رئیس مرکز تحقیقات کبد و گوارش دانشگاه علوم پزشکی مازندران بروز برخی بیماریهای گوارشی ناشی از استرس را قابل کنترل دانست و گفت که درحالی افراد بیشتری در جامعه به این نوع بیماری ها مبتلا می شوند که با تعدیل در برخی مسائل زندگی می توانند بیمار نشوند.
دکتر حافظ فاخری از سندروم روده تحریک پذیر و ریفلاکس معده به عنوان 2 بیماری گوارشی شایع کنونی در جامعه نام برد و افزود: در هر یک از این بیماری ها 20 درصد افراد جامعه به آن مبتلا هستند.
وی ادامه داد: در حالی بخشی از افراد جامعه به این 2 بیماری شایع مبتلا هستند که اصلی ترین زمینه ابتلا به آنها ناشی از استرس و فشارهای روحی است.
این فوق تخصص گوارش تغییر شیوه زندگی که با استرس و فشار روحی بیشتر همراه شده است را به عنوان اصلی ترین عامل در بروز سندروم روده تحریک پذیر ذکر کرد.
وی در تشریح وضعیت بیماری سندروم روده تحریک پذیرگفت: جسم روده در این بیماران سالم است اما تحت تاثیر استرس و فشارهای روحی، دل پیچه، نفخ، اسهال و دفع بیش از حد گاز از روده را برای این بیماران ایجاد می کند.
وی گفت که استرس، مساله ای جدا ناپذیر از زندگی امروز است و تنها باید چگونگی غلبه و کنترل آن را یاد گرفت تا درگیر و گرفتار این بیماری ها گوارشی نشویم.
دکتر فاخری سبک زندگی و تغذیه گذشتگانمان را الگوی مناسب عنوان کرد و ادامه داد: ابتلا به بیماری برگشت اسید از معده به سمت مری از تبعات همین سبک غلط زندگی امروزی است.
وی گفت که گذشتگانمان خواب روزانه را قبل از نهار خوردن در برنامه های زندگیشان داشتند چرا که علم پزشکی امروز اثبات کرده است که خوردن غذا و بعد آن خوابیدن باعث برگشت اسیدمعده به سمت مری شده و موجب ریفلاکس می شود.
این متخصص گوارش توضیح داد: عضلات دریچه انتهای مری بعد از ورود غذا به درون معده بسته می شود اما در برخی افراد این عضله شل و هنگام دراز کشیدن باعث برگشت اسید معده به سمت مری می شود.
دکتر فاخری توصیه کرد که 2 تا سه ساعت بعد از غذا خوردن نخوابید و با پرهیز از خوردن غذاهای چرب، شیرین، پیاز، گوجه ، ادویه ، الکل و مصرف سیگار سلامت گوارشی خود را تضمین کنید.
** پایش بیماری های گوارشی
رئیس مرکز تحقیقات گوارش و کبد دانشگاه مازندران از اجرای طرح پایش بیماری های گوارشی (سلیاک و التهاب روده ) در استان خبر داد و گفت: همسو با طرح ملی دانشگاه علوم پزشکی ایران این طرح از سه سال قبل آغاز شده است که با شناسایی و انجام کارهای درمانی بموقع می توان از ابتلا به سرطان جلوگیری کرد.
وی افزود: با هماهنگی صورت گرفته پزشکان مازندران، افرادی که مبتلا به این بیماری ها هستند به سیستم ثبت بیماری های گوارشی مستقر در مرکز تحقیقات بیماری های کبد و گوارش علوم پزشکی مازندران معرفی می شوند.
دکتر فاخری افزود: در بیماری سلیاک تحلیل و از بین رفتن پُرزهای روده باریک باعث می شود تا فرد دچار نفخ،دردهای پراکنده شکمی ، اسهال، اختلال در جذب ان و یا عدم جذب ویتامین D شود.
وی اضافه کرد: با انجام آزمایش 'آنتی تی جی ' بر روی نمونه خون فرد و انجام اندوسکوپی و نمونه برداری بافتی از دوازدهه تشخیص این بیماری امکانپذیر است.
به گفته دکتر فاخری این بیماری در فرد مستعد از نظر ژنتیکی با مصرف مواد غذایی از مشتقات گندم و جو که حاوی گلوتن است بروز می کند و این پروتئین همچون ماده ای سمی عمل کرده و باعث تحلیل پُرزهای روده باریک می شود.
وی با اشاره به اجرای سه ساله طرح غربالگری و شناسایی مبتلایان به بیماری سلیاک در مازندران، اضافه کرد: در این مدت 156 فرد مبتلا به این بیماری در استان شناسایی شدند و زیر پوشش خدمات درمانی و حمایتی انجمن ملی بیماران سلیاک قرار گرفته اند.
دکتر فاخری گفت: این بیماران نباید نان گندم و یا جو مصرف بکنند و انجمن سلیاک بن های خرید مواد غذایی ماهانه به ارزش 40 هزار تومان را از طریق مرکز تحقیقات گوارش مازندران در اختیار این بیماران قرار می دهد.
به گفته این فوق تخصص گوارش بسیاری از این بیماران با پرهیز غذایی ویژه که همان عدم مصرف غذاهای دارای گلوتن است در مدت کوتاهی درمان می شوند.
وی گفت: براساس نتایج پزشکی فردی مبتلا به سلیاک باشد شانس ابتلای همین بیماری در سایر افراد خانواده به 10 درصد افزایش می یابد لذا بررسی و انجام آزمایش خون اعضای خانواده این نوع بیماران در دستور کار قرار دارد.
استاد دانشگاه علوم پزشکی مازندران با تاکید بر اینکه بیماری سلیاک بسیار مخفی و نهفته است، گفت: عدم تشخیص بموقع بیماری و عدم رعایت نکات بهداشتی ممکن است در سال های پایانی عمر این افراد را مستعد سرطان های گوارش و غدد لنفاوی بکند.
وی از شناسایی بیماران التهابی روده ( بیماری کولیت اولسرو و کرون ) به عنوان دیگر برنامه در دستور کار مرکز تحقیقات گوارش مازندران نام برد و گفت: هر چند این دسته از بیماری ها گوارشی شیوع زیادی ندارند اما فقط 20 درصد بیماران در مدت 2 سال درمان می شوند و مابقی تا آخر عمر درگیر بیماری و مراقبت های مرتبط با کنترل بیماری هستند.
دکتر فاخری با اشاره به اینکه علت این بیماری همچنان ناشناخته است، افزود: سیستم ایمنی این بیماران بیش فعال است و روده فرد را بیگانه تلقی کرده و به آن حمله می کند و موجب التهاب و زخم در روده می شود.
وی اضافه کرد: علائم این دسته از بیماری ها به صورت دردهای شکمی، اسهال و یا اسهال خونی و یا خونریزی روده ای است.
وی افزود: این بیماران با درمان های مهارکننده سیستم ایمنی بیش فعال می توانند به زندگی عادی خود ادامه بدهند و این روند درمانی نیاز به معالجه مستمر زیر نظر پزشکان است .
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مازندران عنوان کرد که پیش بینی می شود سه هزار نفر در این استان به این بیماری مبتلا باشند که تاکنون یکهزار نفر از این بیماران شناسایی و تحت درمان های مورد نیاز قرار گرفته اند.
به گفته دکتر فاخری افراد مبتلا به بیماری های التهاب روده که بیش از هشت الی 10 سال سابقه ابتلا داشته باشند بطور دوره ای می بایست کلونوسکوپی برای پیشگیری از سرطان را انجام بدهند.
