هموروئید یا بواسیر چیست؟
از یک منظر همه انسان ها هموروئید دارند. هموروئید ها شبکه های وریدی مستقردرانتهای تحتانی روده بزرگ هستند که در زیر مخاط انتهای رکتوم یا دور مقعد قرار گرفته اند. البته ما زمانی اصطلاح هموروئید را بکار می بریم که این ورید ها متسع و متورم شده و یا به تعبیری واریسی می شوند مثل واریس پا.
هموروئید ها به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم می شوند. هموروئید داخلی در قسمت انتهایی راست روده و هموروئید خارجی در زیر پوست دور مقعد ایجاد می شود.
علائم هموروئید:
مهم ترین علامت بواسیر یا هموروئید داخلی خونریزی از دستگاه گوارش تحتانی موقع دفع مدفوع است. هموروئید داخلی در مراحل اولیه توسط بیمار غیر قابل لمس است و ممکن است به دلیل خونریزی در هنگام اجابت مزاج، به پزشک معالج خود مراجعه کند. البته در مراحل پیشرفته به دلیل بیرون زدگی از خروجی مقعد به علت بزرگ شدن بواسیر داخلی، خارش و درد ممکن است به آن اضافه شود. حتی ممکن است بیمار مختصری از بی اختیاری مدفوعی رنج ببرد. هموروئید خارجی به واسطه ی تورم اطراف مقعد، موقع شستشو با دست توسط بیمار قابل لمس است. همچنین به علت دستکاری موقع شستشو، ممکن است درد و زخم در آن ایجاد شود. اگرخون موجود در شبکه وریدی هموروئید خارجی لخته شود به دلیل وجود شبکه عصبی حساس درد بسیار شدیدی برای بیمارایجاد می کند.
علت هموروئید چیست؟
علل مختلفی را برای ایجاد بواسیر در افراد ذکر می کنند. از جمله می توان وجود یبوست مزمن، زور زدن بیش از حد موقع دفع و نشستن طولانی در دستشویی را نام برد. البته بعضی ها اعتقاد دارند که تونوسیته و اسپاسم یا انقباض اسفنکتر داخلی در افراد می تواند باعث ایجاد هموروئید یا بواسیر شود. ضمنا کهولت سن هم به علت ضعف بافت همبند به عنوان یکی دیگر از علل شکل گیری این بیماری عنوان می شود.
تشخیص هموروئید چگونه است؟
این بیماری با اخذ شرح حال و معاینه فیزیکی بیمار به راحتی تشخیص داده می شود. البته در سنین بالا اقدامات تشخیصی تکمیلی برای رد احتمال خونریزی از بالا مثل انجام کولونوسکوپی توصیه می شود.
پیشگیری ودرمان در منزل:
اجتناب از یبوست که با خوردن میوه جات، سبزیجات، دانه های گیاهی وسبوس میسر است. این مواد غذایی شامل فیبر زیادی هستند.
نوشیدن مایعات فراوان در حدی که ادرار دفعی فرد زرد کم شده و یا مثل آب بی رنگ شود.
فعالیت ورزشی متوسط به مدت حداقل دوساعت و ربع در هفته، یا فعالیت ورزشی شدید با زمان یک ساعت و ربع در هفته و یا فعالیت ورزشی روزانه به مدت حداقل ۱۰ دقیقه در روز انجام شود.
مکمل های فیبری شامل سیتروسل یا متامیوسل می تواند به صورت روزانه مورد استفاده قرار گیرد که در صورت لزوم باید با دوز کم شروع شده سپس طی مدت یک ماه یا بیشتر، بطور تدریجی افزایش داده شود.
تغییر عادت های اجابت مزاج به طوری که در صورت احساس دفع بلافاصله باید به توالت رفت. از زور زدن اجتناب نموده و به خود فرصت داده شود که در حالت ریلکس عمل دفع صورت بگیرد.
از نگهداری تنفس در موقع دفع اجتناب شود. از مطالعه کردن به هنگام دفع اجتناب شده و بلافاصله بعد ازاتمام دفع بلند شوید.
تعدیل فعالیت روزانه به نحوی که از ایستادن و نشستن طولانی مدت خودداری گردد. قدم زدن های کوتاه مدت در طول روز کمک کننده است. درصورت امکان از بلند کردن اجسام سنگین اجتناب شود. موقع بلند کردن اجسام از نگهداری نفس خود اجتناب گردد.
در خانم های باردار خوابیدن به پهلو به منظور اجتناب از فشار بر عروق لگنی توصیه می شود. این اقدام سبب کاهش سایز و اندازه هموروئید یا بواسیر می شود.
درمان در منزل تلاش برای ایجاد یک اجابت مزاج نرمال با هدف پیشگیری از تشدید هموروئید است.
پیشنهاد های زیر برای پیشگیری از تشدید هموروئید توصیه می شود:
بعد ازاجابت مزاج، محل را شتشو داده سپس با دستمال کاغذی نرم کاملا خشک شود.
در صورت شتشوبا صابون از صابون های بی رنگ و بی بو استفاده گردد.
به منظورکاهش درد و خارش می توان از داروهایی مثل استامینوفن به عنوان ضد درد و داروهایی مانند بروفن یا ناپروکسن جهت کاهش التهاب استفاده کرد.
استفاده از کمپرس یخ به مدت ۱۰ دقیقه و سپس کمپرس گرم به مدت ۱۰ تا ۲۰ دقیقه توصیه شده است.
نشستن در آب گرم به مدت ۱۵ دقیقه و سه بار در روز توصیه می شود ولی باید مراقب بود که سوختگی ناحیه ایجاد نشود.
دراز کشیدن در طول روز به بهتر شدن شرایط کمک می کند. در خانم های باردار به پهلو خوابیدن و در افراد دیگر دراز کشیدن به روی شکم در حالتی که زیر لگن بالش گذاشته شود، سبب کاهش التهاب منطقه و هموروئید می شود.
از نشستن و ایستادن طولانی مدت خودداری به عمل آورده و در صورت نیاز به نشستن طولانی، زیرنشیمنگاه خود یک بالش قرار داده شود. حتی المقدور از برداشتن اجسام سنگین اجتناب گردد.
درمان جراحی هموروئید:
بستن باند پلاستیکی به دور پکه یا برجستگی هموروئیدی به منظور چروکیده کردن آن به عنوان یک روش توصیه شده است. از لیزر، اشعه مادون قرمز و کرایو تراپی (درمان به روش منجمد کردن) هم استفاده شده است ولی شانس عود در این روش ها بیشتر است. در موارد بسیار شدید و عود کننده و همچنین هموروئید های بزرگ از روش جراحی استفاده می شود. این روش نیاز به بی هوشی عمومی داشته و دوره نقاهت آن بین ۷ تا ۱۰ روز است.
