لاپاراسکوپی یکی از عمل های کم تهاجمی برای بانوان است که در تشخیص و درمان مشکلاتی مانند کیست تخمدان، آندومتریوز، نازایی و حتی بارداری خارج از رحم به بانوان کمک می‌کند. این عمل با استفاده از دوربین و ابزار ویژه از طریق برش‌های کوچک بر روی شکم انجام می‌شود. در مقایسه با عمل جراحی باز این روش درد و دوران نقاهت کوتاه‌تری دارد.
اما قطعاً همانند همه روش‌های درمانی مزایا و معایبی نیز دارد که اطلاع از آن می‌تواند به افراد کمک کند. در ادامه این وبلاگ کلینیک دکتر عادله سجادی قصد داریم در خصوص لاپاراسکوپی کاربردی که در جراحی‌های زنان دارد صحبت کنیم؛ پس تا پایان همراه ما باشید.
لاپاراسکوپی چیست؟
لاپاراسکوپی نوعی جراحی است که در آن پزشک زنان و زایمان با استفاده از لاپاراسکوپ حفره‌های شکمی و یا لگنی بانوان را مشاهده می‌کند. این جراحی کم تهاجمی از طریق برش‌های کوچک بر روی شکم انجام می‌شود و دوران نقاهت بسیار کوتاهی دارد.
در این روش یک لاپاراسوپ که شامل میله تلسکوپی نازک با یک دوربین در انتهای آن است، برای مشاهده حفره‌های داخل بدن از طریق برش‌های کوچک روی شکم به داخل بدن بانوان فرستاده می‌شود. این روش جراحی معمولاً به هدف تشخیص انجام می‌شود و به دنبال مشکلاتی است که آزمایش‌های تصویربرداری قادر به تشخیص آنها نیست.
ممکن است در طول معاینه نمونه‌های بافتی لازم برای بررسی بیشتر و بیوپسی از داخل حفره‌های شکم یا لگن بانوان جمع آوری شود. همچنین در طول انجام این عمل جراحی مشکلات جزئی مانند ضایعات یا انسدادهایی که پزشک متخصص در طول معاینه در بدن بیمار مشاهده می‌کند، برطرف می‌شود.
کاربرد لاپاراسکوپی چیست؟
امروزه از این روش در بسیاری از جراحی‌های زنان استفاده می‌شود که می‌تواند نتایج بسیار موثری بر جا بگذارد. اینکه فردی گزینه مناسبی برای انجام این روش جراحی است یا خیر، به وضعیت جسمانی او بستگی دارد. چنانچه وضعیت برخی از بانوان پیچیده باشد ممکن است برای مدیریت شرایط نیاز به انجام جراحی باز پیدا کنند.
از آنجایی که این روش هزینه کمتر و نتیجه‌گیری بهتر و سریع‌تری نسبت به جراحی‌های باز دارد، پزشکان ترجیح می‌دهند که در موارد زیر از این روش برای بانوان استفاده کنند. از جمله رایج‌ترین کاربردهای جراحی لاپاراسکوپی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- برداشت کیست، فیبروم، سنگ و پولیپ
- برداشت تومورهای کوچک
- بیوپسی‌ها
- بستن لوله رحم و برگشت آن
- برداشت جنین در بارداری‌های خارج از رحم
- اندومتریوز
- جراحی‌های ترمیمی واژن
- و غیره
البته این روش جراحی برای نواحی دیگر بدن که خارج از شکم و لگن هستند نیز کاربرد دارد که می‌تواند بسیار موثر باشد.
از این بخش بخوانید: راهنمای جامع عمل زیبایی واژن: بهترین روش ها و عوارض
نحوه انجام این عمل چگونه است؟
نحوه چگونگی انجام جراحی لاپاراسکوپی به این شکل است که پزشک در نزدیکی ناف یا استخوان لگن برش‌های بسیار کوچکی ایجاد می‌کند. لوله‌های جراحی باریکی به نام تروکار از طریق این برش‌ها به داخل شکم یا لگن ارسال می‌شود. سپس گاز دی اکسید کربن را به این لوله اعمال می‌کنند تا حفره‌های شکم یا لگن باد کند. از این طریق، دیواره شکم از اندام‌های دیگر جدا می‌شود و تصویرسازی اندام‌ها در مانیتور ویدیویی آسان است.
پس از پایان باد کردن شکم، لوله گاز از شکم یا لگن خارج می‌شود و این بار لاپاراسکوپ از طریق تروکار به داخل شکم یا لگن تعبیه می‌شود. لاپاراسکوپ در انتها دارای یک دوربین است که تصاویر ویدیویی زنده از داخل شکم و لگن را در مانیتور به نمایش در می‌آورد. در این شرایط پزشک به راحتی می‌تواند وضعیت حفره‌های شکم و لگن را ببیند و در صورت نیاز ابزارهای جراحی را به محل عارضه هدایت کند.
