همان‌طور که می‌دانیم نوزادان بسیار حساس هستند و خواسته‌های خود را با گریه بیان می‌کنند. یکی از دلایل اصلی گریهی نوزادان که بسیار شایع است، کولیک نوزادی می‌باشد. تقریبا همه‌ی پدرها و مادرها با این اصطلاح آشنا هستند و تجربه‌ی آن را در مورد نوزاد خود داشته‌اند.
برخلاف ترسی که گریه‌های بلند نوزاد دچار کولیک در والدین ایجاد می‌کند، کولیک نوزادان یک بیماری معمولی است و اغلب خود به خود حل می‌شود. در این مقاله با ما همراه باشید تا به بحث در مورد کولیک نوزادی، علل، علایم و درمان آن بپردازیم.
کولیک نوزادی
یکی از شایع‌ترین علل مراجعه به پزشک در اوایل زندگی، کولیک نوزادی است که در حدود ۲۰ درصد از نوزادان مشاهده می‌شود. این وضعیت را می‌توان به‌صورت گریه بیش از حد با علت ناشناخته در نوزادانی توصیف کرد که مشکل پزشکی دیگری ندارند و در واقع حال شان خوب است. معمولا پس از سه تا چهار ماه اول زندگی خود به خود برطرف می‌شود.
پزشکان، برای توصیف کولیک، معیار دارند. کولیک معمولاً به عنوان یک سندرم رفتاری در نوزادان توصیف می‌شود که با گریهی بیش از حد و به ویژه حمله‌ای مشخص می‌شود. گفته می‌شود که گریه کردن بیش از سه ساعت در روز برای بیش از سه روز هفته به‌عنوان شاخص کولیک در نظر گرفته می‌شود. این شکل از گریه، بدون هیچ علت آشکار، بیش‌تر در عصرها اتفاق می‌افتد و قابل حل یا پیشگیری نیست.
اگرچه کولیک به عنوان یک بیماری یا وضعیت خوش‌خیم در نظر گرفته می‌شود، اما به دلیل شیوع بالا و نیز ناراحتی و مشکلاتی که برای والدین به بار می‌آورد، یک بار عمده برای خانواده‌ها، متخصصان و همچنین سیستم سلامت به حساب می‌آید.
گفته می‌شود که کولیک نوزادی به شدت با افسردگی مادر در ارتباط است و قوی‌ترین عامل خطر برای سندرم تکان‌خوردگی نوزاد نیز می‌باشد. همچنین یکی از دلایل شایع قطع شیردهی زودرس و مشکلات رفتاری نیز در نظر گرفته می‌شود.
کولیک نوزادی یکی از وضعیت‌های شایع و دلیل اصلی گریه‌های بدون توجیه نوزادان است.
علل کولیک نوزادی
با وجود مطالعات زیادی که صورت گرفته، علت اصلی کولیک تا هنوز مشخص نیست و فقط برخی نظریه‌های پیشنهادی وجود دارند. کولیک نوزادی جزو وضعیت‌های با علت ناشناخته دسته‌بندی می‌شود. اغلب کولیک را به عنوان تشدید رفتار طبیعی نوزاد با ترکیبی از عوال فیزیولوژيکی و روانی و اجتماعی در نظر می‌گیرند.
کولیک باید تنها پس از حذف عامل ارگانیک تشخیص داده شود، ولی می‌توان به برخی عوامل اشاره کرد که مي‌توانند با ایجاد کولیک ارتباط داشته باشند یا وقوع آن را افزایش می‌دهند:
• سوء هاضمه ممکن است در کولیک نوزادی دخیل باشد
• آلرژی به برخی مواد در شیر مادر یا شیر خشک یا عدم تحمل لاکتوز
• سیگار کشیدن مادر در دوران بارداری
• نابالغی سیستم عصبی
• اختلال خواب
• حساسیت بیش از حد به محیط
• الرژی غذایی
• تنوع کمتر میکروبیوتای روده
• ارتباط بین کولیک و فیزیولوژي میگرن
• تکنیک‌های ضعیف تغذیه
• تعامل ناکافی والدین
• تنش‌های خانوادگی
• اضطراب والدین
علائم کولیک نوزادی
همان‌طور که گفته شد، در یک نوزاد سالم و با تغذیه‌ی مناسب که علل ارگانیک و سایر علل گریهی نوزاد رد شوند، می‌توان تشخیص کولیک نوزادی را گذاشت. به‌طور کلی طی کولیک، تغییراتی در رفتار عمومی، عادات غذایی یا الگوی خواب نوزاد مشاهده می‌گردد. پس اگر متوجه علائم زیر در یک نوزاد سالم شدیم، می‌توانیم بگوییم که نوزاد دچار کولیک است:
• گریهی بسیار شدید: شایع‌ترین علامت کولیک نوزادی این است که نوزاد به شدت و با عصبانیت کامل گریه می‌کند و والدین نمی‌توانند وی را آرام کنند. صورت نوزاد، برافروخته و قرمز خواهد بود. حمله‌های گریه معمولاً در یک زمان خاص در روز رخ می‌دهند که زمان آن اغلب در اواخر روز یا نزدیک غروب است. مدت دوام هر حمله ممکن است در حد چند دقیقه تا دوره‌های بسیار طولانی‌تر باشد. شروع گریه نیز به‌طور معمول کاملا ناگهانی و بدون هیچ دلیل مشخصی است.
