فیبروم رحمی یک بیماری شایع در بانوان است که می‌تواند توده‌های غیر سرطانی در دهانه رحم به وجود آورد. می‌توان گفت که این بیماری خطرناک نیست و درصد ابتلا به سرطان رحم را افزایش نمی‌دهد؛ اما به دلیل علائمی که برای فرد به وجود می‌آورد بسیار دردناک و ناخوشایند است.
از جمله شایع‌ترین علائم این عارضه می‌توان به خونریزی شدید هنگام قاعدگی، درد لگن و مشکلات ادراری اشاره کرد. به همین دلیل تشخیص فیبروم و درمان به موقع آن می‌تواند در کاهش علائم و بهبود شرایط زندگی فرد مبتلا تاثیر زیادی داشته باشد. بنابراین در این مقاله از وبلاگ دکتر عادله سجادی قصد داریم به فیبروم رحم و علائم شایع آن بپردازیم.
فیبروم رحمی چیست؟
فیبروم رحمی شامل تومورهای خوش خیمی است که در لایه‌های رحم رشد می‌کند. این توده شایع‌ترین نوع تومور لگنی در بانوان است که در سنین ۲۵ سالگی تا ۴۰ سالگی برای بانوان به وجود می‌آید. فیبروم‌ها از ماهیچه‌ها و بافت‌های همبند رحم تشکیل می‌شود و به صورت گره منفرد یا شکل خوشه در داخل لایه‌های عضلانی رحم به وجود می‌آید.
این توده‌ها ممکن است علاوه بر داخل رحم بر روی دهنه رحم نیز ایجاد شود. بر اساس محل رشد فیبروم‌ها، آنها را به سه گروه فیبروم داخل عضله رحم، فیبروم ساب سروزال و فیبروم زیر مخاطی تقسیم می‌کنند.
علائم فیبروم رحمی چیست؟
علائم فیبروم رحمی ممکن است با توجه به اندازه، تعداد و محل فیبروم‌ها در هر فردی متفاوت باشد. برخی مواقع ممکن است بانوان هیچ گونه علائمی در هنگام ابتلا به این بیماری نداشته باشند و برخی دیگر ممکن است علائم شدیدی را تجربه کنند. اما به طور کلی شایع‌ترین علائم فیبروم رحم شامل موارد زیر است:
- خونریزی شدید و طولانی مدت قاعدگی
- خونریزی و لکه بینی بین دوره‌های قاعدگی
- احساس درد و فشار در لگن
- احساس پری یا بزرگ شدن شکم به دلیل رشد فیبروم
- احساس تکرر ادرار
- درد و ناراحتی در طول رابطه جنسی
- یبوست و مشکل دفع مدفوع
- درد کمر و لگن
علائم کمتر شایع
- کم خونی: به دلیل از دست دادن خون زیاد در دوران قاعدگی برای برخی از بانوان به وجود آید.
- مشکلات باروری: فیبروم‌ها می‌تواند باعث ناباروری و سقط مکرر جنین شود.
- فشار بر مثانه یا روده: بر اثر رشد فیبروم‌ها به مثانه و روده فشار زیادی وارد می‌شود که منجر به مشکلاتی چون تکرر ادرار، یبوست و غیره می‌شود.
- تورم پا: در موارد نادر فیبروم رحم بر اثر رشد بیش از حد می‌تواند منجر به تورم پاها نیز شود.
علائم خطر
در صورتی که به فیبروم مبتلا هستید و علائم زیر برای شما به وجود آید باید در سریع‌ترین زمان ممکن به پزشک متخصص زنان مراجعه نمایید.
- درد شدید و ناگهانی لگن
- خونریزی شدید و غیر قابل کنترل
- تب و لرز
- تهوع و استفراغ
- ضعف و سرگیجه
- علائم عفونت
علت ایجاد فیبروم رحم
دلایل اصلی ایجاد فیبروم رحمی به طور دقیق مشخص نیست؛ اما برخی از عوامل در ایجاد و تشکیل آن نقش دارد. از جمله مهمترین عوامل برای ایجاد فیبروم موارد زیر است.
- ژنتیک: سابقه خانوادگی احتمال ابتلا به فیبروم را افزایش می‌دهد.
- هورمون‌ها: کمبود هورمون‌هایی چون پروژسترون و افزایش هورمون‌هایی چون استروژن در ایجاد فیبروم تاثیرگذار است. همچنین تغییرات هورمون‌ها در دوران بارداری و یائسگی نیز می‌تواند بر ایجاد و رشد فیبروم تاثیر بگذارد.
- سبک زندگی: رژیم غذایی نامناسب مانند کمبود میوه و سبزیجات و مصرف بیش از حد گوشت قرمز در ایجاد این توده موثر است. از سوی دیگر اضافه وزن و چاقی نیز می‌تواند احتمال ابتلا به فیبروم را افزایش دهد. بانوانی که الکل و دخانیات استفاده می‌کنند بیشتر از سایرین در معرض ایجاد این مشکل قرار دارند.
