تومورهای استخوانی در هر یک از استخوان‌های بدن ممکن است به وجود بیایند؛ اما این تومورها اغلب، استخوان لگن و همچنین استخوان‌های دراز مثل استخوان بازو و یا استخوان ران را درگیر می‌کنند. سرطان استخوان از سرطان‌های نادر است و در واقع کمتر از یک درصد از سرطان‌ها را تشکیل می‌دهد.
تومور استخوانی چیست؟
تومور یک توده بافتی است که به علت تقسیم بیش از حد و خارج برنامه سلول‌ها تشکیل می‌شود. دلیل بیشتر تومورهای استخوانی، ناشناخته است. یک تومور در حال رشد ممکن است بافت سالم را با بافت غیرطبیعی جایگزین کند. ممکن است استخوان را ضعیف کند و باعث شکستگی ( شکستگی ) شود. تومورهای تهاجمی می‌توانند منجر به ناتوانی یا مرگ شوند، به ویژه اگر علائم و نشانه‌ها نادیده گرفته شوند.
انواع مختلف تومورهای استخوانی
بیشتر تومورهای استخوانی، غیرسرطانی و خوشخیم هستند. لذا تنها برخی از تومورها سرطانی و بدخیم هستند. عفونت‌ها، شکستگی‌های کششی و سایر عوامل غیرتوموری، ممکن است با تومور اشتباه گرفته شوند. تومورهای خوشخیم اغلب خطرناک و کشنده نیستند. تومورهای بدخیم می‌توانند سلول‌های سرطانی را در سراسر بدن پخش کنند که به آن متاستاز گفته می‌شود. این از طریق خون یا سیستم لنفاوی رخ می‌دهد. سرطانی که از استخوان شروع می‌شود ( سرطان اولیه استخوان ) با سرطانی که در جای دیگری از بدن شروع می شود و به استخوان گسترش می یابد، ( سرطان استخوان ثانویه ) متفاوت است. در ادامه چهار نوع مختلف سرطان استخوان و تومورهای استخوانی را بررسی می‌کنیم.
مولتیپل میلوما
مولتیپل میلوما، شایع‌ترین سرطان اولیه استخوان، یکی از تومورهای استخوانی بدخیم مغز استخوان است. این بیماری سالانه تقریباً 20 نفر را در هر یک میلیون نفر تحت تأثیر قرار می‌دهد. بیشتر موارد در بیماران 50 تا 70 ساله دیده می‌شود. هر استخوانی می‌تواند درگیر باشد.
استئوسارکوم
استئوسارکوم دومین سرطان شایع استخوان است. در هر یک میلیون نفر در دو یا سه نفر در سال رخ می‌دهد. بیشتر موارد در نوجوانان رخ می‌دهد. بیشتر تومورها در اطراف زانو ایجاد می‌شوند. دیگر محل‌های رایج ایجاد تومورها شامل استخوان‌های لگن و شانه هستند.
سارکوم یوینگ
سارکوم یوینگ بیشتر در سنین 5 تا 20 سالگی رخ می‌دهد. این تومور استخوانی اغلب لگن، قسمت بالا و پایین ساق پا، بازو و دنده را درگیر می‌کند.
کندروسارکوم
کندروسارکوم بیشتر در بیماران 40 تا 70 ساله رخ می‌دهد. بیشتر موارد در اطراف لگن و لگن یا شانه رخ می دهد.
انواع مختلفی از تومورهای استخوانی خوشخیم وجود دارد. انواع رایج‌تر شامل فیبروم غیر‌استخوانی، کیست استخوانی تک اتاقی (ساده)، استئوکندروم، تومور سلول غول پیکر، انکندروما و دیسپلازی فیبری است.
علت تومورهای استخوانی و سرطان استخوان چیست؟
متأسفانه هنوز علت دقیق ایجاد تومورهای استخوانی، مشخص نشده است. لذا مطالعات و تحقیقات روزافزونی در این زمینه در حال اجراست. با این وجود عواملی وجود دارند که گفته می‌شود در بروز آن دخیل هستند و یا احتمال ابتلا به تومورهای استخوانی را افزایش می‌دهند.
رشد سلولی غیر‌معمول
سلول‌های سالم به طور مداوم تقسیم می‌شوند و جایگزین سلول‌های قدیمی می‌شوند. پس از اتمام این فرآیند، آن‌ها می‌میرند. با این حال، سلول‌های غیر معمول به زندگی خود ادامه می‌دهند. آن‌ها شروع به تشکیل توده‌های بافتی می‌کنند که به تومورهای استخوانی تبدیل می‌شوند.
پرتو درمانی
پرتودرمانی که سلول‌های سرطانی خطرناک را از بین می‌برد، می تواند برای درمان سرطان استخوان استفاده شود. با این حال، در اثر پرتو درمانی، استئوسارکوم ممکن است در برخی از افرادی که تحت درمان قرار می‌گیرند، ایجاد شود. استفاده از دوزهای بالای تابش ممکن است به توسعه تومور کمک کند.
