دیسک کمر به آسیب دیدگی صفحات غضروفی که دیسک نام دارد و در بین مهره‌های ستون فقرات قرار می‌گیرد، می‌گویند. با آغاز این مشکل درد شدیدی در ناحیه کمر به وجود می‌آید که می‌تواند انجام فعالیت‌های روزمره را با اختلال همراه کند. همه افراد در طول زندگی خود حداقل یک بار درد ناحیه کمر را تجربه می‌کنند و برای درمان انواع کمردرد خود باید به پزشک متخصص طب فیزیکی مراجعه کنند. اما همیشه پیشگیری بهتر از درمان است؛ به همین دلیل در این وبلاگ کلینیک پیشگام قصد داریم در خصوص راهکارهای پیشگیری از مشکلات دیسک در ناحیه کمر صحبت کنیم.
دیسک کمر چیست؟
دیسک کمر یکی از شایع‌ترین مشکلات ارتوپدی است که بر اثر عوامل مختلفی چون ضربه یا فشار به وجود می‌آید. در بین مهره‌های ستون فقرات دیسک‌هایی قرار دارد که حالت ژله‌ای دارند و از ایجاد فشار به مهره‌ها جلوگیری می‌کند. عوامل مختلفی از جمله افزایش سن، عادات نادرست و برخی از بیماری‌ها دیسک‌های بین مهره‌ای را از جای اصلی خود خارج می‌کند. در این شرایط به عصب‌های مجاور دیسک فشار زیادی وارد می‌شود که با درد، سفتی و کاهش قدرت عضلات همراه است.
راه‌های پیشگیری از دیسک کمر
به طور معمول تشخیص علت آسیب دیدگی فتق دیسک کار آسانی نیست و به این منظور باید حتماً به پزشک متخصص طب فیزیکی مراجعه نمایید. اما به طور کلی با انجام برخی از اقدامات موثر می‌توانید از ایجاد یا تشدید این عارضه جلوگیری کنید. افرادی که به طور مستمر و روزانه فعالیت‌هایی انجام می‌دهند که به کمر خود فشار زیادی وارد می‌کنند بیشتر در معرض آسیب دیدگی‌های کمر قرار دارند. به همین دلیل باید با استفاده از اقدامات محافظه‌کارانه فشار را از روی کمر خود کاهش دهند. از جمله روش‌های پیشگیری از دیسک کمر عبارت است از:
- ورزش مستمر و روزانه
- کاهش وزن
- دریافت انواع مواد مغذی چون کلسیم و ویتامین D
- عادات صحیح نشتن
- عادات خواب صحیح
- نحوه بلند کردن اجسام سنگین
- ترک دخانیات به خصوص سیگار
در ادامه بیشتر به این موارد می‌پردازیم و آنها را با هم بررسی می‌کنیم.
انجام فعالیت‌های ورزشی منظم
بهترین راهکار برای پیشگیری و کاهش علائم کمردرد ناشی از دیسک، انجام ورزش منظم است. فعالیت‌های بدنی منظم التهابات و تنش‌های عضلانی ستون فقرات را کاهش می‌دهد و در نتیجه یک راهکار موثر برای پیشگیری از مشکلات فتق دیسک است. البته انجام فعالیت‌های بدنی شدید می‌تواند نتیجه عکس داشته باشد و به کمر شما آسیب بزند.
انجام فعالیت‌های ورزشی سبک مانند پیاده‌روی و دویدن آرام به مدت ۳۰ دقیقه در طول روز می‌تواند سلامت کلی بدن را بهبود ببخشد. البته توجه کنید که هنگام انجام فعالیت‌های ورزشی باید از کفش‌های مناسب استفاده کنید تا وزن شما را به طور مساوی در پاها توزیع کند و از فشار به ستون فقرات بکاهد.
کاهش وزن برای پیشگیری از دیسک کمر
حفظ وزن سالم و پیشگیری از اضافه وزن یک راهکار موثر برای آیب دیدگی‌های دیسک محسوب می‌شود. اضافه وزن می‌تواند مرکز ثقل بدن در ناحیه میانی کمر را تغییر دهد و جابجا کند؛ در نتیجه آسیب دیدگی‌های دیسک را تشدید می‌بخشد. برای اینکه بتوانید وزن خود را در حالت ایده‌آل نگه دارید استفاده از رژیم غذایی متعادل و انجام ورزش و فعالیت بدنی منظم بسیار مهم است.
دریافت مواد غذایی ضروری برای پیشگیری از دیسک کمر
حتماً می‌دانید که دریافت مواد مغذی می‌تواند تا حد زیادی بر روی سلامت استخوان‌ها از جمله ستون فقرات تاثیر بگذارد. در کنار تمامی مواد غذایی، مصرف مقادیر زیادی کلسیم و ویتامین دی می‌تواند منجر به تقویت ستون فقرات شود. به این منظور مصرف مواد غذایی چون شیر، ماست، سبزیجات، ماهی، تخم مرغ و غیره را فراموش نکنید.
