یک سال اول زندگی را دوره شیر خوارگی می نامند که مرحله بسیار حساس عمر می باشد چرا که قسمت عمده از رشد مغزی کودکان در این سن می باشد و از طرف دیگر در این دوره بخصوص در 6 ماه اول زندگی چون سیستم دفاعی شیر خوار هنوز تکامل کافی پیدا نکرده است مستعد به بسیاری از عفونت ها می باشد .یکی از مسایل مهم در دوره شیرخوارگی تغذیه شیر خوار می باشد.
بهترین تغذیه برای شیر خوار شیر مادر است به طوریکه در 6 ماه اول زندگی تنها و تنها شیر مادر کافی می باشد . بجز شیر مادر در طی این 6 ماه تنها قطره ویتامین نیاز است که مصرف شود و حتی آب نیز نباید به شیر خوار داد.
مزایای شیر مادر:
شیر مادر دارای ترکیباتی می باشد که هم برای رشد شیر خوار و هم برای تقویت سیستم دفایی شیر خوار مناسب است و مصرف شیر مادر باعث جلو گیری از تعدادی از بیماری ها در شیرخوار می شود
1 – جلوگیری از عفونت خونی
2 - جلوگیری از اسهال
3 - جلوگیری از عفونت ریوی
4 - جلوگیری از عفونت گوش
5 - جلوگیری از چاقی در دوران کودکی
6 - جلوگیری ازسرطان خون در کودکی
7 - جلوگیری ازبیماری دیابت تیپ 1 و تیپ 2
8 – شیر مادر هیچوقت آلوده نمی شود
9 – همیشه در دسترس است
10 - مکیدن سینه مادر به رشد فک نوزاد کمک می کند
11 – شیر مادر باعث افزایش ضریب هوشی می شود
12 – مکیدن سینه مادر باعث احساس آرامش در شیر خوار می شود
فوائد شیر دهی برای مادر
1 – کاهش میزان خون ریزی بعد از زایمان
2 – کاش میزان بروز سرطان تخمدان و پستان
3- برگشت سریعتر مادر به وزن نرمال
4 – ایجاد روابط عاطفی بهتر بین مادر و شیر خوار
مواردی که شیر مادر منع مصرف دارد
1 – در مواردی که شیر خوار مبتلا به بعضی از بیماری های متابولیک مثل تیروزینمی و یا گالاکتوزمی و یا فنیل کتونوری باشد
2 – مادرانی که مبتلا به عفونت HIV می باشند
تغذیه در 6 ماه دوم زندگی
بعد از پایان 6 ماهگی تغذیه کمکی برای شیر خوار شروع می شود که معمولا از مقدار کم شروع می شود و به تدریج هم مقدار و خم تعداد دفعات افزایش داده می شود .شروع غزای کمکی با فرنی و سپس سوپ ساده و پعد از 7 ماهگی زرده تخم مرغ نیز شروع می شود .قابل ذکر است که تا پایان یک سالگی شیر پاستوریزه نباید مصرف شود ، مصرف میوه و اب میوه نیز بعد از 8 ماهگی توصیه می شود.
نکته ایی که باید تاکید شود اینست که در 6 ماه دوم 80 درصد کالری باید از شیر مادر و 20 درصد کالری از غذای کمکی دریافت شود لذا به مادران توصیه می شود در 6 ماه دوم ابتدا به شیر خوار شیر مادر داده شود وبعد غذای کمکی ولی بعد از یک سالگی ابتدادغذا داده شود وبعد شیر مادر.
توجه اینکه قطره اهن از زمانیکه غذای کمکی شروع می شود روزانه 15 قطره باید داده شود
مرکز گوارش کودکان تهران
دکتر عزیزاله یوسفی
فوق تخصص گوارش کودکان و نوجوانان
تلفن تماس : 02166126187 و 02166126188 و 02166126189
