دیسک کمر یکی از بیماری های ستون فقرات است که امروزه طیف وسیعی از جامعه را تهدید می کند. درمان قطعی دیسک کمر به عوامل گوناگونی بستگی دارد. اما با رعایت نکاتی می توان به درمان آن سرعت بخشید. با مطالعه این مقاله شما خواهید دانست که دیسک کمر چیست و چه راه هایی برای درمان آن وجود دارد.
دیسک کمر چیست؟
در میان استخوان های ستون فقرات، یک ساختار ژلاتین مانندی وجود دارد که اصطلاحا به آن دیسک می گویند. به طور خاص در ناحیه ی کمری این ساختار غضروفی را دیسک کمر می نامند. خاصیت ژله ای این دیسک ها سبب انعطاف ستون فقرات می شود و فضای بین مهره ها را پوشش می دهد.
در برخی از افراد ممکن است بنابه دلایل گوناگون از جمله کار سخت و بلند کردن اجسام سنگین، قسمت بیرونی این دیسک ها در ناحیه کمری دچار بیرون زدگی و یا پارگی شود. زمانی که این اتفاق بیفتد، دیسک حالت طبیعی خود را از دست می دهد و اصطلاحا به آن فتق دیسک می گویند.
این اتفاق ممکن است در هر سنی بنابه دلایلی روی دهد، اما به طور معمول در سنین میانسالی و پیری شاهد آن هستیم. شخص را با عوارض و مشکلات زیادی روبرو می کند و همچنین اختلال بسیار زیادی در زندگی روزانه فرد و انجام کارها بوجود می آورد. در ادامه به عوامل بروز و نحوه درمان قطعی دیسک کمر می پردازیم.
علل پیدایش دیسک کمر
در گذشته رواج این پدیده را بیشتر در افراد پیر و میانسال شاهد بودیم، اما امروزه به دلیل گسترش سبک غلط زندگی و استفاده نادرست و رفتار اشتباه با مهره ها بروز دیسک کمر در میان افراد جوان رواج بسیاری گرفته است. سه عامل را دلیل دیسک کمر می توان برشمرد :
ژنتیک : ژنتیک می تواند از عوامل پیدایش دیسک کمر باشد، در اینصورت حتی افراد جوان نیز به راحتی دچار آن می شوند.
فرسودگی و فتق دیسک: این حالت بیشتر درمیان افراد 35 تا 55 ساله اتفاق می افتد و جوانان به ندرت دچار این نوع از دیسک کمر می شوند. با افزایش سن لایه بیرونی دیسک دچار فرسودگی می شود و احتمال ابتلا به دیسک کمر افزایش می یابد.
سایر عوامل خطرزا : بلند کردن اجسام سنگین، پیچ خوردن بیش از حد و ناگهانی مهره های کمری و خم شدن زیاد احتمال وقوع دیسک کمر را بشدت افزایش می دهد.
دیسک کمر چه علائمی دارد؟
دیسک کمر نیز مانند بسیاری دیگر از آسیب های ستون فقرات علائمی به همراه دارد که از جمله آن می-توان به موارد زیر اشاره کرد:
•درد در جلوی ران
•درد عمیق و اسپاسم شدید عضلانی
•ضعف در یک یا هردو پا
•درد پایین کمر و ناحیه باسن و انتشار آن تا قوزک پاها به علت وارد شدن فشار به عصب سیاتیک
•قسمتی از باسن یا پشت زانو دچار سوزش و بی حسی می شود و ران، کف پا و قوزک را نیز درگیر می کند.
آیا برای دیسک کمر درمان قطعی وجود دارد؟
مانند بسیاری از بیماری ها و عارضه ها که درمان و بهبود امری نسبی است، می توان گفت درمان قطعی دیسک کمر نیز به عوامل گوناگونی بستگی دارد. اما امروزه پیشرفت های بسیاری در زمینه درمان قطعی دیسک کمر روی داده است.
میزان بهبود دیسک کمر بدون نیاز به عمل جراحی 80 درصد می باشد و تنها در20 درصد موارد نیاز به عمل جراحی وجود دارد. 80 درصد بیماران با شرایط حاد پس از عمل جراحی بهبود می یابند این بدان معناست که درمان قطعی برای دیسک کمر در اکثر حالت وجود دارد.
عوامل مختلفی در بهبود شخص مبتلا به عارضه دیسک کمر دخیل هستند از جمله این عوامل می توان به موارد زیر اشاره کرد :
میزان پیشرفت بیماری: مانند بسیاری از بیماری ها دیسک کمر نیز حالت خفیف، متوسط و شدید دارد. هرچه مقدار پیشرفت بیماری بیشتر باشد امکان درمان قطعی دیسک کمر، کمتر است.
