معاینات بدو استخدام، در واقع نوعی سرمایه‌گذاری روی نیروی انسانی شرکت است. انجام این آزمایشات، سبب جذب نیروی کارآمد و زُبده برای انجام وظایف سازمان می‌شود. با انجام این تست‌ها، سلامت کلی متقاضی استخدام، بررسی و مشکلاتی که ممکن است در ادامه، بر کارایی و بازده او در انجام وظایف شغلی مؤثر باشد، مورد سنجش قرار می‌گیرد.
طب کار، شامل تست‌ها و آزمایشات پزشکی است که توسط پزشکان با تجربه در مراکز و کلینیک‌های طب کار انجام می‌گیرد. هدف نهایی این معاینات، در وهله اول ارزیابی میزان سلامت فرد از نظر جسمانی، روانی و اجتماعی و به کار گُماردن فرد در شغلی متناسب با ویژگی‌ها، شرایط و توانایی‌های اوست.
معاینات بدو استخدام یا پیش از استخدام چیست؟
ارزیابی سلامت کلی فرد متقاضی استخدام از تمامی جهات جسمی، روحی و روانی، بررسی میزان توانایی‌های فردی او و در نهایت تعیین شغل او براساس نتایج معاینات و آزمایشات انجام گرفته، معاینات بدو استخدام را شامل می‌شود.
در نتیجه این معاینات، اگر فرد در آینده به بیماری مبتلا شود، تشخیص اینکه این مشکل و عارضه به وجود آمده به دلیل خطرات احتمالی شغلی اوست یا خیر، به راحتی امکان‌پذیر است.
هدف از انجام معاینات بدو استخدام چیست؟
معاینات بدو استخدام یا معاینات پیش از استخدام، با هدف جذب بهترین و کارآمدترین نیروی انسانی مورد نیاز برای انجام وظایف شغلی و سازمانی است. معایناتی که به دنبال تطبیق و همخوانی روحیات و توانایی‌های فرد با شغل و وظیفه سازمانی مورد نظر است.
در واقع، ارزیابی آمادگی فرد متقاضی استخدام، ارزیابی و بررسی ظرفیت و توانایی فرد برای انجام کاری خاص، بدون بروز خطر برای خود فرد و دیگر پرسنل شاغل در سازمان و حفظ ایمنی تمامی کارکنان است.
اهداف معاینات طب کار بدین صورت طبقه‌بندی می‌شود:
- ارزیابی سلامت کلی متقاضیان استخدام،
- جلوگیری از خطرات مالی و جانی کارکنان سازمان در آینده،
- حفظ و سرمایه‌گذاری روی نیروی انسانی، به عنوان اصلی‌ترین منابع سازمان،
- ارزیابی توانمندی‌های جسمی، روحی و روانی فرد و تعیین شغل براساس توانمندی‌ها و شرایط سلامت او،
- تشکیل پرونده سلامت برای متقاضیان استخدام به منظور ارزیابی و مقایسه در معاینات دوره‌ای،
- جلوگیری از سرایت بیماری‌های مُسری و واگیردار به سایر پرسنل سازمانی،
- شناسایی و درمان به موقع بیماری‌های شغلی فرد،
- در اختیار قرار دادن پرونده پزشکی و سلامت افراد به مراجع قانونی ذی‌صلاح در صورت نیاز و درخواست آنها.
معاینات بدو استخدام شامل چه مواردی است؟
آزمایشات طب کار شامل این موارد است:
- معاینات اولیه فیزیکی و بالینی؛ مانند بررسی پرونده پزشکی فرد از جمله سوابق بیماری، داروهای مصرفی در گذشته و...،
- ادیومتری (شنوایی سنجی)،
- اپتومتری (بینایی سنجی)،
- اسپیرومتری (تست تنفسی)،
- آزمایش خون شامل: شمارش کامل خون (گلبول سفید، گلبول قرمز و پلاکت‌های خونی)، قند خون، کلسترول و تری‌گلیسیرید خون، تست عملکرد کبد و کلیه،
- آزمایش ادرار و تست اعتیاد به الکل و مواد مخدر بر اساس درخواست کارفرما،
- آزمایشات تصویربرداری مانند MRI، سونوگرافی و... بر اساس نیازهای شغلی مورد نظر،
- آزمایش دیابت و هپاتیت،
- انجام نوار قلب برای متقاضیان استخدامی 35 سال به بالا،
- انجام تست شخصیت و روانشناسی برای شناخت ویژگی‌های شخصیتی و اخلاقی فرد،
- بررسی و ارزیابی پرونده سلامت توسط کارشناسان طب کار و بهداشت شغلی.