پس از پایان جراحی پزشک به تخلیه گازهای وارد به شکم اقدام می‌کنند و سپس تروکار را از شکم بیرون می‌کشد و در صورت نیاز از بخیه‌های جذبی برای بستن زخم‌ها استفاده می‌کند.
انواع لاپاراسکوپی برای بانوان
در ادامه به معرفی انواع لاپاراسکوپی بانوان می‌پردازیم:
- درمان‌های مشکلات رحم: به منظور درمان بسیاری از بیماری‌های رحمی، می‌توان از این عمل برای رحم استفاده کرد. جراحی هیسترکتومی یا درآوردن رحم، و همچنین عمل برداشتن فیبروم‌های رحمی که توسط پزشک متخصص زنان و زایمان انجام می‌شود، به کمک روش لاپاراسکوپی قابل انجام است.
- کیست تخمدان: جراحی کیست تخمدان، توده‌های تخمدانی، آندومتریوز و غیره نیز به کمک این جراحی قابل انجام است. در این روش یک لاپاراسکوپ به شکم وارد می‌شود تا وضعیت تخمدان را مشاهده کنند. پس از بررسی وضعیت کیست‌ها، نسبت به برداشت آنها توسط پزشک زنان و زایمان قدام می‌شود.
- آندومتریوز: ضایعات آندومتریوزی را جهت کاهش درد و بهبود باروری بانوان، با استفاده از این روش می‌سوزانند یا برمی‌دارند. سوراخ‌های ریزی بر روی شکم ایجاد می‌شود تا با برداشت و سوزاندن این ضایعات احتمال نازایی افراد کاهش یابد.
- درمان فیبروم: با استفاده از این روش فیبروم‌های رحمی را برمی‌دارند که منجر به خونریزی غیرطبیعی درد لگنی یا نازایی می‌شود.
- چسبندگی زدایی: برای برداشتن چسبندگی‌های ناشی از عفونت یا آندومتریوز از این روش استفاده می‌شود تا از نازایی یا درد لگنی جلوگیری شود.
از این بخش بخوانید: روش های تنگ کردن واژن
اقدامات قبل از عمل
اقدامات لازم قبل از انجام عمل لاپاراسکوپی شامل موارد زیر است:
- بررسی وضعیت سلامتی بیمار، داروهای مصرفی و حساسیت‌های او و قطع مصرف داروهایی مانند آسپرین
- انجام آزمایش‌هایی مانند آزمایش خون و ادرار و در صورت نیاز انجام تست‌های تصویربرداری برای اطمینان از وضعیت سلامتی بیمار
- ۶ الی ۸ ساعت ناشتا بودن قبل از عمل
- برخی مواقع ممکن است که پزشک شستشو با مواد ضدعفونی کننده را از قبل برای بیمار توصیه کند.
- ارزیابی نوع بیهوشی و مقدار مورد نیاز
مراقبت‌های بعد از لاپاراسکوپی
پس از عمل حدود یک الی ۴ اسکار کوچک بر روی شکم یا بر روی لگن و خود خواهید داشت. بخیه‌های این عمل جذبی هستند و با استفاده از پانسمان بر روی آب به طور کامل پوشیده می‌شود و ۲۴ ساعت به این شکل باقی می‌ماند. پس از آن باز کردن پانسمان و استحمام بلامانع است. در مراقبت‌های بعد از لاپاراسکوپی باید پس از شستشوی زخم‌ها، حتماً جای زخم‌ها را به آرامی با استفاده از حوله یا دستمال خشک کنید.
پس از استفاده از این روش برای مشکلات رحم، معمولاً یک الی دو روز دچار خونریزی واژینال یا لکه بینی خواهید بود و احساس کمی درد در ناحیه شکم دور از انتظار نیست. اما با استفاده از داروهای مسکن این درد قابل کنترل است و جای نگرانی ندارد. همچنین احساس خستگی پس از این عمل دور از ذهن نیست. بدن پس از این عمل انرژی زیادی را صرف بهبودی می‌کند، بنابراین نیاز است که چند روزی را پس از این عمل به خوبی استراحت کنید.
نتیجه‌گیری
لاپاراسکوپی یکی از روش‌های مهم و کاربردی برای تشخیص و درمان بیماری‌های زنان است. این عمل به دلیل دوره نقاهت کوتاه و مزایای زیادی که نسبت به جراحی دارد، بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد. بنابراین در صورت تشخیص پزشک متخصص زنان می‌توانید برای رفع مشکلات زنانه خود از این روش استفاده کنید.