• تغذیه: تغذیه اغلب نامنظم و گاهی حتی قطع می‌شود، به ویژه با حمله‌های گریهی شدید. با این‌حال، مقدار کل غذایی که کودک در روز می‌خورد کاهش نمی‌یابد.
• خواب: خواب هم اغلب نامنظم است و معمولا به حمله‌های گریه قطع می‌شود.
• تغییر وضعیت بدنی: مشت‌های نوزاد گره می‌خورند، زانوها کشیده شده و کمر قوس پیدا می‌کند و عضلات شکم نیز منقبض می‌شوند.
• باد: در طول دوره‌ها یا حمله‌های گریهی شدید، ممکن است نوزاد از سیستم گوارش خود باد خارج کند.
• شدت‌های متفاوت: کولیک نوزادی در نوزدان مختلف ممکن است با شدت‌های متفاوت مشاهده شود، به‌طوری که برخی تنها علائم خفیفی دارند و نوزاد تنها دوره‌هایی از بی‌قراری را تجربه نماید.
درمان کولیک نوزادی
به همان اندازه که علل کولیک نوزادی متنوع بودند، درمان آن نیز متنوع و اغلب اثبات نشده است. اولین و مهم‌ترین درمان باید متوجه والدین مضطرب شود و به آن‌ها در مورد کولیک آموزش داده شود.
این نکته مهم است که والدین باید مطمئن شوند که این بیماری خود محدودشونده و خوش‌خیم است. باید والدین را تشویق کرد که وقتی کودک دچار کولیک شروع به گریه می‌کند و از گریهی نوزاد ناامید می‌شوند، باید نوزاد را با خیال راحت در گهواره قرار دهند و برای مدت کوتاهی دور شوند تا از تکان دادن نوزاد و آسیب رساندن به او جلوگیری شود.
به طور سنتی والدین برای کنترل علائم کولیک به روش‌هایی مانند تکان‌دادن نوزاد، قنداق کردن، دستگاه‌های نویز سفید، متوسل می‌شوند. با این حال، شواهد روشنی برای اثربخشی این روش‌ها وجود ندارد.
سمیتیکون، دی‌سیکلومین یا امپرازول معمولا تجویز می‌شوند، ولی تأثیر قابل توجهی ندارند و اغلب با عوارضی همراه‌اند یا برای همه‌ی کودکان بنابر دلایل فردی، امکان تجویز آن‌ها وجود ندارد.
روش‌های رفتاری برای درمان کولیک نوزادی بهتر عمل می‌کند، نظیر کاهش نور اتاق، اجتناب از اسباب‌بازی‌هایی باشد که صدا ایجاد می‌کنند، کم کردن موسیقی و نگه داشتن خواهر و برادر و حیوانات خانگی در اتاقی دیگر، اجتناب از بوها یا عطرهای تند و تکان‌دادن آرام کودک ممکن است اثرات مفیدی داشته باشد. تغذیه نوزاد در اتاق تاریک نیز ممکن است خواب نوزاد را تسهیل کند.
جمع‌بندی
از مهم‌ترین دغدغه‌های والدین، گریه‌های وقت و بی‌وقت و ناآرامی نوزادان شان است. حتما متوجه شده‌اید که شایع‌ترین شکایتی که پدرها و مادرها از نوزادشان دارند، گریه‌هایی است که با هیچ ترفندی ارام نمی‌شود. در این مقاله متوجه شدیم که مهم‌ترین علت این گریه‌ها در نوزادان، کولیک نوزادی است.
علائم متنوع و علل مختلف کولیک نوزادی نشان می‌دهند که این بیماری یک وضعیت چند عاملی است و به فکتورهای مختلفی بستگی دارد. لذا بهتر است تا والدین با در نظر داشتن این نکات، با رویکردی مناسب‌تر با کولیک نوزاد خود برخورد نمایند.
