پانکراتیت حاد شایعترین اختلال پانکراس در کودکان است . کودکی که پانکراتیت حاد دارد دچار تب ، درد شکم و استفراغ مداوم می شود.درد در ناحیه اپی گاستر بوده و درد مداوم است و اغلب بیمار برای کاهش درد وضعیت ضد درد به خود می گیرد یعنی زانوها را به داخل شکم خم کرده و وضعیت نشسته و خوابیده به پهلوی یک طرف را ترجیح می دهد. بتدریج در عرض 24 تا 48 ساعت درد شدت می گیرد و استفراغ نیز ایجاد می شود
علل پانکراتیت حاد
1 – داروها مثل کورتون ، ال – آسپارژیناز ، آزاتیوپرین ، وین کریستین ، سدیم والپرات ، الکل ، اریترومایسین و .....
2 – عفونت ها مثل اریون ، آسکاریس ، هپاتیت Aو هپاتیت B ، سرخک ، مالاریا ، آنفلونزا ، اپشتین بار ویروس
3 – پانکراتیت ارثی
4 – بیماری های سیستمیک مثل تومور مغزی ، دیابت ، ضربه به سر ، سندرم همولیتیک یورمیک ، بیماری کاوازاکی ، نارسایی کلیه ، سوء تغذیه ، بیماری لوپوس ، هیپرلیپیدمی ، سیستیک فیبروزیس
5 – بیماری های انسدادی در مجاری پانکراس و مجاری صفراوی
6 – تروما به شکم
تشخیص پانکراتیت حاد
پانکراتیت حاد معمولا با اندازه گیری آمیلاز و لیپاز سرم تشخیص داده می شود. سطح آمیلاز تا 4 روز بالا می رود ولی در بیماری های دیگر هم می تواند بالا رود. لیپاز برای پانکراتیت اختصاصی تر است و گاهی تا 14 روز بالا باقی می ماند. اختلالات دیگر آزمایشگاهی هم که در پانکراتیت حاد ممکن است دیده شود، افزایش غلظت خون ، لوکوسیتوز ، هیپوکلسمی ، هیپرگلیسمی ، افزایش بیلی روبین و اختلال انعقادی است. گاهی تغییرات غی بیعی در گرافی شکم و قفسه سینه دیده می شود مثل کلسیفیکاسیون در پانکراس ، اتلکتازی و یا انفیلتراسیون قائده ریه و تجمع مایع در پریکارد. سونوگرافی و سی تی اسکن هم در تشخیص پانکراتیت کمک کننده است.
درمان پانکراتیت حاد
هدف از درمان کنترول درد بیمار و حفظ تعادل متابولیک می باشد. از مسکن به اندازه کافی استفاده شود. در بیماری که استفراغ دارد بیماررا NPO کرده و برای بیمار لوله معده قرار می دهیم. اختلالات الکترولیتی بیمار اصلاح شود. آنتی بیوتیک پروفیلاکسی در موارد شدید از نکروز عفونی جلوگیری می کند. معمولا در عرض 3 تا 5 روز علائم بیمار فروکش می کند.
مرکز گوارش کودکان تهران
دکتر عزیزاله یوسفی
فوق تخصص گوارش کودکان و نوجوانان
تلفن تماس : 02166126187 و 02166126188 و 02166126189
