طب کار یکی از جدیدترین و به روزترین شاخه‌ها در علم پزشکی به شمار می‌آید. برای استخدام نیروی جدید در مشاغل و یا بررسی سلامت کارمندان و یا کارگران به طور سالانه، معاینات طب کار انجام می‌شود.طبق قوانین و مقررات کشور حفاظت از سلامت کارکنان به عهده کارفرما می باشد. آزمایشات طب کار به هدف پیشگیری، کنترل و درمان بیماری ها و صدمات ناشی از کار برای کارمندان و کارگران می باشد.
هدف از آزمایشات طب کار چیست؟
به طور کلی، هدف از انجام معاینات طب کار، بررسی وضعیت سلامت کارکنان، انتخاب نیروی کاز متناسب با توانایی افراد، تشخیص و پیگیری و درمان بیماری است که انجام معاینات طب کار لازم و ضروری می باشد.برخی از این معاینات و آزمایش ها ممکن است به طور سالانه یا در فواصل زمانی مشخص تکرار شوند.
آزمایش خون در طب کار
از جمله مواردی که در آزمایشات طب کار مورد بررسی قرار می‌گیرد، آزمایش خون است. خون دارای موارد مختلفی برای بررسی می‌باشد، اما مواردی که برای معاینات طب کار مورد بررسی قرار گرفته می شوند، متناسب با وضعیت شغلی کارمندان یا کارگران و با تشخیص متخصص طب کار می‌باشد.
شاخص های خونی مورد بررسی در آزمایش طب کار
به طور کلی، شاخص‌هایی که در آزمایش خون طب کار مورد بررسی قرار می‌گیرند شامل: CBC (بررسی شمارش سلول‌های خونی)، FBS (بررسی قند ناشتا)، کلسترول و تری گلیسیرید، Cr (بررسی کراتین خون)، BUN (بررسی نیتروژن اوره خون)، SGOT و SGOT (بررسی آنزیم های کبدی) و تست اعتیاد، البته تست اعتیاد را می توان از طریق آزمایش ادرار نیزبررسی کرد.
علاوه بر شاخص های خونی که به صورت روتین در معاینات طب کار مورد بررسی قرار می گیرند و درموارد قبلی به آن پرداختیم، ممکن است بنابر درخواست کارفرما، شاخص های دیگری از قبیل:
BS (بررسی میزان قند خون)، HB (هموگلوبین)، HCT (اندازه گیری هماتوکریت)، PLT ( شمارش پلاکت خون)، PT ( بررسی زمان پروترومبین)، PTT (بررسی زمان پروترومبین نسبی)، LDL (بررسی لیپو پروتئین با دانسیته پایین)، HDL (بررسی لیپو پروتئین با دانسیته بالا)، MCHC (اندازه گیری غلظت متوسط هموگلوبین)،HCV (اندازه گیری حجم متوسط گلبول های قرمز خون)، HCG (تست حاملگی)، PSA (آزمایش پروستات) می باشد.
آیا برای آزمایش خون در طب کار باید ناشتا بود؟
برای بررسی همه شاخص‌های خون نیازی به ناشتا بودن نیست، از جمله شاخص‌هایی که برای بررسی آنها نیاز به ناشتا بودن می باشد، شامل: آزمایش بررسی سطح قند خون ناشتا، آزمایش بررسی میزان کلسترول خون، آزمایش بررسی میزان تری گلیسیرید است.برای بررسی این موارد در آزمایش طب کار به طور متوسط بین ۸ تا ۱۲ ساعت قبل از آزمایش باید ناشتا بود بنابراین بهتر است صبح آزمایش دهید. برای بررسی سایر شاخص های خون نیازی به ناشتا بودن قبل از آزمایش خون برای طب کار نمی باشد.
