آپاندیسیت در کودکان موضوعی است که به دلیل اهمیت و شایع بودن آن، می‌خواهیم در این مقاله به آن بپردازیم و علائم آن را بیان کنیم. التهاب و عفونت آپاندیس منجر به آپاندیسیت در کودکان می‌شود. آپاندیس به عنوان شایع‌ترین علت جراحی اورژانسی شکم شناخته می‌شود. ممکن است به علت فشرده و مسدود شدن مجاری آپاندیس توسط تکه‌ای مدفوع سفت یا گره لنفاوی بزرگ، باکتری‌ها در آپاندیس گیر افتاده و در نتیجه آن آپاندیس دچار التهاب و عفونت شود. برای جلوگیری از پارگی و گسترش عفونت به شکم باید آپاندیس عفونی‌شده برداشته شود.
در ادامه این مطلب از وبلاگ کلینیک ختنه نوزادان تهران به بررسی علل، علائم، روش های تشخیص و درمان آپاندیس در کودکان می پردازیم.
علائم آپاندیسیت در کودکان
از علائم آپاندیسیت در کودکان می‌توان به درد شکم، تب و استفراغ، باد کردن شکم و حساس شدن آن به لمس و در موارد نادر اسهال اشاره کرد. نشانه‌ای که مشخص‌کننده آپاندیسیت است مانند درد شکمی که از ناف به سمت راست قسمت تحتانی شکم حرکت می‌کند را معمولا کودکان بزرگتر می‌توانند توصیف کنند و والدین را از وجود مشکل با خبر سازند. در صورتی که یک کودک خردسال در فهمیدن علت ناراحتی‌اش نمی‌تواند کمک زیادی بکند و نیاز است که توسط پزشک معاینه شود.
آپاندیسیت در کودکان دو نوع دل‌درد دارد. یکی از این دل‌درد‌ها، دل‌درد اولیه است که در اطراف ناف شروع می‌شود و در واقع اولین علامت آن هم درد اطراف ناف است. چنین دردی با پیشرفت بیماری آپاندیسیت در کودکان، در قسمت راست پایین شکم ایجاد می‌شود. تفاوت این نوع درد با دردها کولیکی و با دردهایی که مربوط به حالب، کلیه و مجاری ادراری است، بدون توقف و یکسره بودن آن است.
تهوع و استفراغ دومین علامت آپاندیسیت در کودکان است که با پیشرفت بیماری ممکن است بدتر شود. به عنوان سومین علامت نیز می‌توان به بی میلی کودک به غذا اشاره کرد. به طور کلی می‌توان گفت یکی از انواع "شکم حاد"، آپاندیسیت در کودکان است. به مشکلی که بیمار باید به محض تشخیص به بیمارستان ارجاع داده شود، "شکم حاد" گفته می‌شود.
با توجه به این نکات والدین باید در صورت مشاهده علائم آپاندیسیت در کودک، به پزشک مراجعه کنند تا عوارض خطرناک برای کودک ایجاد نشود.
علت ایجاد آپاندیسیت در کودکان
در آپاندیس حرکات دودی شکلی که در روده وجود دارد به صورت دوطرفه است. در مواردی ممکن است هسته میوه یا سنگی که در محتویات روده قرار دارد، وارد آپاندیس شود و موقع برگشت گیر کند. سنگ‌های مدفوعی نیز می‌تواند منجر به چنین عارضه‌ای شود.
اما در کودکان در دیواره آپاندیس نسوج لنفاوی مانند غدد لنفاوی که بین روده‌ها قرار گرفته است، قرار دارد. التهاب در هر قسمت به نسوج لنفاوی منعکس و متورم می‌شود. به همین دلیل با ملتهب شدن دیواره‌ها، ضخامت آنها افزایش می‌یابد و در نتیجه آن مجرای آپاندیس بسته می‌شود.
با بسته شدن مجرای آپاندیس، محتویات درون آن به جای اینکه در حال حرکت باشند، حبس شده و فضایی برای رشد میکروب ایجاد می‌شود. از سوی دیگر برگشت خون به دلیل تورم یا ادم مختل می‌شود. زیرا تورم به وریدها فشار وارد می‌کند و آنها را می‌بندد. با ادامه این روند بر عروق اصلی شریانی فشار وارد می‌شود و این اختلالات می‌تواند منجر به آپاندیسیت در کودکان شود.
