سكته مغزي زماني رخ مي دهد كه يك لخته خوني باعث انسداد شريان خون رسان به مغز مي شود. به بيان ديگر اگر خونرساني به قسمتي از مغز دچار اختلال شده و متوقف گردد اين قسمت از مغز ديگر نمي تواند عملكرد طبيعي خود را داشته باشد.
** سكته مغزي در انواع شكل هاي زير مي تواند بروز كند :
- سكته هايي كه به دليل كاهش خونرساني به مغز اتفاق مي افتند. (در اين حالت آسيب دائمي به سلول هاي مغزي وارد نمي شود و علائم عصبي در كمتر از 24 ساعت برطرف مي شوند. )
- سكته هايي كه در اثر انسداد جريان خون به وجود مي آيند.
- سكته خونريزي دهنده : اين نوع سكته در اثر نشت و پارگي يك سرخرگ مغزي ايجاد مي شود. خونريزي يا در اثر شرايطي مثل فشار خون بسيار بالا كه بر روي رگ ها فشار وارد مي كند ايجاد مي شود و يا گاهي در عين اينكه فشار خون خيلي بالا نيست ، در اثر ضعف قسمتي از جداره رگ ،پارگي ايجاد شده و خون وارد بافت مغزي مي شود. گاهي نيز ارتباط غير طبيعي بين شريان ها و وريدهاي مغزي عامل ايجاد خونريزي است.
** سكته هاي مغزي با چه علائمي همراهند؟
- بي حسي و كرختي صورت ، بازوها وپاها به خصوص در يك طرف بدن
- فلج صورت ، بازو و پاها به خصوص در يك طرف بدن
- عدم تعادل و لنگيدن در حين راه رفتن
- اختلال در تكلم يا در درك كلام
- اشكال در بلع
- كرختي و سوزش قسمت هاي مختلف بدن و اشكال در درك وضعيت و موقعيت
- دوبيني ، تاري ديد يا از دست دادن بينايي به خصوص در يك چشم
- سردرد شديد و ناگهاني
- از دست دادن حافظه كوتاه مدت و طولاني مدت ( اختلال در قضاوت)
- سرگيجه بدون دليل و سقوط ناگهاني
- بي اختياري ادرار و مدفوع
اشكال در پيدا كردن كلمات و فهميدن آن چيزي كه ديگران مي گويند.
- عدم توانايي در انجام حركات ظريف
- سردرد شديد ناگهاني بدون علت مشخص
- در برخي افراد اين علائم حاصل از سكته مغزي به طور كامل بهبود پيدا مي كند ، اما در بيش از يك سوم بيماران مقداري از ناتواني باقي خواهد ماند.
** عوامل زمينه ساز سكته مغزي كدامند؟
- سابقه خانوادگي :كساني كه در فاميل نزديك خود ( پدر ، مادر ، برادر و خواهر ) سابقه بروز سكته مغزي دارند خطر سكته مغزي در آن ها كمي بالاتر از افرادي است كه در فاميل خود سكته مغزي نداشته اند.
- سن : هرچه سن بالاتر رود ، خطر سكته مغزي بالاتر مي رود.
جنس : اگرچه زن و مرد تقريبا به طور يكسان مبتلا به سكته مغزي مي شوند ؛ ولي مرگ و مير زنان پس از ابتلا به سكته بالاتر است.
- نژاد : سياهپوستان نسبت به سفيدپوستان بيش تر دچار سكته مغزي مي شوند كه يكي از دلايل اين امر شايع تر بودن فشار خون و ديابت در سياهپوستان است.
- فشار خون بالا
- كلسترول بالا
- سيگار
- ديابت يا بيماري قند
- چاقي
- بيماري هاي قلبي عروقي
- سابقه قبلي سكته مغزي در يك فرد
** چه زمانی بايد به دنبال توصيه ها و مراقبت هاي پزشكي بود؟
در هنگام مواجه شدن با فردي كه علائم سكته مغزي را نشان مي دهد ، علاوه بر رساندن فرد به مركز مجهز انجام اقدامات ديگري نيز مفيد مي باشد. مثلا اگر بيمار تنفس ندارد ، بايد عمليات احيا و تنفس مصنوعي را براي بيمار شروع كرد و اگر دچا راستفراع شده است ، سر بيمار را به يك طرف بايد منحرف كرد تا محتويات استفراغ وارد ريه فرد نشود ، همچنين از خوردن و آشاميدن توسط وي بايد جلوگيري كرد.
مهمترين جنبه از موارد فوق رساندن سريع بيمار به مركز درماني است زيرا هر دقيقه كه از سكته مغزي مي گذرد ، آسيب وارده به فرد عميق تر مي شود و در اكثر موارد موفقيت درمان بستگي به اين دارد كه بيمار خيلي زود به بيمارستان رسانده شود.
** سكته هاي مغزي چگونه درمان مي شوند؟
در درمان سكته ها در برخي موارد از داروهاي حل كننده لخته استفاده مي شود ، اما به طور كلي درمان آن براساس مراقبت هاي حمايتي ( فيزيوتراپي و كاردرماني ) و پيشگيري ثانوي با داروهاي ضدپلاكتي مانند آسپرين و دي پيرادامول براي جلوگيري از لخته شدن مجدد خون در رگ هاي مغزي انجام مي شود.
** توصيه هايي كه لازم است پس از سكته مغزي رعايت كنيد :
- فشار خون خود را در حد طبيعي نگه داريد.
- سيگار نكشيد.
- وزن خود را در حد طبيعي نگه داريد.
- قند وچربي خود را در حد طبيعي نگه داريد.
- رژيم غذايي كم نمك و كم چرب استفاده كنيد.
*****************************
*****************************
با متخصصین پزشکی در طب بوک همراه باشید.