جهش‌های کروموزومی
تقریباً در هفتاد درصد از موارد ابتلا خصوصاً در مورد استئوسارکوم، ویژگی‌های غیرمعمولی در کروموزوم‌ها مشاهده شده است. جهش‌های ژنتیکی منجر شونده به تومورهای استخوانی می‌توانند ارثی باشند و از طریق ژن‌ها به ارث برسند. همچنین این جهش‌ها می‌توانند تحت تاثیر عوامل محیطی مثل اشعه‌ها و رادیوتراپی ایجاد شوند و یا حتی دلیل مشخصی نداشته باشند.
برخی از عوامل و علت‌های مستعدکننده ایجاد تومورهای استخوانی
این عوامل شامل:
•وجود زمینه ژنتیکی و موارد ابتلا به سرطان در خانواده فرد، به خصوص ابتلا به سرطان استخوان
•فرد در گذشته تحت پرتو درمانی قرار گرفته باشد.
•ابتلا به بیماری پاژه، که وضعیتی است که باعث شکسته شدن استخوان‌ها و سپس رشد غیرعادی می‌شود.
•در حال حاضر یا قبلاً تومورهای متعددی در غضروف خود داشته‌اید، که بافت همبند در استخوان‌های شماست.
•ابتلا به برخی از سندرم‌های خاص نظیر سندرم بلوم، سندرم روتموند و سندرم تامسون احتمال ابتلا به سرطان‌ها را افزایش می‌دهد.
رفتار انواع مختلف تومورهای استخوانی
•تومورهای خوشخیم: در بسیاری از موارد تومورهای خوشخیم فقط نیاز به مراقبت دارند. برخی از آن‌ها را می‌توان به طور موثر با دارو درمان کرد. برخی از تومورهای خوشخیم به مرور زمان ناپدید می‌شوند. این به ویژه برای برخی از تومورهای خوشخیم که در کودکان رخ می‌دهد، صادق است. برخی از تومورهای خوشخیم می‌توانند گسترش یابند یا سرطانی شوند. پزشک شما ممکن است برای جلوگیری از آسیب به استخوان و بافت‌های مجاور آن، جراحی و برداشتن تومور را توصیه کرده و در دستور کار درمانی شما قراردهد. گاهی ممکن است بعضی از انواع تومورهای استخوانی، حتی پس از درمان‌های مداوم باز هم عود کنند.
• تومورهای بدخیم: اگر تومور استخوانی بدخیم در شما تشخیص داده شد، ممکن است بخواهید نظر دومی برای تایید آن بگیرید. اگر سرطان استخوان دارید، تیم درمانی شما ممکن است شامل چندین متخصص باشد. اهداف درمان شامل درمان سرطان و حفظ عملکرد بدن شماست. برای درمان تومورهای بدخیم استخوان، پزشکان اغلب چندین روش را ترکیب می‌کنند. درمان به عوامل مختلفی از جمله گسترش سرطان بستگی دارد.
•سلول‌های سرطانی مرحله موضعی در تومور و ناحیه اطراف آن قرار دارند.
•سرطان‌های مرحله متاستاتیک در سایر نقاط بدن پخش شده‌اند. تومورها در این مرحله جدی‌تر و درمان آن سخت‌تر است.
روش‌های درمان تومورهای استخوان
به طور کلی تومور با جراحی برداشته می‌شود. اغلب پرتودرمانی همراه با جراحی استفاده می‌شود.
•جراحی و برداشتن تومور: در این اقدام جراح تومور و بخش‌های سرطانی را جدا می‌کند، ولی سایر بخش‌ها مثل تاندون‌ها، عضلات، اعصاب و عروق خونی را نگه می‌دارد. همچنین جراح تومور و قسمت کوچکی از بافت سالم اطرافش را برمی‌دارد. برای جایگزینی استخوان برداشته شده از پروتزهای فلزی و یا پیوند استخوان استفاده می‌شود.
• قطع عضو: هنگامی که تومور بزرگ است و یا اعصاب و رگ‌های خونی درگیر هستند، قطع عضو تمام یا بخشی از بازو یا پا انجام می‌شود.
•پرتو درمانی: از اشعه ایکس با دوز بالا استفاده می‌شود. این کار سلول‌های سرطانی را می‌کشد و تومورها را کوچک می‌کند.
•درمان سیستمیک (شیمی‌درمانی): اغلب برای از بین بردن سلول‌های تومورهای استخوانی در زمانی که در جریان خون پخش شده‌اند استفاده می‌شود، اما هنوز در آزمایش‌ها و اسکن‌ها قابل تشخیص نیستند. شیمی درمانی به طور کلی زمانی استفاده می‌شود که تومورهای سرطانی شانس بسیار بالایی برای گسترش داشته باشند.
سخن پایانی
تومورهای استخوانی ممکن است در هر یک از استخوان‌های بدن به وجود بیایند. با این حال اغلب استخوان‌های دراز را درگیر می‌کنند. هرچند تومورهای استخوانی اغلب خوشخیم هستند اما با این وجود باز هم نیازمند پیگیری و درمان توسط پزشک هستند. در نهایت امیدواریم این وبلاگ کلینیک تخصصی ارتوپدی و ستون فقرات دکتر آریاسب دارایی در خصوص آشنایی با تومورهای استخوانی و علل آن مورد پسند شما قرار گرفته باشد. در صورتی که به این بیماری مبتلا هستید و یا علائم آن را دارید می‌توانید برای رزرو نوبت ویزیت و مشاوره تخصصی اقدام نمایید.
