غذای مانده یکی از مشکلاتی است که افراد شاغل با آن سرو کار دارند. بسیاری از افراد که شاغل هستند و زمانی کافی برای طبخ غذا ندارند، وقتی تصمیم به پخت غذا می‌گیرند به مقداری درست می‌کنند تا چند وعده دیگر هم از آن بخورند، در حالی که از عوارض غذا‌های مانده بی اطلاع هستند و یا نسبت به آن توجهی نمی‌کنند. امروز قصد داریم از عوارض غذای مانده به شما بگوییم.
عوارض غذای مانده
غذای مانده ارزش غذایی کمتری دارد، زیرا ویتامین‌های موجود در آن تا حد زیادی کاهش یافته و همچنین کیفیت و بهداشت غذای مانده پایین‌تر از غذای تازه است. به همین‌دلیل محققان اصرار دارند که تا حد ممکن غذای هر روز، همان روز پخته و تازه مصرف شود.
اصول نگهداری غذا در یخچال
اصولا فریزکردن غذای پخته شده کار صحیحی نیست و توصیه نمی‌شود، زیرا عوارض آن بیشتر از ارزش غذای خوراک است. البته نان یکی از معدود خوراکی‌هایی است که فریز کردن آن توصیه می‌شود، زیرا نگهداری طولانی‌مدت در یخچال باعث بیات شدن آن می‌شود و این امر موجب حفظ ارزش غذایی نان خواهد شد.
اما در مورد سایر غذا‌ها نحوه نگهداری غذا در یخچال بسیار مهم است. اگر غذا با حجم زیاد وارد یخچال شود، قسمت‌های مرکزی غذا نمی‌تواند به همان سرعتی که اطراف غذا سرد می‌شود، خنک شوند و ممکن است سرد شدن قسمت‌های مرکزی غذا چندین ساعت طول بکشد. گرم ماندن قسمت‌های مرکزی در همین چند ساعت سبب می‌شود شرایط برای تکثیر میکروارگانیسم‌ها و تغییرات آنزیمی در موادغذایی فراهم شود. البته تغییرات آنزیمی با توجه به نوع موادغذایی متفاوت است.
اما نکته مهم این است که سم تولید شده از این میکروب‌ها معمولا در همان ساعات اولیه در بو، مزه و ظاهر غذا ندارد و حتی ممکن است وقتی غذایی که شب پخته‌ایم را فردا ظهرش هم می‌خوریم، احساس کنیم خیلی هم خوشمزه بوده، اما از نیم ساعت بعد، بسته به نوع سمی که در غذا تولید شده، علائم مسمومیت از ضعف، دل‌پیچه، حالت تهوع، کاهش دمای بدن و لرز تا اسهال، استفراغ و ... ظاهر می‌شود؛ بنابراین وقتی می‌خواهید حجم زیادی از غذا را در یخچال بگذارید، بهتر است به جای یک قابلمه بزرگ، آن را در چند ظرف کوچک‌تر ریخته و بعد به یخچال منتقل کنید تا تمام قسمت‌های غذا با سرعت سرد شود.
غذای مانده تا چه زمان قابل خوردن است؟
غذای مانده را با توجه به شرایطی که ذکر شد می‌توان ظرف ۲۴ ساعت در یخچال نگهداری کرد و بیشتر از آن توصیه نمی‌شود. در ضمن این نکته را به خاطر داشته باشید غذا‌هایی مانند الویه، انواع کباب، کوکو، کتلت و ... بسیار بیشتر از غذا‌های دیگر در معرض مسمومیت قرار دارند و نگهداری‌شان در یخچال به هیچ شکلی مورد اطمینان نیست.
نوع ظرفی که غذا را در آن نگهداری می‌کنیم نیز از نظر واکنش‌های شیمیایی که بین غذا و ظرف رخ می‌دهد، اهمیت دارد. برای مثال، روکش آلومینیومی یا روی برای موادغذایی اسیدی مثل غذا‌های حاوی رب‌گوجه مناسب نیست. در ضمن، ظرف غذا باید حتما دردار و روکش‌دار باشد تا آلودگی از محیط، وارد غذا نشود.
ظروف نگهداری غذا در یخچال
ظروفی مناسب نگهداری غذا هستند که دردار باشند و سریع خنک شود. ۳ نوع ظرف برای نگهداری غذا در یخچال مناسب است مانند چینی، پیرکس یا شیشه‌ای و استیل.
چطور غذا را گرم کنیم؟
اگر غذا را بعد از نگهداری چند ساعته در یخچال بخواهیم گرم کنیم، باید حتما دمای مرکز غذا به ۶۰ تا ۶۵ درجه سانتی‌گراد برسد، زیرا جمعیت باکتری‌های رشد یافته در غذا، هر ۲۰ دقیقه یک بار به توان ۲ می‌رسد! بنابراین دمای ۶۵-۶۰ درجه‌ای برای گرم کردن و از بین بردن این باکتری‌ها ضروری است که معمولا افراد به این مسئله توجه نمی‌کنند.
کدام گروه مواد غذایی بیشتر در معرض فاسد شدن هستند؟
موادغذایی از نظر فسادپذیری به ۳ گروه مواد غذایی با فسادپذیری بالا، نیمه فساد‌پذیر و دیر فاسد‌شونده تقسیم می‌شوند. انواع گوشت، لبنیات، تخم مرغ که به دلیل بالا بودن مقدار مواد مغذی، رطوبت بالا و آب فعال درون آن‌ها در معرض فساد بالاتری قرار دارند. دسته دوم میوه‌ها و سبزیجات هستند که برای کوتاه‌مدت می‌توان در یخچال نگهداری شوند و دسته آخر موادغذایی مثل حبوبات، غلات، برنج، ماکارونی و ... دیرتر فاسد می‌شوند.
