فتق در کودکان یکی از مشکلات شایع در دوران نوزادی و کودکی است که والدین باید نسبت به آن آگاهی داشته باشند. فتق زمانی رخ می دهد که قسمتی از اعضای داخلی بدن مانند روده یا بافت چربی از طریق نقطه ضعیف در دیواره عضلانی بیرون بزند و برجستگی قابل مشاهده ایجاد کند. این مشکل در کودکان معمولاً در ناحیه شکم، کشاله ران یا ناف اتفاق می افتد و بسته به نوع آن، علائم می تواند متفاوت باشد. شناسایی به موقع فتق در کودکان اهمیت زیادی دارد زیرا درمان سریع می تواند از عوارض جدی جلوگیری کند. برخی از فتق ها نیاز به جراحی فوری دارند، در حالی که برخی دیگر ممکن است تحت نظر پزشک و مراقبت های ساده درمان شوند.
در این وبلاگ کلینیک ختنه نوزادان تهران به بررسی انواع فتق، علائم رایج، روش های تشخیص، اقدام های اولیه و نکات پیشگیری و درمان پرداخته شده است تا والدین بتوانند به موقع مشکل را شناسایی کرده و اقدامات لازم را انجام دهند.
انواع فتق در کودکان
این عارضه در کودکان انواع مختلفی دارد که شایع ترین آن ها شامل فتق نافی، فتق کشاله ران و فتق اپی گاستریک است. فتق نافی معمولا در نوزادان دیده می شود و در محل ناف ایجاد برجستگی می کند که با گریه یا زور زدن کودک بزرگ تر می شود. این نوع فتق معمولاً با رشد کودک به مرور کوچک شده و در بسیاری از موارد بدون جراحی درمان می شود.
فتق کشاله ران یا اینگوینال در پسران شایع تر است و ممکن است شامل روده یا بافت چربی باشد که از طریق کانال اینگوینال به سمت کشاله ران بیرون زده است. در این نوع فتق، والدین معمولاً یک برجستگی نرم در کشاله ران یا کیسه بیضه مشاهده می کنند. فتق اپی گاستریک نیز در ناحیه بالای شکم و بین ناف و جناغ ایجاد می شود و معمولاً شامل بافت چربی است.
تشخیص نوع فتق در کودکان توسط پزشک اهمیت دارد زیرا نوع و محل فتق، تعیین کننده روش درمان و میزان ضرورت جراحی است. والدین باید با مشاهده هر گونه برجستگی غیر عادی در شکم، ناف یا کشاله ران به پزشک مراجعه کنند تا اقدامات لازم انجام شود.
علائم رایج فتق در کودکان
این مشکل در کودکان با مجموعه ای از علائم مشخص قابل تشخیص است. شایع ترین علامت، برجستگی قابل مشاهده در ناحیه فتق است که ممکن است با گریه، زور زدن یا سرفه بزرگ تر شود. این برجستگی معمولاً نرم است و با فشار دادن به محل اصلی خود باز می گردد.
دیگر علائم فتق در کودکان شامل درد یا ناراحتی در ناحیه فتق، بی قراری کودک، تهوع، استفراغ و در موارد شدید تورم قرمز یا سفت شدن برجستگی است. اگر این علائم مشاهده شوند، احتمال فتق گیر کرده یا انسداد روده وجود دارد که نیاز به اقدام فوری پزشکی دارد.
گاهی فتق در کودکان بدون علائم واضح است و تنها با معاینه پزشک تشخیص داده می شود. بنابراین والدین باید توجه کنند که حتی در صورت عدم درد یا ناراحتی، وجود برجستگی غیر عادی در شکم، ناف یا کشاله ران می تواند نشانه فتق باشد.
روش های تشخیص فتق در کودکان
تشخیص این مشکل در کودکان معمولاً با معاینه بالینی توسط پزشک متخصص اطفال یا جراح انجام می شود. پزشک با مشاهده برجستگی، بررسی قابلیت بازگشت آن به داخل شکم و پرسش درباره علائم همراه، نوع و شدت فتق را مشخص می کند. در برخی موارد، برای تایید تشخیص و بررسی وجود عوارض، پزشک ممکن است سونوگرافی یا رادیولوژی شکم را تجویز کند. این آزمایش ها به تعیین اندازه فتق، میزان بیرون زدگی بافت و احتمال گیر کردن روده کمک می کنند.
