اولین شبکیه مصنوعی جهان که توسط دانشمند ایرانی ساخته شده و یک دستگاه کاشت با قابلیت تقلید عملکرد شبکیه است، پس از پشت سر گذاشتن کارآزمایی‌های بالینی موفق، توسط سازمان غذا و داروی آمریکا مورد تایید قرار گرفت.
دستگاه «دکتر همایون»، استاد چشم‌پزشکی دانشگاه کالیفرنیا و از محققان شرکت Second Sight برای جایگزینی عملکرد سلولهای گیرنده نور در شبکیه که در اثر بیماری ارثی رتینیت پیگمانتر از بین رفته، طراحی شده و می‌تواند به بازیابی بینایی افرادی که در اثر بیماری‌های نادر ژنتیکی نابینا شده‌اند، کمک کند.
در یک چشم سالم، شبکیه، پشت چشم داخلی را می‌پوشاند و مانند فیلم درون دوربین کار کرده و تصاویر بدست آمده در عدسی چشم را به علائم الکترونیکی برای ارسال به عصب بینایی در مغز تبدیل می‌کند.
دستگاه «آرگوس 2» برای تقلید از این عملکرد، از یک دوربین کوچک بر روی عینک، یک پردازشگر برای ترجمه علائم دوربین به تحریک الکتریکی و یک ریزتراشه با الکترودهای کاشته شده در شبکیه استفاده می‌کند.
این کاشت بصری با شباهت مفهومی به کاشتهای حلزونی گوش از شبکه‌ای از 60 الکترود متصل به شبکیه برای تحریک مستقیم الگوها در سلولهای عصبی استفاده می‌کند.
اگرچه این دستگاه بطور کامل بینایی را بازیابی نمی‌کند اما این کاشت به افراد در انجام فعالیت‌های روزانه مانند تشخیص محل اشیا و شناسایی حروف و اشکال بزرگ کمک خواهد کرد.
دکتر همایون می‌گوید: در بیمارانی که تا به امروز از این کاشت برخوردار شده‌اند، بهبود کیفیت زندگی بسیار ارزشمند بوده است.
آرگوس دو در سال 2011 برای استفاده در اروپا مورد تائید قرار گرفت و در یک کارآزمایی بالینی که از سال 2007 آغاز شده، تا به امروز 30 بیمار از آن برخوردار شده‌اند.
به گفته شرکت Second Sight، این سیستم در زمان ورود به بازار آمریکا از هزینه‌ای بالغ بر 100 هزار دلار برخوردار خواهد بود. البته این شرکت در حال کار با شرکتهای بیمه برای پوشش‌دهی هزینه‌ها و کاهش هزینه این کاشت برای بیماران است.
سازمان غذا و داروی آمریکا این سیستم را به عنوان یک دستگاه کاربردی بشردوستانه تائید کرده است. برای این نوع تائید، شرکتها باید نشان دهند که دستگاه ایمن بوده و از مزیتهای بیشتری نسبت به خطرات آن برخوردار است.
در کارآزمایی بالینی، بیش از 30 شرکت‌کننده توانستند از دید بهبود یافته برای مشاهده و لمس یک مربع در یک میدان سفید بهره برده، جهت یک حرکت را تشخیص داده، حروف بزرگ و جملات را شناخته، خیابان را بییند و حتی جورابها را جفت کنند.
برای دستیابی به این دستگاه، بیماران باید از قابلیت مشاهده شکلها در گذشته برخوردار بوده و بتوانند تمرینات و مراقبتهای بعدی را دریافت کنند. آرگوس دو برای افراد 25 سال به بالا توصیه شده که از بیماری رتینیت پیگمانتر عمیق و شدید رنج برده و قادر به دریافت نور نیستند.
دانشمندان قصد دارند این دستگاه را بهبود بخشیده تا در نهایت برای درمان انحطاط ماکولای مرتبط با پیری مورد استفاده قرار بگیرد.
