شب یلدا یکی از قدیمی ترین رسومات ما ایرانی ها محسوب می شود که این شب را با چیدن سفره ای مملو از خوراکی های متنوع و رنگارنگ سپری می کنیم. هندوانه، انار و آجیل پای ثابت هر سفره ایرانی در شب یلداست. اما نکته ای که در این شب حائز اهمیت است ولی کمتر به آن توجه می شود، مصرف متعادل مواد غذایی است. افراد باید در مصرف خوردنی ها احتیاط کنند تا دچار عوارض ناشی از پرخوری در این شب نشوند.
برخی از افراد میزان مواد غذایی دریافتی‌شان بسیار بیشتر از اندازه ای هست که بدن بتواند آن را پذیرا باشد. مصرف زیاد مواد غذایی انرژی فراوانی را به بدن می‌رساند که مازاد این انرژی به صورت چربی در بدن ذخیره شده و خطر ابتلا به چاقی و اضافه وزن را همراه خواهد داشت.
آجیل ها که به بمب انرژی معروف هستند علاوه بر دارا بودن نمک فراوان، دارای خاصیت آلوده شوندگی شدید هستند به عبارتی به راحتی می توانند به سم «آفلاتوکسین» آلوده شود. برای مثال، پسته را از زمانی که از درخت برداشت کرده تا رسیدن به کارخانه ای که در آن مراحل مختلف انجام می‌شود، بسیاری از اوقات در برخی از درجات ممکن است به قارچ آفلاتوکسین آلوده می شوند. بدن به تعداد کمی از مغزها نیاز دارد اما باید توجه داشت مصرف بیش از اندازه هر کدام باعث بروز زمینه چاقی و دیابت می‌شود.
خطر مصرف آجیل های آلوده اینگونه نیست که یک وعده آن را بخورید و زیان آن را بلافاصله مشاهده کنید. خیر. این سموم در بدن تجمیع می شوند و در دراز مدت موجب سرطان و بیماری های جدی دیگر میگردد و حتی ممکن است بعد از مدتی بدون بروز عارضه ای فرد جان خود را از دست بدهد . بنابراین حتی برای یک شب نیز از سلامت آجیل مصرفی اطمینان حاصل کنید و از مصرف زیاد آجیل نیز پرهیز کنید.
شکر ماده ای است که در فرایند آن، موادی شیمیایی را به آن اضافه می کنند که باعث سفیدی رنگ آن شود. روغن های اشباع شده و ترانس به دلیل ارزان قیمت بودن آن ها در تولید شیرینی استفاده می شود.
شیرینی ها نیز دارای نمک نیز هستند. شیرینی‌جات هر سه سم معروف و سفید رنگ عبارتند از روغن جامد سفید، شکر و نمک را در خود جای داده اند و مسلما خوردن فراوان آن ها می تواند برای سلامتی تهدید جدی باشد. به افراد توصیه می‌شود شیرینی‌ها تازه و فاقد مواد رنگی تزئینی استفاده کنند.
خانواده ها دقت داشته باشند مصرف متعادل میوه روزانه 3 الی 4 واحد است، حال تفاوتی بین میوه خشک، تازه و آب میوه وجود ندارد. برخی افراد می پندارند اگر آب میوه زیاد بخورند ایرادی ندارد و تنها مصرف فراوان خود میوه مضر است و یا مصرف دانه های انار مضر بوده اما آب انار اینگونه نیست. این چنین دیدگاه ها به کلی اشتباه هستند.
متأسفانه برخی از افراد دیگر بر این باورند که میوه های خشک سالم ترند و مصرف زیاد آنها مشکلی برای سلامتی بوجود نمی آورد؛ اما واقعیت این است که هنگام خشک شدن میوه به علت از بین رفتن آب آن در وزن مساوی با میوه های معمولی 5 برابر کالری بیشتری نیز وارد بدن می شود. علاوه برآن به دلیل از بین رفتن آب میوه ها به طور طبیعی سایزشان کوچک تر شده و به همین دلیل بیشتر مورد مصرف قرار می گیرد. در حالی که چنین کاری برای بیماران دیابتی و افراد سن بالا نیز مشکل ساز خواهد شد.
افراد حتما دانه های انار را بخورند چرا که دانه انار بدلیل دارا بودن اسیدهای چرب در بهبود و تنظیم عملکرد سیستم متابولیسم بدن مفید است علاوه بر آن رنگ قرمز انار به علت وجود پلی فنل هاست که از آسیب سلولی جلوگیری می کنند، خواص آنتی اکسیدانی قوی و همچنین خواص ضد التهابی انار برای همه ثابت شده است.
دستگاه گوارش انسان برای آن که بتواند موادغذایی را هضم کند نیاز به زمان دارد، بنابراین یک غذای گوشتی برای هضم به 5 الی 6 ساعت زمان نیازمند است. همچنین بهتر است افراد در ساعات 16 الی 17 عصرانه خود را میل کنند و در ساعت 20 شام سبکی بخورند و بگونه ای نباشد که درهنگام خواب دستگاه گوارش تحت فشار مواد غذایی قرار گیرد. یک شام سبک را با حد فاصل 4 الی 5 ساعت از عصرانه خورده شود.
مصرف میوه قبل یا بعد از غذا به جذب آهن، روی و کلسیم و... کمک می کند. اما مصرف چای بعد غذا توصیه نمی شود چرا که جذب آهن را مختل می کند بخصوص زنان و خانم های باردار به هیچ عنوان بعد از خوردن غذا چای ننوشند و حداقل 1 ساعت بین مصرف غذا و نوشیدن چای زمان بگذارند
با توجه به اینکه زمستان فصل رشد هندوانه نیست و هندوانه‌ها در انبار نگه داری شده اند لذا به افراد توصیه می‌شود با دقت بیشتری هندوانه را مورد استفاده قرار دهند.
