نوار عصب و عضله، یک روش آزمایشی برای بررسی سلامت سلول‌های عصبی است که ماهیچه‌ها را کنترل می‌کنند. پزشک به کمک این روش می‌تواند درستی انتقال پیام از عصب به سمت ماهیچه و یا اختلال در این مسیر را بفهمد. اگر در بدن نشانه‌هایی مبنی بر وجود نارسایی در سیستم عضلات وجود داشته باشد، به کمک این تست می‌توان علت نارسایی و اختلال را متوجه شد.
نوار عصب و عضله یا الکترومیوگرافی، آزمایشی برای تست سرعت فعالیت‌های عصب و عضله است. سیگنال‌های الکتریکی ارسال شده از سوی عصب، سبب واکنش عضلات می‌شود که این واکنش به کمک تست الکترومیوگرافی قابل سنجش است. اگر فردی به بیماری عصبی یا عضلانی مبتلا شده باشد و به طور کلی در سیستم اعصاب یا عضلات خود دچار مشکلی شده باشد، تست نوار عصب و عضله، توسط پزشک تجویز می‌شود.
تست الکترومیوگرافی یا نوار عصب و عضله چیست؟
نوار عصب و عضله، سیگنال‌های الکتریکی که به هنگام انقباض و استراحت از عضلات منتشر می‌شود را ضبط می‌کند. در این تست به کمک الکترود که دستگاهی کوچک است، سیگنال‌های دریافتی از عضله به صورت خطوط گرافیکی، عدد یا صوت نوشته می‌شود و متخصص این جواب را تفسیر می‌کند.
در هنگام انجام این تست، سوزن‌های الکترودی درون عضله به طور مستقیم وارد می‌شود و واکنش الکتریکی ماهیچه را ثبت و ضبط می‌کنند. نوع دیگری از الکترودها هم توسط پزشک به سطح پوست چسبانده می‌شود تا قدرت و سرعت پیام عصبی منتقل شده به ماهیچه اندازه‌گیری شود. به بیان ساده، نوار عصب و عضله، به شناسایی نوع کارکرد عضله و عصب و هماهنگی این 2 را در کنار یکدیگر می‌پردازد.
هدف از انجام نوار عصب و عضله چیست؟
اگر بیمار علائمی مانند بی‌حسی، سوزن سوزن شدن، گزگز، ضعف و درد در عضلات، کمر یا گردن را داشته باشد، ممکن است پزشک به او انجام نوار عصب و عضله را توصیه کند. تست نوار عصب و عضله به این شکل انجام می‌شود که الکترودی سوزنی شکل وارد عضله شما می‌شود تا به کمک آن واکنش ماهیچه به سیگنال‌های ارسالی از عصب دریافت و ثبت شود. این تست مشخص می‌کند که علت بی‌حسی و ضعف در عضله شما چیست و حتی به پزشک در تعیین شروع مشکل بیمار نیز کمک می‌کند.
این آزمایش سرعت حرکت سیگنال‌های عصبی به سمت عضله را نیز اندازه‌گیری می‌کند.
برای تشخیص چه بیماری‌هایی از تست نوار عصب و عضله استفاده می‌کنند؟
برای تشخیص و حتی درمان برخی بیماریهای خاص، انجام این آزمایش می‌تواند کمک‌کننده باشد. از جمله این مشکلات:
· بیماریهای مؤثر روی ارتباط ماهیچه و عصب
· مختل شدن اعصاب محیطی مانند نوروپاتی محیطی
· اختلالی که بر روی ریشه اعصاب مؤثر است مانند فتق و گرفتگی دیسک گردن
· اختلالات مؤثر بر نورون‌های حرکتی در نخاع و مغز مثل فلج اطفال و اسکلروز جانبی
· اختلال در عملکرد ماهیچه مانند دیستروفی عضلانی
کاربردهای دیگری که ممکن است نوار عصب و عضله برای انجام معاینه دقیق داشته باشد، به شرح زیر است:
· مشخص کردن محل آسیب وارده شده به عضله
· مشخص کردن نوع و زمان حدودی اختلال پدید آمده
· مشخص کردن دوره بهبودی یا بدتر شدن عضله آسیب‌دیده
· مشخص کردن نوع درمان پزشک
· در آسیب چند موردی دیسک گردن یا کمر، نوار عصب و عضله مشخص می‌کند که کدام دیسک، اعصاب را تحت فشار قرار داده است.
قبل از انجام این روش تشخیصی به موارد زیر توجه کنید
قبل از اینکه برای انجام تست نوار عصب و عضله اقدام کنید، توجه به برخی نکات ضروری است:
· محل انجام تست باید استریل و پاکیزه باشد.
· بهتر است لباس بیمار گشاد باشد تا حین انجام تست بتوان قسمت مورد نظر را به راحتی بدون پوشش نمود.
· قبل از عزیمت به کلینیک و بیمارستان، تمامی جواهرات و زیورآلات خود را باز کنید و در خانه بگذارید.
· پیش از انجام تست، از مصرف کِرِم و لوسیون بر روی پوست خودداری کنید؛ این کار اتصال الکترودها را با مشکل مواجه می‌کند و ممکن است جواب تست را تحت تأثیر قرار دهد.
· اگر دارو مصرف می‌کنید، آن را به صورت روتین استفاده کنید و لیست داروهای مصرفی را به دکتر ارائه دهید.
· اگر دچار سردی در دست یا پای خود هستید، قبل از انجام تست، آنها را گرم کنید؛ چون ممکن است سردی روی جواب تست اثر بگذارد.
ارائه چه اطلاعاتی برای انجام نوار عصب و عضله به پزشک الزامی است؟
· ابتلا به بیماری خاصی نظیر ایدز یا هپاتیت
· ابتلا به بیماریهای مختل‌کننده انعقاد خون، مانند هموفیلی
· مصرف داروهای خاص یا داروهایی مانند آسپرین یا وارفارین که سبب اختلال در انعقاد خون می‌شوند.
· استفاده از باتری قلب
· خونریزی غیرعادی در نقاطی از بدن
خطرات احتمالی انجام نوار عصب و عضله
انجام این تست، تقریباً بدون خطر است. فقط ممکن است در برخی موارد، به مدت 1 تا 2 ساعت پس از انجام تست، احساس گزگز یا مورمور شدن در اندام‌های مورد آزمایش را داشته باشید. اگر در حین انجام تست، در عضلات خود دچار پرش، درد خفیف یا سوزن سوزن شدید، این مسئله پس از 2 ساعت به خودی خود بهبود می‌یابد.
جمع‌بندی
تست نوار عصب و عضله، یک روش آزمایشگاهی برای بررسی سلامت سلول عصبی است که وظیفه دارد پیام حرکت را به ماهیچه منتقل کند. هدف از انجام این تست، بررسی صحت و سلامت عضله و عصب بیمار است که به کمک الکترودهای مخصوصی که به شکل سوزن و بسیار نازک است، این کار انجام می‌شود، آزمایشی کم تهاجم که پزشک برای بررسی سلامت و یا اختلال در عملکرد عضله، آن را تجویز می‌کند.
سؤالات متداول
1. مدت زمان انجام نوار عصب و عضله چقدر است؟
الکترومیوگرافی براساس شرایط و نتایجی که ممکن است برای فرد به دست بیاید، بین 30 تا 90 دقیقه زمان نیاز دارد و پس از آن گزارش نوار عصب و عضله که شامل نتیجه و تفسیر آن است، برای پزشک ارسال می‌شود.