ترک دخانیات و نوشیدنی‌های الکلی
به طور کلی مصرف نوشیدنی‌های الکلی و استعمال دخانیات به ویژه سیگار می‌تواند سلامتی جسمانی فرد را به خطر بیندازد. نیکوتین انتقال جریان خون به دیسک‌های ستون فقرات را محدود می‌کند و منجر به ایجاد دیسک کمر می‌شود. از سوی دیگر با مصرف این مواد خونرسانی به بدن کاهش می‌یابد و تغذیه ماهیچه‌ها و تاندون‌های کمر با مشکل مواجه می‌شود. این مسئله یکی از دلایل ضعف کمر و ستون فقرات است. در این شرایط در برابر فشارها و کشش‌های ناگهانی آسیب بیشتری به ستون فقرات وارد می‌شود. پس به منظور پیشگیری از هرگونه آسیب دیدگی ناحیه کمر بهتر است که از الکل و دخانیات دوری کنید.
عادات صحیح خواب
خواب صحیح یکی دیگر از مواردی است که با رعایت آن می‌توانید از فشار ستون فقرات کم کنید. زمانی که به پشت می‌خوابید در زیر پاهای خود یک بالش قرار دهید تا اندکی پاهایتان از سطح زمین فاصله بگیرد. این کار فشار را از روی کمر کم می‌کند. همچنین تشکی که هنگام خواب استفاده می‌کنید باید بسیار نرم باشد، زیرا سفتی تشک نیز می‌تواند ستون فقرات را در معرض آسیب دیدگی قرار دهد.
نشستن و راه رفتن درست برای جلوگیری از دیسک کمر
نشستن و راه رفتن صحیح و اصولی می‌تواند برای پیشگیری از مشکلات ستون فقرات موثر باشد. وقتی ساعت‌ها بدون اینکه تغییر موقعیتی در حالت خود بدهید پشت کامپیوتر می‌نشینید، به ستون فقرات خود آسیب زیادی وارد می‌کنید. یا زمانی که راه می‌روید و یک کوله پشتی سنگین را به دوش می‌کشید، ستون فقرات شما دچار فشار زیادی می‌شود. اگر بر اساس موقعیت شغلی خود مجبورید مدت زمان زیادی را بنشینید؛ هر ۳۰ دقیقه یک بار از روی صندلی بلند شوید و چند قدمی راه بروید.
شیوه صحیح بلند کردن اجسام برای پیشگیری از دیسک کمر
بلند کردن اجسام سنگین با روش نادرست می‌تواند یکی از شایع‌ترین دلایل آسیب دیدگی دیسک‌های ستون فقرات باشد. خصوصاً افرادی که این کار را به تنهایی انجام می‌دهند آسیب شدیدی به ستون فقرات خود وارد می‌کنند. اولین روش جابجایی اجسام سنگین این است که از چرخ دستی و گاری‌های حمل بار استفاده کنید. اما اگر این وسایل در دسترس شما قرار ندارد، برای جابجایی اجسام سنگین ابتدا زانوهای خود را خم کنید. سپس عضلات شکم خود را سفت کنید جسم را در نزدیکی بدن خود نگه دارید و توجه کنید که انحنای کمر شما به طور کامل حفظ شود. برای بلند کردن این اجسام بیشتر فشار را بر روی پاهای خود وارد کنید.
عوارض فتق دیسک
در صورتی که به دیسک کمر مبتلا باشید باید هرچه سریعتر نسبت به درمان آن اقدام کنید. به این منظور مراجعه به پزشک متخصص طب فیزیکی بسیار موثر است. پزشک طب فیزیکی موثرترین راهکار درمان بدون جراحی دیسک کمر را برای شما ارائه می‌دهد تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن آسیب دیدگی دیسک شما برطرف شود. اگر نسبت به درمان فتق دیسک اقدام نکنید ممکن است عوارضی چون درد شدید، بی‌حسی یا گزگز کمر و پاها و ضعف عضلانی را تجربه کنید که می‌تواند انجام فعالیت‌های عادی روزمره را با اختلال همراه کند.
نتیجه‌گیری
دیسک کمر یکی از شایع‌ترین مشکلات ستون فقرات است که بر اثر عوامل مختلفی به وجود می‌آید. بر اثر بروز این مشکل فرد از انجام عادی‌ترین فعالیت‌های روزمره خود نیز باز می‌ماند. به منظور پیشگیری از آسیب دیدگی‌های دیسک استفاده از راهکارهای فوق می‌تواند بسیار موثر باشد. چنانچه به بیرون زدگی دیسک‌های کمر مبتلا هستید برای استفاده از درمان‌های غیر جراحی توسط بهترین پزشک طب فیزیکی می‌توانید به کلینیک پیشگام مراجعه نمایید.
