سندرم گیلن باره زمانی اتفاق می‌افتد که قلاف‌های میلین در سلول‌های عصبی از طریق سلول‌های دفاعی از بین می‌روند. پس از آن علائم عصبی در فرد بروز پیدا می‌کند. این بیماری بسیار نادر است و امکان دارد تا به حال درباره آن چیزی نشنیده باشید. اما اگر برای شما سوال است که این بیماری چیست؟ با چه علائمی در افراد نمایان میشود؟ آیا بیماری خطرناکی است یا خیر؟
بهتر است تا انتهای این مطلب وبلاگ کلینیک درد و مرکز نوار عصب و عضله پیشگام با ما همراه باشید تا جواب تمام سوال های به وجود آمده در ذهنتان در مورد سندرم گیلن باره را دریافت کنید.
سندرم گیلن باره
سندرم گیلن باره یکی از بیماری‌های خودایمنی بسیار نادر است. این بیماری روی قسمت‌های مختلف سیستم عصبی محیطی تاثیر می‌گذارد. به این بخش، سیستم عصبی خارج از مغز و نخاع می‌گویند که سیستم ایمنی به سلول‌های خاص حمله می‌کند.
در سندرم گیلن باره، سیستم ایمنی بدن به سمت غلاف میلین اعصاب حمله‌ور میشود. این غلاف‌ها پوشش دهنده آکسون‌های اعصاب هستند که پیام را منتقل می‌کنند. در مواقع نادر سندرم گیلن باره مستقیم به آکسون‌ها هم حمله می‌کند. این حمله باعث میشود که انتقال حس لمس به مغز و نخاع مختل شود. همچنین این اختلال در انتقال پیام‌ها باعث میشود که عضلات ضعیف شوند.
حدود چند هفته بعد از مبتلا شدن بیمار به عفونت دستگاه تنفسی یا دستگاه گوارش این بیماری نمایان میشود. تحقیقاتی که اخیرا انجام شده است نشان می‌دهد که پس از مبتلا شدن افراد به ویروس زیکا یا مبتلا شدن به کووید ۱۹، سندرم گیلن باره بروز پیدا می‌کند.
علائم سندرم گیلن باره
اولین نشانه های این بیماری احساس گزگز و ضعف در ناحیه پا است و با گذشت زمان این احساس به قسمت بالای پا و بازوها گسترش پیدا می‌کند. حدود ۱۰ درصد افراد مبتلا به این بیماری، احساس گزگز را در ناحیه صورت تجربه می‌کنند. ضعف عضلانی حاصل از این بیماری می‌تواند آنقدر پیشرفت کند تا به فلج بیمار منتهی شود.
دیگر علائم این بیماری:
- احساس سوزن سوزن شدن در انگشتان دست‌ها، انگشت‌های پا، مچ پا و مچ دست
- احساس ضعف در ناحیه پا که به قسمت بالاتنه انتقال پیدا می‌کند.
- بیمار قادر نیست از پله‌ها بالا برود و یا توانایی راه رفتن را ندارد.
- اختلال در حرکات صورت
- ایجاد مشکل در گفتار، جویدن یا بلعیدن غذا
- اختلال در حرکت دادن چشم‌ها و بروز دوربین
- بیمار به طور معمول در شب‌ها دچار گرفتگی شدید عضله‌ها میشود.
- عملکرد روده مختل میشود و بیمار در کنترل مثانه با مشکل مواجه میشود.
- ضربان قلب افزایش پیدا می‌کند.
- فشار خون به طور مداوم کم و زیاد میشود.
- بیمار مشکلات تنفسی پیدا می‌کند.
افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند باید به علائم توجه ویژه ای داشته باشند، حتی اگر این علائم خفیف باشد. زیرا مهمترین مدت ضعف در این بیماری، ۲ هفته اول بیماری است. از مهمترین علائم می‌توان به گسترش احساس سوزن سوزن شدن یا ضعف عضله‌ها در بدن، احساس تنگی نفس هنگامی که فرد به صورت صاف خوابیده است و احساس خفگی هنگام قورت دادن بزاق اشاره کرد. هنگام مشاهده این موارد، لازم است تا به پزشک مراجعه کنید.
