سندروم مونچهاوزن (Munchausen syndrome) ، یک بیماری روانی است که در آن افراد مبتلا علاقه دارند باعث بروز علائم جسمی یا روانی در خود گردند.این افراد با انگیزه به چالش کشیدن گروههای پزشکی و نه بجهت سود مالی ، اجتناب از مسئولیت، جستجوی مواد مخدر، و یا برخی از مزایای دیگر، همانطور که در تمارض رخ می دهد، اقدام به ایجادآگاهانه بیماری درخودمیکنند. مطالعات نشان می دهد که مردان و زنان با فرکانس برابر مبتلا به سندرم مونش هاوزن میگردند. این وضعیت می تواند در هر سنی رخ دهد.
نشانگان مونشهاوزن در درصد کمی از جمعیت ایالات متحده آمریکا رخ می دهد، اما می تواند در برخی از زیر گروه های جمعیتی بطورقابل توجهی بالاتر باشد. برای مثال، برخی افراد مبتلا به سندرم مونچهاوزن تب با منشا ناشناخته دارند .
ابتلا به این سندرم در طول قرون وسطی نیز شرح داده شده هرچند نامی برآن نگذاشته بودند. تا آنجا که عده ای با قراردادن زالو برروی پوست یا دهان خود، خونریزی ایجاد میکردند.
اختلال ساختگی و نشانگان مونشهاوزن توسط تظاهر و یا القای بیماری یا آسیب دیدگی در خود برای منافع عمدتا روانی است.
این سندروم نوعی ازاختلال ساختگی است که درآن بیماریک شرح دقیق وباورکردنی واغلب دراماتیک ازیک بیماری حاد می دهد که اغلب همراه با وانمود به علائم ونشانه های بالینی است.این اختلال نام خودرا از بارون فون مونچهاوزن آلمانی، نویسنده داستانهای پرحادثه وماجراجویانه قرن 18 گرفته است. این نشانگان بانامهای دیگری هم شناخته میشود، همچون اعتیاد به بیمارستان (hospital addiction) ، اعتیادبه جراحی های متعدد (poly surgical addiction) وعارضه بیمارحرفه ای(professional patient syndrome) .
دراین اختلال ، بیماربرای جلب توجه یا همدردی یا ....شروع میکند به تظاهرداشتن بیماری یاناخوشی خاصی که وجودخارجی ندارد یا درصورت داشتن علائم آنهارا غلومیکند بصورتی که پزشکان شک میکنند وانواع آزمایشات وحتی اقدامات جراحی صورت میدهند.
بعضی ازاین افراد درمورد بیماریها تحقیقات زیادی میکنند تا منطبق بریک بیماری علائم ونشانه هایش رابروزدهند، آنها سابقه طولانی بستری دربیمارستان دارند واغلب جراحی های متعدد انجام داده اند.
سندرم مونچهاوزن ازاختلال دیگری به نام خودبیمارانگاری یا هیپوکندریازیس متمایز است چراکه درآن اختلال، خودفردآگاهانه علائم بیماری راجعل نمیکند وتلاشی آگاهانه برای تقلید یک بیماری ازخود بروزنمیدهد.
سندروم مونچهاوزن با تمارض هم فرق دارد چون درتمارض، فرد واقعاً خودرابیمارنمیکند ولی درمونچهاوزن بیمارسعی درایجاد علائم درخوددارد بطورمثال بیماری داشتیم که با تزریق آگاهانه انسولین ودرحال کمابه بیمارستان منتقل شده بود ، درحالیکه بدلیل حفظ جان خود، قبل ازتزریق انسولین به همه ی اطرافیان اطلاع داده بود که درحال بیهوش شدن هست وخودش به آمبولانس هم اطلاع داده بود تاسریعاً خودشان رابرسانند؟!
مشخصه سندرم مونچهاوزن سه تریاد زیر میباشد:
*وجودخطوط متعدد درناحیه شکم که اسکارجراحیهای متعدد میباشد( شکم نرده ای).
*آشنائی نسبی بابیماریها وداروها (فرد ممکن است کادردرمانی باشد مثل کمک بهیار،بهیارو... یا ازطریق مطالعه کتب پزشکی یا اینترنت با علائم بیماریها آشناشده باشد).
*این بیماران به محض اینکه متوجه بشوند که پزشک به تمارض یا سندروم مونچهاوزن مشکوک گشته ، سریعاً خودراترخیص مینمایند.