علت ناشتا بودن در آزمایشات طب کار
یکی از دلایل مهم ناشتا بودن به هنگام انجام آزمایش خون، اطمینان از به دست آمدن نتیجه صحیح و درست می باشد. به طور مثال برای تشخیص وجود دیابت در افراد به بررسی میزان قند خون ناشتا نیاز می باشد، در صورتی که افراد قبل از انجام آزمایش ناشتا نباشند نتایج صحیحی را برای تشخیص به پزشک معالج نشان نمی دهد.
رعایت نکات در زمان ناشتا بودن
از نوشیدن مایعات مانند: چای، قهوه، شیر، شربت و ... خودداری نمایید. بهتر است آخرین وعده غذایی را سبک میل کنید و از مصرف غذاهای سنگین و پرچرب پرهیز کنید، زیرا ممکن است بر نتیجه آزمایش تاثیر منفی بگذارد.۲۴ تا ۴۸ ساعت قبل از انجام آزمایش، از استعمال دخانیات (به دلیل افزایش سطح قند خون و تری گلیسیرید) و مشروبات الکلی (با تاثیر بر آنزیم های کبدی باعث افزایش سطح قند خون می شوند) خودداری نمایید.از انجام ورزش های سنگین بدنی بپرهیزید.
مصرف دارو قبل از آزمایش خون
برخی از داروهایی که بر نتیجه آزمایش می توانند اثر بگذارند شامل: ویتامین ها، آنتی بیوتیک ها، داروهای ضد افسردگی، مسکن ها و برخی از داروهای بدون نسخه می باشند. در صورتی که دارو و مکمل خاصی را مصرف می کنید بهتر است قبل از انجام آزمایش خون برای معاینات طب کار با پزشک مشورت کنید تا در صورت نیاز، زمان و مقدار داروهای مصرفی را تغییر دهد تا بر نتیجه آزمایش خون شما تاثیر منفی نگذارد.
تاثیر نوشیدن آب هنگام آزمایش خون
نوشیدن آب به تنهایی و بدون اضافه کردن شیرین کننده یا طعم دهنده مانعی ندارد، بلکه به سبب افزایش حجم آب در بدن افراد باعث انبساط رگ های خونی می شود، انبساط رگ های خونی به پرسنل آزمایشگاه این امکان را می دهد تا رگ خونی را راحت تر پیدا کنند و فرایند خون گیری راحت تر باشد. نوشیدن آب بر نتیجه آزمایش اثر منفی ندارد، در صورتی نوشیدن آب قبل از انجام آزمایش ممنوع می باشد که توسط پزشک بیان شده باشد.
پایان زمان ناشتا بودن
پس از انجام آزمایش خون، می توانید خوراکی یا مواد قندی مصرف نمایید. بهتر است به هنگام رفتن به آزمایشگاه، خوراکی و مواد قندی به همراه داشته باشید.
مراکز انجام آزمایش خون برای طب کار
برای انجام آزمایشات طب کار باید مراکزی را انتخاب کنید که دارای مجوز بهداشت می باشند.
هزینه معاینات طب کار به عهده کیست؟
هزینه آزمایشات طب کار معمولاً به عهده کارفرما می‌باشد و کارفرما هزینه را پرداخت می‌کند، اما در صورت انجام آزمایشات طب کار در زمان بدو استخدام ممکن است هزینه توسط متقاضی پرداخت شود.
انجام معاینات و آزمایشات طب کار در مرکز تخصصی طب کار آروان
کلیه معاینات و آزمایشات طب کار شامل معاینات بدو استخدام و معاینات ادواری در مرکز تخصصی طب کار آروان قابل انجام است. مرکز طب کار آروان با در اختیار داشتن آزمایشگاه های تخصصی تشخیص پزشکی قادر به ارسال نمونه گیر در محل کار شما نیز هست. همچنین در اختیار داشتن آزمایشگاه‌های اختصاصی باعث شده است که مرکز طب کار آروان بتواند سریع تر از سایر مراکز نتایج معاینات را به کارفرمایان تحویل دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره تلفن های مرکز تخصصی طب کار آروان تماس حاصل فرمایید: ۰۲۱۶۶۰۴۴۸۰۹ و ۰۹۹۴۱۲۸۴۹۷۱