در صورتی که فرد به سندرم گیلن باره مبتلا شود، باید فورا برای درمان در بیمارستان بستری شود. زیرا امکان دارد این بیماری به سرعت در بدن گسترش پیدا کند. پس بهتر است هر چه زودتر نسبت به درمان آن اقدام شود.
علل ابتلا به این بیماری چیست؟
هر فردی با هر سنی ممکن است به سندرم گیلن باره دچار شود. اما هر چه سن بالاتر برود، احتمال ابتلا به سندرم گیلن باره نیز افزایش پیدا می‌کند. این بیماری در بین مردان رایج تر می‌باشد. در ادامه دلایلی را بیان می‌کنیم که باعث میشود این مشکل تشدید شود.
- نوعی باکتری به نام کمپیلوباکتر که در مرغ‌های نپخته وجود دارد و باعث عفونت می شود.
- به ندرت ممکن است به دلیل واکسیناسیون آنفولانزا و یا واکسیناسیون کودکان، سندرم گیلن باره اتفاق بیافتد.
- مبتلا شدن افراد به ویروس آنفلوآنزا
- سیتومگالوویروس
- ویروس اپشتین بار
- مبتلا شدن افراد به ویروس زیکا
- برخی از انواع هپاتیت
- انجام عمل جراحی با ابتلا به ویروس کرونا
- ابتلا به ایدز، تروما و یا ضربه
تشخیص سندرم گیلن باره
علائم سندرم گیلن باره همانند بقیه اختلال‌های عصبی یا مشکلات سیستم عصبی است و تشخیص این بیماری در ابتدا بسیار کار دشواری است. برای تشخیص درست پزشک از فرد یک شرح‌حال کامل می‌خواهد. به همین دلیل فرد باید تمام علائم ابتلا به عفونت را در گذشته و یا به تازگی را برای بیمار شرح دهد. پس از آن لازم است تا آزمایش‌هایی برای تشخیص درست انجام شود. مهم ترین روش تشخیص سندرم گیلن باره انجام نوار عصب و عضله است.
الکترومیوگرافی: در این آزمایش مقدار کمی از مایع نخاعی از ناحیه کمر برداشته میشود. سپس این مایع مورد آزمایش قرار می‌گیرد تا سطح پروتئین آن مشخص شود. در افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، معمولا سطح پروتئین از سطح عادی بالاتر است.
آزمایش هدایت عصبی: این یک نوع آزمایش است که در آن از طریق عصب محیطی، سرعت حرکت سیگنال الکتریکی محاسبه میشود. برای تشخیص درست پزشک از فرد یک شرح‌حال کامل می‌خواهد.
درمان سندرم گیلن باره
سندرم گیلن باره اگر درمان نشود، می‌تواند کشنده نیز باشد. به همین دلیل فرد باید پس از تشخیص این بیماری در بیمارستان بستری شود و روند درمان را آغا کند. هدف از درمان این بیماری، کم کردن شدت حمله‌های سیستم ایمنی و محافظت از عملکرد‌های بدن مانند تبادل پلاسما است. سیستم ایمنی بدن آنتی‌بادی‌هایی تولید می کند که به ویروس‌ها و باکتری‌ها حمله می‌کند. در این بیماری این آنتی‌بادی‌های ساخته شده به اعصاب حمله می‌کنند. لذا در درمان تلاش می شود تا آنتی‌بادی‌ها از بین بروند.
کلام پایانی
همان طور که گفته شد سندرم گیلن باره یک بیماری خود ایمنی است که سیستم ایمنی به سیستم اعصاب حمله می‌کند. ممکن است بهبود این بیماری سال‌ها طول بکشد. اما به طور معمول افراد بین 6 تا 8 ماه به طور کامل بهبود پیدا می‌کنند. حدود 3 درصد اشخاصی که این بیماری را تجربه کرده‌اند، بعد از اتمام روند درمان هنوز هم احساس سوزن سوزن شدن را دارند و تا آخر عمر در بدن آنها باقی می‌ماند.
