سندرم متابولیک که به سندرم مقاومت به انسولین یا سندرم X نیز معروف است، ترکیبی است از ریسک فاکتورهای بیماری قلبی از جمله: چاقی شکمی، فشار خون، عدم تحمل گلوکز و دیس لیپیدمی. این تعریف از سندرم متابولیک اهمیت کلینیکی زیادی دارد، زیرا یک پیش‌بینی کننده قدرتمند بیماری قلبی، دیابت و سکته های مغزی را در بر می‌گیرد. سندرم متابولیک برای اولین بار به عنوان مجموعه‌ای از اختلالات متابولیک، همراه با مقاومت به انسولین به عنوان ویژگی پاتوفیزیولوژیک اصلی، تشریح و سندرم X نامیده شد. این سندرم با خطر ۲ برابری ابتلا به دیابت نوع ۲ و بیماری قلبی- عروقی ارتباط داده شده است. عوامل متعددی در ارتباط با سندرم متابولیک در نظر گرفته شده است؛ در مقایسه با برخی عوامل مانند سن، جنس و نژاد که غیر قابل تغییرند، عوامل قابل تغییر و مداخله‌ای وجود دارد که در جوامع مختلف می‌توانند زمینه‌ساز مداخلات آینده جهت کاهش عوارض سندرم متابولیک و پایین آوردن شیوع سندرم متابولیک باشند. رژیم مدیترانه‌ای که در شرق اروپا مصرف می‌شود، یک رویکرد مناسب جهت بهبود سلامت و اجتناب از سندرم متابولیک، چاقی و دیابت نوع ۲است. عناصر اصلی این رژیم میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و روغن زیتون است. از آنجایی که رژیم مدیترانه‌ای حاوی مقدار بالای اسیدهای چرب غیر اشباع، غلات، حبوبات، میوه و سبزیجات و دریافت پایین گوشت و محصولات گوشتی است، بطور معکوسی با سندرم متابولیک در ارتباط است. با توجه به واقعیات بحث شده، روشن است که سندرم متابولیک با علل عمده و اصلی مرگ و میر در ارتباط بوده و بیانگر اهمیت این سندرم و لزوم شناخت دقیق اجزا و عوامل تعدیل و تشدید کننده آن است. علاوه بر رژیم غذایی، سایر عواملی که در مدیریت و بهبود اجزای سندرم متابولیک نقش دارند، می‌توانند در استراتژی و برنامه پیشگیری از این بیماری مورد استفاده قرار گیرند. برای مثال مکمل‌های متعددی وجود دارند که در کنترل قند خون و افزایش حساسیت به انسولین موثرند. بنابراین می‌توانند در پیشگیری از سندرم متابولیک موثر واقع شوند. همچنین مکمل‌هایی که در کنترل پرفشاری خون و چربی‌های مضر مانند کلسترول و تری گلیسرید بالای خون نقش دارند می‌توانند شیوع این بیماری مزمن را کاهش دهند. عصاره گل خار مریم (milk thistle) بعنوان یکی از پرمصرف‌ترین مکمل‌های فلاونوئیدی مورد استفاده در پیشگیری و درمان سندرم متابولیک است که دوز مصرفی این مکمل حدود ۲۰۰ میلی گرم در روز است. علاوه بر این، یکی از مکمل‌هایی که در بهبود برخی از اجزای سندرم متابولیک موثر است اینوزیتول است. اشکال مختلف اینوزیتول جهت تنظیم هورمون‌ها، کاهش خطر آرترواسکلروز و حفظ حساسیت به انسولین به کار گرفته می‌شود. دوز توصیه شده برای این مکمل ۵۰۰ تا ۱۲۰۰ میلی گرم در روز است. امگا ۳ دیگر ترکیب مفید برای سیستم ایمنی و قلبی عروقی است. توصیه می‌شود افرادی که مصرف منابع غذایی امگا ۳ مانند غذا‌های دریایی و برخی دانه‌های روغنی پایینی دارند از مکمل‌های امگا۳ استفاده کنند. کروم بعنوان یک عنصر کمیاب ضروری در بهینه کردن عملکرد انسولین در کنترل قند خون موثر است. برخی مطالعات نشان داده‌اند که کمبود کروم در ایجاد دیابت نقش دارد. از طرف دیگر کروم ممکن است در کاهش LDL و افزایش HDL به بدن ما کمک نماید. در صورتی که فردی بخواهد از مکمل کروم استفادده نماید به ویژه در افراد دارای کمبود این عنصر، دوز ۲۰۰ تا ۶۰۰ میکروگرم پیکولینات کروم به همراه غذا توصیه می‌شود. مصرف ب کمپلکس از دیگر مکمل‌هایی است که در کنترل استرس، جذب بهترکربوهیدرات‌ها و همچنین کاهش هموسیستئین می‌تواند به فرد کمک نماید. معمولا ۵۰ تا ۱۰۰میلی گرم و ۳ بار در روز برای تامین نیازهای ویتامین‌های گروه B کافی است. آلفا لیپوئیک اسید که عملکردی مشابه انسولین دارد و در کنترل قند خون به بدن کمک می‌کند از دیگر مکمل‌های مفید در سندرم متابولیک است. روزانه توصیه می‌شود که ۱۰۰ تا ۲۵۰ میلی گرم آلفا لیپوئیک اسید همراه با غذا مصرف شود. مصرف کافی فیبرها بویژه فیبرهای محلول در کنترل قند خون و کاهش کلسترول مفید خواهد بود. شاید این اثرات مفید را در مقادیر بالای ۵۰ گرم در روز مشاهده نمود. اگرچه متوسط دریافت افراد از طریق غذا بسیار کمتر از این مقدار است. لستین، عصاره سیر،نیاسین، پره و پروبایوتیک‌ها، ویتامین D، ترکیبات آنتی اکسیدانی مانند برخی ویتامین‌ها بویژه ویتامین E، کوانزیم Q10، رزوراترول و یا برخی ترکیبات ضد التهابی مانند کورکومین، آنتوسیانین ها و عصاره درخت کاج (Pine bark extract) را می‌توان از مکمل‌های دیگری دانست که تا حدودی در بهبود اجزای سندرم متابولیک مفید هستند
