتر تشخیص داده و درمان می‌کنند. این پزشکان به عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از بسیاری از مشاغل محسوب می‌شوند، چرا که بسیاری از افراد بیشتر ساعات روز (بیشتر از 8 ساعت) را در محل کار به سر می‌برند و سلامت آن‌ها نقش مهمی در جامعه ایفا می‌کند.
زمان مراجعه به طب کار
بر اساس قوانین بهداشت شغلی در بسیاری از کشورهای دنیا، شرکت‌ها موظف هستند تا متخصصانی را برای ارزیابی سلامت کارکنان خود استخدام کنند، ایران نیز از این قوانین مستثنا نیست و بیشتر مشاغل دارای معاینات طب کار هستند. پس لازم است قبل از استخدام معاینات بدو استخدام و در طول کار معاینات ادواری را انجام دهند.
بهتر است تا مشاغل قبل از وقوع حوادث و یا بیماری، پزشکی ماهر که آموزش دیده است استخدام کنند تا از کارکنان خود محافظت کرده و از برنامه‌های بهداشتی و پیشگیرانه پیروی کنند. برخی از مشاغل ممکن است یک پزشک تائید شده را به صورت دائمی و بخشی از تیم خود استخدام کنند اما ممکن است برخی دیگر از این پزشک‌ها در بیمارستان‌ها و کلینیک‌های شخصی نیز مشغول به کار باشند.
به طور کلی برای ایمنی کارکنان سه راه پیشنهاد می‌شود:
- معاینات و غربالگری‌های قبل از استخدام: این کار باعث می‌شود کارکنان مناسب استخدام شده و افراد در معرض خطر شناسایی شوند.
- انجام معاینات ادواری به صورت مرتب جهت پیشگیری از آسیب‌ها و بیماری‌های ناشی از کار: غربالگری‌هایی که برای افراد مشغول به کار انجام می‌شود باعث می‌شود کارکنان در برابر خطرات کار خود محافظت شوند.
- آموزش کارکنان: وجود افراد متخصصی که دارای یک رویکرد مشاوره‌ای باشند در پیشگیری از آسیب‌ها نیز مؤثر است.
غربالگری‌های انجام شده در طب کار
امروزه بسیاری از کارفرمایان قبل از استخدام به آزمایش‌هایی پزشکی از جمله غربالگری‌های دارویی، آزمایش‌های بینایی و حتی آزمایش‌های کامل فیزیکی نیاز دارند. آزمایش‌های فیزیکی مشابه چکاب سالیانه‌ی شما هستند اگرچه ممکن است بنا بر نیازهای شغلی، آزمایش‌های فشارخون، ارزیابی فعالیت قلب و ریه‌ها، دستگاه گوارش و... نیز مورد نیاز باشند. برای مثال رانندگان اغلب برای دریافت گواهی‌نامه و حفظ آن باید مدارک فیزیکی کامل از جمله تست بینایی، ارزیابی شنوایی را همراه داشته باشند.
به طور کلی غربالگری‌هایی که انجام می‌شوند بر اساس نیازهای آینده‌ی شغلی شما هستند و تنوع مختلفی می‌توانند داشته باشند، برای مثال برای کسب برخی از شغل‌ها نیاز است تا شما ارزیابی‌های روان‌شناختی شما نتایج خوبی را نشان دهند.
معاینات چشم در طب کار
یکی از معایناتی که در طب کار انجام می‌شود، معاینات چشم است. بررسی عملکرد چشم برای همه‌ی شغل‌ها ملاک استخدام نیست و همه‌ی شرکت‌ها این کار را انجام نمی‌دهند. بینایی یک کارمند برای برخی از مشاغل ازجمله پزشکان، خلبانان، پلیس‌ها، معلم‌ها، کسانی که در حمل‌ونقل کار می‌کنند و... بسیار مهم است.
قانون اینکه یک شرکت قبل از استخدام معاینه‌ی چشم را انجام دهد یا خیر در پاسخ به این سوال است که آیا اختلال در بینایی یک کارمند، ایمنی کسی را به خطر می‌اندازد یا خیر؟ اگر پاسخ به این سوال (بله) باشد بررسی جامع بینایی باید اجباری باشد.
بنابر این می‌توان گفت قوانین جهانی این اجازه را به یک کارفرما داده‌اند تا برای اینکه اطمینان حاصل کند متقاضیان کار توانایی انجام وظایف خود را دارند از آن‌ها نتایج ارزیابی چشم را بخواهد. این نتایج ممکن است قبل از استخدام و یا در زمانی که فرد مشغول به کار است از او خواسته شوند. در برخی شغل‌های حساس نتایج طب کار برای معاینات چشم هر یک یا دو سال یک‌بار خواسته می‌شوند.
بسته به نیاز شغل آزمون‌های مختلف چشمی از فرد گرفته می‌شود که در آن‌ها کوررنگی، دید نزدیک یا دور، حدت بینایی و وضوح چشم را بررسی می‌کنند. غربالگری‌های چشمی همواره برای رد کردن یک متقاضی نیستند و می‌توانند برای برطرف کردن نقص چشم‌ها انجام شوند، این امر می‌تواند عملکرد کارکنان را افزایش دهد.
بسیاری از مشاغل که حساس هستند و نیازمند افرادی با توانایی‌های بالا برای انجام وظایف هستند قبل از استخدام افراد متقاضی را به طب کار رجوع می‌دهند تا سلامت آن‌ها از جنبه‌های مورد نیاز بررسی شود. حتی برخی از مشاغل این پروسه را با فاصله‌های یک تا دوساله تکرار می‌کنند تا از سلامت و ایمنی افراد و محیط کار اطمینان حاصل کنند.
یکی از غربالگری‌هایی که از اهمیت بالایی برخوردار است معاینات چشم می‌باشد؛ مانند سایر معاینات که نیازمند افراد متخصص و آموزش‌دیده است، غربالگری‌های چشم نیز توسط پزشکان و اپتومتریست‌های بسیار باتجربه انجام می‌گیرد.