آگاهی والدین از روش های تشخیص نیز اهمیت دارد. اگر کودک دچار درد شدید، استفراغ مکرر یا تورم قرمز و سفت در ناحیه فتق شود، والدین باید بدون اتلاف وقت به اورژانس مراجعه کنند زیرا فتق گیر کرده می تواند خطرناک و نیازمند جراحی فوری باشد.
اقدام های اولیه و پیشگیری از فتق در کودکان
این مشکل در کودکان نیازمند مراقبت دقیق والدین است. در موارد ساده که فتق قابل بازگشت است و علائم جدی ندارد، پیگیری منظم پزشکی و رعایت نکات ایمنی در خانه کافی است. والدین باید از زور زدن کودک هنگام بلند کردن یا فشار وارد کردن به ناحیه فتق جلوگیری کنند و فعالیت های سنگین را محدود کنند.
در مواردی که فتق بزرگ یا دردناک باشد، پزشک جراحی را توصیه می کند. پیشگیری از فتق های ثانویه شامل حفظ وزن مناسب کودک، مراقبت از وضعیت شکم و ناف نوزاد و جلوگیری از یبوست مزمن است. توجه به علائم اولیه فتق و مراجعه به موقع به پزشک، شانس درمان موفق را افزایش می دهد.علاوه بر موارد ذکر شده، والدین می توانند با ایجاد محیطی امن و آرام برای کودک، فشارهای اضافی بر ناحیه فتق را کاهش دهند.
استفاده از لباس های راحت و گشاد، جلوگیری از خم شدن یا فشار طولانی مدت به شکم کودک و آموزش نحوه صحیح بلند کردن کودک می تواند به کاهش خطر بروز علائم شدید کمک کند.
از این بخش بخوانید: پیشگیری و درمان یبوست نوزادان
همچنین ثبت جزئیات مربوط به اندازه فتق، تغییرات روزانه و واکنش کودک به فعالیت های مختلف، اطلاعات مفیدی برای پزشک فراهم می کند تا روند درمان و نیاز به جراحی بهتر ارزیابی شود. این اقدامات ساده اما مداوم می تواند از پیشرفت فتق جلوگیری کند و سلامت کودک را تضمین کند.
کلینیک ختنه نوزادان تهران
کلینیک ختنه نوزادان تهران بهترین مرکز ختنه در تهران است که با سابقه درخشان چندین ساله در خصوص انجام عمل ختنه فعالیت دارد. تمامی ختنه ها در این کلینیک تحت نظر دکتر امیری و توسط پزشکان حرفه ای و مجرب انجام می شود. همچنین این کلینیک مجهز به دستگاه های مدرن و پیشرفته است و ختنه براساس آخرین استانداردها و امکانات بهداشتی به روز اجرا می شود. برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید با کارشناسان ارتباط بگیرید.
دسترسی به سایت ها و منابع معتبر پزشکی به والدین کمک می کند تا اطلاعات علمی و دقیق درباره مشکلات کودکان، از جمله فتق در کودکان، داشته باشند و اقدامات صحیح را به موقع انجام دهند. مشاوره و آموزش های کاربردی می تواند نقش مهمی در پیشگیری و مدیریت بیماری ها داشته باشد.
آدرس: تهران، شریعتی، پایین تر از ظفر (دستگردی)، کوچه احمدیه یکم، پلاک ۱۰ ، طبقه ۴ ، واحد ۱۱
تلفن : ۰۲۱۲۲۸۹۴۲۰۳
همراه : ۰۹۰۲۵۴۲۸۶۳۴
نتیجه گیری
فتق در کودکان یک مشکل شایع اما قابل کنترل است که با شناسایی به موقع و رعایت نکات پزشکی قابل درمان است. والدین باید با مشاهده برجستگی غیر طبیعی در ناحیه شکم، ناف یا کشاله ران، توجه دقیق داشته باشند و در صورت بروز علائم همراه با درد، تورم یا تغییر رنگ پوست، فوراً به پزشک مراجعه کنند.
مراقبت های پیشگیرانه، پیگیری منظم پزشکی و استفاده از منابع معتبر می تواند سلامت کودک را تضمین کند و از بروز عوارض جدی جلوگیری کند. والدین با آگاهی و شناخت صحیح علائم، می توانند به موقع اقدام کرده و شرایط ایمن تری برای رشد کودک فراهم کنند.
