راه افتادن کودک یکی از مهم ترین مراحل رشد او است که والدین با اشتیاق و نگرانی منتظر آن هستند. این مرحله نشان دهنده رشد حرکتی، تعادل و هماهنگی عضلانی کودک است و از نظر روان شناسی نیز تاثیر زیادی بر اعتماد به نفس و استقلال او دارد.
بسیاری از والدین دوست دارند بدانند که چه زمانی فرزندشان شروع به راه رفتن می کند چه عواملی در این روند موثر هستند و چگونه می توانند به کودک کمک کنند تا این مهارت حیاتی را بهتر و سریع تر یاد بگیرد. در ادامه به بررسی همه جنبه های مهم درباره راه افتادن کودک می پردازیم.
سن طبیعی راه افتادن کودک و مراحل رشد حرکتی
کودکان معمولا در سنین ۹ تا ۱۸ ماهگی شروع به راه رفتن می کنند. با این حال، این یک بازه زمانی کلی است و ممکن است برخی کودکان زودتر یا دیرتر از این محدوده شروع به راه رفتن کنند. هر کودک منحصر به فرد است و سرعت رشد او تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند ژنتیک، قدرت عضلانی، انگیزه و محیط اطراف قرار دارد.
مراحل رشد حرکتی که منجر به راه افتادن کودک می شود شامل مواردی است که در ادامه شرح داده شده است. غلت زدن در سن ۳ تا ۵ ماهگی رخ می دهد که در آن کودک یاد می گیرد از پشت به شکم و بالعکس بغلتد. این اولین نشانه رشد عضلات و هماهنگی بدن او است.
سپس در ۵ تا ۷ ماهگی کودک می تواند بدون کمک بنشیند و تعادل خود را حفظ کند. این مهارت باعث تقویت عضلات پشت و شکم می شود. در ۷ تا ۱۰ ماهگی، چهار دست و پا رفتن اتفاق می افتد که این مرحله به کودک کمک می کند عضلات پاها و بازوهای خود را قوی تر کند و هماهنگی بین اندام های خود را بهبود بخشد.
ایستادن با کمک در ۸ تا ۱۲ ماهگی مرحله بعدی است که کودک ممکن است با گرفتن دست والدین یا مبلمان، خود را بالا بکشد و بایستد. در نهایت در ۱۰ تا ۱۴ ماهگی، ایستادن بدون کمک و اولین قدم ها صورت می گیرد. در این مرحله کودک یاد می گیرد تعادل خود را حفظ کند و برای اولین بار بدون کمک چند قدم بردارد. برخی از کودکان ممکن است برخی مراحل را رد کنند مثلا بدون این که چهار دست و پا بروند، مستقیما به راه رفتن برسند که این امر کاملا طبیعی است و جای نگرانی ندارد.
چرا برخی کودکان دیرتر از بقیه راه می روند؟
والدین گاهی نگران می شوند که کودکشان نسبت به هم سالان خود دیرتر راه می رود. دلایل مختلفی برای این مسئله وجود دارد که اکثر آن ها طبیعی و بی ضرر هستند. عوامل تاثیرگذار بر تاخیر در راه افتادن کودک شامل ژنتیک است. برخی از کودکان به طور طبیعی رشد آهسته تری دارند. اگر پدر یا مادر کودک دیر راه افتاده باشند احتمال دارد که فرزندشان نیز چنین الگویی را دنبال کند. همچنین کمبود تمرین و تحرک می تواند موثر باشد. کودکانی که بیشتر در محیط های محدود مانند روروک یا صندلی های مخصوص قرار می گیرند، فرصت کمتری برای تمرین مهارت های حرکتی دارند.
وزن و جثه کودک نیز اهمیت دارد. کودکانی که وزن بالایی دارند ممکن است برای بلند شدن و حفظ تعادل با چالش بیشتری مواجه شوند. علاوه بر این برخی مسائل پزشکی مانند ضعف عضلانی، اختلالات عصبی یا مشکلات ارتوپدی می توانند در تاخیر راه رفتن نقش داشته باشند. اگر کودک تا ۱۸ ماهگی هنوز راه نیفتاده است بهتر است با پزشک مشورت کنید. اگرچه تاخیر در راه افتادن کودک می تواند نگران کننده باشد اما در بیشتر موارد مسئله ای جدی نیست و کودک با گذشت زمان و حمایت مناسب راه خواهد رفت.
روش های موثر برای سریع راه افتادن کودک
والدین می توانند با روش های مختلف، فرزند خود را تشویق کنند تا مهارت راه رفتن را سریع تر یاد بگیرد. یکی از راه های موثر ایجاد فرصت های حرکتی است. اجازه دهید کودک زمان بیشتری را روی زمین سپری کند و بتواند آزادانه حرکت کند. استفاده زیاد از روروک و تاب ممکن است فرآیند یادگیری را کند کند.