تشخیص آپاندیسیت در کودکان
آزمایش مرحله اولی است که برای تشخیص آپاندیسیت در کودکان انجام می‌شود. با ابتلا به آپاندیسیت گلبول‌های سفید افزایش پیدا می‌کنند. همچنین نوتروفیل‌ها که از انواع گلبول‌های سفید هستند نیز افزایش پیدا می‌کنند و این می‌تواند تا حدی نشان‌دهنده التهاب آپاندیس باشد.
سونوگرافی مرحله بعدی تشخیص است که برای بیمار در نظر گرفته می‌شود و با استفاده از آن تورم، انسداد و اتساع در لوپ مشخص می‌شود. اما این امکان نیز وجود دارد که این بیماری با سونوگرافی هم قابل تشخیص نباشد و با بیماری‌های دیگر اشتباه گرفته شود.
اما روشی برای تشخیص این مشکل از سوی برخی پزشکان مطرح شده است که والدین نیز می‌توانند آن را انجام دهند. برای انجام این روش کودک باید در حالت خوابیده قرار بگیرد، سپس فرد باید دستش را روی سمت راست شکم کودک قرار داده و آهسته آهسته فشار دهد و در آخر به یک مرتبه دست باید برداشته شود. اگر کودک دچار آپاندیسیت باشد، با انجام این روش تشخیصی صدای ناراحت‌کننده‌ای از او شنیده می‌شود.
درمان آپاندیسیت در کودکان
کودکانی که به آپاندیسیت مبتلا می‌شوند در اکثر موارد نیاز به جراحی دارند. در صورتی که مواردی مانند سنگ مدفوعی گیر نکرده باشد و تنها آپاندیس دچار التهاب شده باشد، این مشکل را پزشک می‌تواند با تجویز دارو برطرف کند و از پیشرفت بیماری جلوگیری کند.
"غدد لنفاوی پرده روده" یکی از بیماری‌هایی است که با آپاندیسیت اشتباه گرفته می‌شود. سیستم لنفاوی بدن به یکدیگر وصل هستند، یعنی به طور مثال در صورت ابتلا کودک به عفونت گلو، سیستم لنفاوی شکم نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
پزشک دارو را تنها در مراحل اولیه آپاندیسیت در کودکان تجویز می‌کند. استفاده از دارو در این مرحله موجب برطرف شدن عفونت و فشار می‌شود که در نتیجه آن مسیر آپاندیس باز شده و بیماری نمی‌تواند پیشرفت کند. ممکن است در این حالت کودک پس از یک روز بهبود پیدا کند. اما همین درمان‌ها نیز باید در بیمارستان انجام شود.
در مواردی ممکن است با مصرف دارو هم بیمار بهبود پیدا نکند و بیماری درحال پیشرفت باشد. در این صورت پزشک قبل از اینکه بیماری به مرحله جدی برسد، جراحی را انجام می‌دهد. پس از جراحی برای اینکه جای عمل قابل مشاهده نباشد از بخیه‌های زیر پوستی برای کودک استفاده می‌کنند.
بنابراین در حالت کلی اگر بیماری در مراحل اولیه باشد، ممکن است پزشک دارو را برای بیمار تجویز کند. ولی اگر تشخیص پزشک این باشد که آپاندیسیت در مرحله پاره شدن قرار دارد، باید عمل جراحی انجام شود.
سخن پایانی
آپاندیسیت در کودکان از مشکلاتی است که نیاز به درمان فوری دارد تا از عوارضی که به وجود می‌‌آورد جلوگیری شود. به همین دلیل ما در این مقاله به بررسی علائم این مشکل پرداختیم تا والدین بتوانند در صورت ابتلا فرزندشان به این بیماری، متوجه آن شده و او را برای درمان نزد پزشک ببرند.
آزمایش و سونوگرافی مراحلی است که پزشک برای تشخیص آپاندیسیت انجام می‌دهد. در صورتی که این مشکل در مراحل اولیه باشد، پزشک ممکن است برای برطرف شدن التهاب از دارو استفاده کند. اما اگر آپاندیسیت در مرحله پاره شدن قرار داشته باشد، باید عمل جراحی برداشتن آپاندیسیت یا آپاندکتومی انجام شود تا کودک بهبود پیدا کند.