- نژاد: بر اساس تحقیقات بانوان سیاه پوست بیشتر از سایر نژادها در معرض ابتلا به فیبروم قرار دارند و این فیبروم معمولاً در سنین پایین‌تر در این نژادها به وجود می‌آید.
روش‌های تشخیص فیبروم
مهمترین روش تشخیص این مشکل معاینه لگنی توسط پزشک متخصص است که اندازه رحم و کل آن را بررسی می‌کند. برای تشخیص دقیق‌تر استفاده از آزمایش‌ها و تصویربرداری‌ها می‌تواند به پزشک کمک کند. از جمله مواردی که به تشخیص فیبروم رحمی کمک می‌کند موارد زیر است:
- ام آر آی لگن: به صورت عمقی از رحم، تخمدان‌ها و اندام‌های لگنی تصویربرداری می‌کند و هرگونه توده در این ناحیه را نمایش می‌دهد.
- هیستروسکوپی: در این روش داخل رحم به طور کامل مورد بررسی قرار می‌گیرد و اگر نیاز باشد پزشک از بیوپسی برای نمونه برداری از این توده‌ها استفاده می‌کند.
- هیستروسونوگرافی: برای ثبت تصاویر از فیبروم‌های زیر مخاطی و پوشش داخلی آن در زنانی که قصد بارداری دارند یا خونریزی شدیدی در دوران قاعدگی دارند، از هیستروسونوگرافی استفاده می‌شود.
- هیستروسالپنگوگرافی: حفره رحم و لوله‌های فالوپ در مواقع ناباروری طولانی مدت با استفاده از این روش برای تشخیص وجود فیبروم بررسی می‌شود.
- لاپاراسکوپی: قسمت بیرونی رحم و ساختار اطراف آن توسط لاپاراسکوپی قابل مشاهده است.
درمان فیبروم رحمی
از آنجایی که این توده‌ها بسیار شایع هستند، اولین سوالی که فرد مبتلا به وجود می‌آید این است که فیبروم رحمی چگونه درمان می‌شود؟ در پاسخ این سوال باید بگوییم که برخی مواقع اندازه این توده‌ها بسیار کوچک است و اصلاً نیاز به درمان ندارد و با گذشت زمان خود به خود برطرف می‌شود.
اما اگر اندازه فیبروم بسیار بزرگ باشد و فرد را اذیت کند، نیاز به مداخله و درمان دارد. اولین اقدام درمان فیبرم این است که به بهترین پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید. پزشک با توجه به سن بیمار وضعیت سلامتی او و اندازه فیبروم می‌تواند از درمان‌های زیر یا ترکیب آنها استفاده کند.
- دارو درمانی: چنانچه این فیبروم‌ها کوچک باشد با استفاده از داروهای کنترلی می‌توان آنها را کنترل و مانعی برای رشد آنها شد.
- جراحی: در صورتی که اندازه فیبروم‌ها بسیار بزرگ باشد، از روش جراحی میومکتومی یا همان جراحی فیبرم رحم برای درمان آن استفاده می‌شود.
- آمبولیزاسیون شریان رحمی: یک روش غیر جراحی است که در آن ذرات ریزی را به داخل رحم تزریق می‌کنند تا مانعی برای انتقال جریان خون به فیبروم‌ها باشد.
- لیزر درمانی: لیزر درمانی دیگر روش رفع فیبروم‌ها است که یک تکنیک غیر جراحی محسوب می‌شود و باید حتماً توسط پزشک متخصص با دقت بالا انجام شود.
عوارض فیبروم رحم
در صورت بی‌توجهی به فیبروم‌ها و عدم درمان به موقع آنها ایجاد عوارض زیر برای فرد دور از انتظار نیست. از جمله شایع‌ترین عوارض فیبرم رحمی شامل موارد زیر است:
- فشار به دیواره رحم و خونریزی شدید برای فرد
- عدم انقباض صحیح رحم و ناتوانی برای توقف خونریزی
- نامنظمی دوره قاعدگی
- قاعدگی بسیار سنگین با خونریزی شدید
- لکه بینی میان دوره‌های پریودی
نتیجه‌گیری
فیبروم رحمی یکی از شایع‌ترین مشکلات بانوان است که معمولاً خطر ابتلا به سرطان را افزایش نمی‌دهد، اما می‌تواند بسیار دردناک و آزاردهنده باشد. این توده‌ها در صورتی که کوچک باشد خود به خود درمان می‌یابد اما اگر اندازه بزرگی داشته باشد برای درمان باید حتماً به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید. در صورتی که به فیبروم مبتلا هستید و علائمی چون خونریزی شدید، حالت تهوع، سرگیجه و غیره دارید می‌توانید با مراجعه به کلینیک دکتر عادله سجادی در سریع‌ترین زمان ممکن نسبت به درمان مشکل خود اقدام نمایید.