تقویت عضلات پا و تعادل نیز اهمیت زیادی دارد. تشویق کودک به ایستادن با کمک وسایلی مانند مبل یا دیوار می تواند عضلات پای او را تقویت کند. بازی هایی مانند گرفتن دست کودک و کمک به او برای ایستادن نیز موثر هستند. همچنین می توان با استفاده از اسباب بازی ها کودک را به حرکت تشویق کرد. قرار دادن اسباب بازی در فاصله ای دورتر از کودک، او را ترغیب می کند که برای گرفتن آن تلاش کند و حرکت کند.
کفپوش مناسب نیز می تواند به کودک در راه رفتن کمک کند. سطوح نرم و بدون لغزش مانند فرش یا فوم های مخصوص کودک، محیط ایمنی را برای تمرین راه رفتن فراهم می کند. همچنین بهتر است کودک در خانه بدون کفش تمرین کند تا بتواند تعادل خود را بهتر حفظ کند.
آیا راه افتادن کودک تاثیری بر رشد ذهنی و اجتماعی او دارد؟
بله، راه افتادن کودک فقط یک مهارت حرکتی نیست، بلکه بر سایر جنبه های رشد او نیز تاثیر می گذارد. این مهارت باعث تقویت استقلال و اعتماد به نفس کودک می شود. کودک پس از راه افتادن احساس استقلال بیشتری می کند زیرا دیگر وابسته به والدین برای جابه جایی نیست.
علاوه بر این افزایش تعامل اجتماعی یکی دیگر از فواید راه رفتن است. توانایی حرکت آزادانه، امکان برقراری ارتباط بهتر با دیگر کودکان و محیط اطراف را فراهم می کند.
همچنین راه رفتن باعث تحریک مغزی می شود. یادگیری راه رفتن بخش هایی از مغز را که با هماهنگی حرکتی، حل مسئله و تصمیم گیری مرتبط هستند، تقویت می کند. بنابراین راه افتادن کودک یک نقطه عطف مهم در رشد کلی او محسوب می شود.
نکات ایمنی هنگام راه افتادن کودک
هنگامی که کودک شروع به راه رفتن می کند، خطرات جدیدی نیز به وجود می آید. برای اطمینان از ایمنی او، والدین باید برخی نکات را رعایت کنند. مهم ترین نکته ایمن سازی محیط خانه است. اشیای تیز، شکستنی و وسایل خطرناک باید از دسترس کودک دور شوند.
یکی دیگر از اقدامات ضروری، محافظت از پله ها است. در ورودی پله ها باید از گیت های محافظ استفاده شود تا از سقوط کودک جلوگیری شود. کنترل وسایل برقی نیز اهمیت زیادی دارد. سیم های برق باید از دسترس کودک خارج شوند تا احتمال گیر کردن و افتادن کاهش یابد. علاوه بر این استفاده از محافظ گوشه های تیز برای میز، کمد و سایر لوازم ضروری است.
با رعایت این نکات، کودک می تواند با ایمنی بیشتری این مهارت را یاد بگیرد.
کلینیک ختنه
در این مطلب درمورد راه افتادن کودک صحبت کردیم و علل و نکات مربوط به آن را بررسی کردیم. کلینیک ختنه نوزادان تهران به عنوان بهترین کلینیک تخصصی ختنه همواره در تلاش است تا بهترین خدمات را در زمینه ختنه به نوزادان ارائه دهد و اختلالات و مشکلات رایج نوزادی و کودکی و نکات مهم این دوران را به والدین آموزش دهد. در صورت کسب اطلاعات بیش تر می توانید با مشاورین در ارتباط باشید.
آدرس و تلفن : تهران، شریعتی، پایین تر از ظفر (دستگردی)، کوچه احمدیه یکم، پلاک ۱۰، طبقه ۴، واحد ۱۱ و ۰۲۱۲۲۸۹۴۲۰۳ و ۰۹۰۲۵۴۲۸۶۳۴
جمع بندی
راه افتادن کودک یک مرحله هیجان انگیز از رشد او است که با تمرین، صبوری و حمایت والدین به بهترین شکل انجام می شود. هر کودک ریتم رشد خاص خود را دارد و نیازی به مقایسه او با دیگران نیست. با ایجاد یک محیط ایمن و تشویق او به حرکت می توان به او کمک کرد تا به طور طبیعی و بدون استرس راه رفتن را بیاموزد. اگر تا ۱۸ ماهگی کودک هنوز راه نیفتاده است، مراجعه به پزشک می تواند نگرانی های احتمالی را برطرف کند.