انجام معاینات بدو استخدام چه مزایایی دارد؟
- فراهم کردن محیط کاری ایمن و سالم،
- به حداقل رساندن از کارافتادگی پرسنل،
- کاهش آسیب‌های احتمالی شغل،
- هماهنگ بودن توانایی‌های فرد متقاضی استخدام با شغل در نظر گرفته شده و بالا رفتن راندمان و بازده کار با انجام آزمایشات طب کار،
- به حداقل رسیدن شکایات ارباب رجوع از پرسنل اداری،
- کاهش هزینه‌های پرداختی کارفرما به خاطر آسیب‌ها و بیماری‌های شغلی،
- حفظ و افزایش سلامت روحی و روانی پرسنل سازمانی و انطباق توانایی آنها و شغل مشخص شده.
آیا انجام معاینات بدو استخدام اجباری است؟
آزمایشات طب کار، شامل تمامی مواردی می‌شود که فرد متقاضی، باید پیش از استخدام در هر رده و سمت شغلی و برای تکمیل پرونده استخدامی خود، این معاینات را انجام دهد. معاینه فیزیکی، آزمایش خون و ادرار، نوار قلب و سنجش شنوایی، بینایی و تنفس فرد، کلیت معاینات بدو استخدام را تشکیل می‌دهد.
انجام این آزمایشات، به کارفرما کمک می‌کند تا از استخدام افرادی که ممکن است دارای مشکلات و بیمار‌های زمینه‌ای خاصی بوده و در نتیجه نتوانند از عهده شغل مورد نظر برآمده و راندمان کاری خود را در سطح بالایی حفظ کنند، خودداری کند. در نتیجه سلامت جسمی و روانی سایر پرسنل شاغل در سازمان نیز حفظ می‌شود.
معاینات بدو استخدام، بر اساس نوعِ شغل و صنعت و براساس نیازهای شغلی و خطرات و ریسک‌های احتمالی کار، ممکن است متفاوت باشد.
بر اساس ماده 90 قانون تأمین اجتماعی، انجام آزمایشات بدو استخدام برای جذب نیروی انسانی ماهر و کارآمد و قرار گرفتن فرد در رده شغلی متناسب با توانایی فردی، اجباری است.
هزینه انجام معاینات بدو استخدام چقدر است؟
هزینه آزمایشات طب کار هر سال، بر اساس مصوبه و آیین‌نامه وزارت بهداشت تعیین می‌شود. برای استخدام در برخی از سازمان‌ها، این هزینه ممکن است توسط کارفرما پرداخت شود. اما در اغلب موارد، هزینه کامل و یا بخشی از هزینه معاینات بدو استخدام، توسط خود متقاضی پرداخت می‌شود.
جمع‌بندی
شرکت‌ها و ادارات برای جذب و استخدام بهترین و کارآمدترین نیروها، باید معاینات بدو استخدام را جدی بگیرند. این موضوع سبب می‌شود راندمان و بهره‌وری سازمان، در بالاترین حد ممکن باشد. به عبارت دیگر، معاینات پیش از استخدام می‌تواند سرمایه‌گذاری خوبی روی منابع انسانی سازمان باشد.
اگر فعالیت شغلی مشخص شده برای فرد با توانایی‌های جسمی، روحی و روانی او مطابقت نداشته باشد، آسیب‌های شغلی ممکن است فرد را دچار حادثه کند و یا بیماری‌های ناشی از کار و محیط کاری، گریبان فرد را بگیرد. انجام این معاینات، براساس قانون مصوب سازمان تأمین اجتماعی و برای قرار گرفتن شاغلین تحت پوشش بیمه، الزامی است.
سؤالات متداول
1. آیا انجام معاینات بدو استخدام برای فرد متقاضی خطراتی را به همراه دارد؟
خیر، انجام این آزمایشات کاملاً ایمن بوده و هیچ خطری را برای سلامتی فرد در پی ندارد. نتایج این آزمایشات محرمانه است و فقط در اختیار بخش‌های مربوطه قرار می‌گیرد.
2. برای انجام آزمایشات طب کار، داشتن چه مدارکی ضروری است؟
- معرفی‌نامه کارگزینی سازمان
- دو قطعه عکس
- کارت ملی+ شناسنامه+ کپی هر دو
- کارت پایان خدمت برای آقایان+ کپی