تعداد دیسک هایی که دچار عارضه شده اند: طبیعتا هرچقدر مهره های بیشتری دچار عارضه دیسک کمر شده باشند، احتمال درمان قطعی دیسک کمر پایینتر است.
طول مدت پیدایش عارضه تا درمان: در حالت کلی بهتر است از زمان شروع علائم دیسک کمر تا انجام انواع شیوه های درمانی حتی عمل جراحی، بیشتر از یک یا دو ماه طول نکشد. هرچقدر بیماری بیشتر طول بکشد احتمال مزمن شدن دیسک کمر افزایش می یابد.
بیماری های زمینه ای که اعصاب و استخوان را درگیر می کند: احتمال درمان قطعی دیسک کمر در افرادی که دچار دیابت یا چاقی و یا بیماری های روماتیسمی هستند، کمتر است.
سایر مشکلات نخاعی و مفصلی در ستون فقرات: کسانیکه علاوه بر پارگی دیسک دچار تنگی کانال نخاعی و سایر آسیب های ستون فقرات هستند، شیوه های درمانی به میزان کمتری برای آن ها موفقیت آمیز خواهد بود.
انواع درمان قطعی دیسک کمر
چنانچه گفته شد هیچ راه درمان قطعی برای دیسک کمر وجود ندارد، اما انجام بعضی از شیوه های درمانی با رعایت شرایط خاص را می توان بعنوان درمان قطعی دیسک کمر معرفی کرد. به طور مختصر به مهمترین آن ها اشاره خواهیم کرد:
استراحت و ورزش
در مراحل ابتدایی شروع عارضه نیاز شدیدی به استراحت وجود دارد. البته باید به این نکته اهمیت داد که استراحت بیش از حد ممکن است باعث ضعف عضلات شده و درد را تشدید می کند. 48 تا 72 ساعت استراحت در این مرحله نیاز است. خوابیدن به پهلو باشد و پاها بصورت جنینی به سمت شکم باید خم شود.
آب درمانی: راه رفتن در آب استخر به میزان قابل توجهی درد را تسکین می دهد.
فیزیوتراپی: زمانی که شخص درد کمی دارد انجام برخی از ورزش ها می تواند به درمان دیسک کمر کمک کند، اما در صورتیکه درد شدید باشد انجام فعالیت های ورزشی کاملا ممنوع است.
طب سوزنی: انجام طب سوزنی می تواند سبب کاهش درد شود و همچنین دیسک های آسیب دیده را ترمیم کند.
مصرف دارو: مصرف داروهای ضد التهاب کمک فراوانی به درمان قطعی دیسک کمر می کنند، از جمله این داروها می-توان به این موارد اشاره کرد:
- کدئین
- استامینیفن
- ناپروکسن
- ایبوپروفن
تزریق اپیدورال: تزریق اپیدورال (ESI)یا همان عمل بسته، که در این شیوه مقداری داروی ضد التهاب به قسمت تحتانی کمر تزریق کرده و سبب کاهش درد در کمر و پاها می شود. این تزریق در ناحیه اپیدورال صورت می گیرد.
استفاده از لیزر
این روش سبب ترمیم بافت های آسیب دیده خواهد شد. به این صورت که پدهای درمانی در قسمت آسیب دیده مهره ها قرار گرفته و انرژی نور توسط اعصاب و دیسک ها جذب می شود.
جراحی تنها راه درمان قطعی دیسک کمر
جراحی دیسک کمر تنها در صورتی توصیه می شود که با انجام تمامی مراحل قبل، درد همچنان برقرار باشد. به عبارت دیگر تنها راه درمان قطعی دیسک کمر استفاده از روش‌های جراحی است. این شیوه درمانی بسیار پر مخاطره است، بنابراین باید بهترین جراح های دیسک کمر را انتخاب کرد. به این دلایل عمل جراحی پیشنهاد می شود:
•بی اختیاری ادرار و مدفوع
•ناپایدار بودن ستون فقرات
•وجود درد پس از انجام تمام شیوه های درمانی قبل
کلام آخر
دیسک کمر یکی از عارضه هایی است که می توان با رعایت برخی نکات و همچنین اصلاح سبک زندگی از وقوع آن جلوگیری کرد. در صورت ابتلا به این بیماری می توان با نظر پزشک شیوه هایی از درمان را انجام داد که منجر به بهبودی خواهد شد. با اطلاع از شیوه های درمان می توان به راحتی این بیماری را پشت سر گذاشت.
