محله پزشکان در دهکده جهانی
نوشته شده توسط
حامد حاتمی در medapple
اردیبهشت ۳۰, ۱۳۹۲
سلطه بی چون و چرای شبکه های اجتماعی مجازی (یا جوامع مجازی) را بر دنیای ارتباطات نمی توان انکار کرد. این جامعه های مجازی نه تنها حکومت خود را در دنیای اینترنت تثبت کرده اند، بلکه رسانه های پرطرفداری مانند تلوزیون و رادیو را هم تحت الشعاع خود قرار داده اند و در تحولات دنیا نقش اساسی بازی می کنند. این روزها حتی برنامه های تلوزیونی پر بیینده دنیا هم برای خودشان صفحه ای در شبکه های اجتماعی مانند توییتر و فیس بوک دست و پا کرده اند تا از نزدیک با طرفداران خودشان در ارتباط باشند.
از طرف دیگر پزشکی دنیایی است که پایه های آن بر کار تیمی و ارتباطات بنا شده است، بنابراین واضح است که ابزارهای ارتباطی جدید (و از جمله جامعه های مجازی) می توانند برای پزشکان بسیار مفید باشند.
در کشورهای پیشرفته، نه تنها پزشکان در شبکه های اجتماعی عمومی مانند فیس بوک و گوگل پلاس و توییتر حضور گسترده ای دارند، بلکه برای خود جامعه های مجازی اختصاصی هم دارند تا در آنجا به تبادل نظرات و مطالب علمی و موضوعات مورد علاقه خودشان بپردازند، اما متاسفانه ما در این زمینه با یک جای خالی بسیار بزرگ مواجه هستیم. با جستجوی عباراتی مانند “جامعه مجازی پزشکان” و یا “شبکه اجتماعی پزشکان” به زبان فارسی، به سایتهایی می رسیم که یا اصلا به موضوع مورد نظر ما ارتباطی ندارند و یا اینکه فعالیت آنها محدود و منحصر به کاربران اندکی است.
جالب است که همان تعداد انگشت شماری هم که در این سایتها فعالیت می کنند، یا بیشتر از دانشجویان رشته های علوم پزشکی هستند و یا اینکه اصلا دانشجو و شاغل رشته پزشکی نیستند و افرادی هستند که شاید از سر کنجکاوی راه به این سایتها باز کرده اند. به هر حال آنچه که واضح است، عدم حضور فعال پزشکان (بویژه شاغلین این رشته) در عرصه شبکه های مجازی است. دلیل آن را می توانیم در چند مورد جستجو کنیم:
۱- مشغله فراوان: بسیاری از دانشجویان پزشکی، بعد از فارغ التحصیلی یا وارد ماراتن های نفس گیر رزیدنتی می شوند و یا با شیفتهای طاقت فرسای متوالی، بخت خود را در بازار کار می آزمایند. در این شرایط دیگر وقت و دل و دماغی برای حضور مجازی پیدا نمی کنند.
۲- دید منفی: تبلیغات منفی فراوانی که گاه حتی از مجاری رسمی در مورد جامعه های مجازی صورت می پذیرد، باعث شده تا پزشکان پیش کسوت معمولا دید مثبتی به حضور آنلاین همکاران خود نداشته باشند و در بهترین حالت آن را نوعی اتلاف وقت بدانند. برخی محدودیتهای موجود و عدم امکان استفاده مناسب از امکانات آنلاین نیز باعث دور ماندن و بی اطلاعی این دسته از همکاران از جامعه های مجازی و مزایای آن می شود.
۳- سخت است! : عدم آشنایی با شبکه های اجتماعی باعث شده که عده ای از همکاران چنین فکر کنند که فعالیت در شبکه های مجازی نیازمند دانش فنی بالا و تخصص ویژه ای است، در حالیکه شاید بتوانیم بگوییم، برای استفاده از شبکه های مجازی همانقدر دانش مورد نیاز است که برای استفاده از یک موبایل نیاز به تخصص داریم!
۴- نبود دسترسی: امروزه بیشتر شبکه های اجتماعی اپلیکیشنهایی برای تلفنهای همراه و تبلتها دارند که استفاده از آنها را راحت می کنند؛ «به راحتیِ چند ضربه بر صفحه تلفن همراهتان!» اما متاسفانه بیشتر این ابزارها یا برای ما قابل دانلود نیستند و یا بعد از دانلود قابل استفاده نیستند. این سختیها باعث می شود که روز به روز شکاف دیجیتال بین پزشکان ایرانی و همتایانشان در دیگر نقاط دنیا عمیقتر شود.
اما علیرغم تمام این بهانه ها، به نظر می رسد که حضور پررنگتر و منسجم تر پزشکان ایرانی در دنیای مجازی یک ضرورت است. بعضی از فایده های حضور پزشکان در قالب یک جامعه مجازی می توانند این موارد باشند:
۱- تسهیل ارتباط حرفه ای : شبکه های اجتماعی و سایتهای ویژه پزشکان می توانند ارتباط پزشکان با یکدیگر را به راحتی امکانپذیر کنند. در سایه این ارتباطات پزشکان می توانند به راحتی اخبار و تازه های پزشکی را با یکدیگر به اشتراک بگذارند، در جریان سمینارها و اتفاقات پژوهشی قرار بگیرند، راندهای مجازی برگزار کنند و حتی در مسائل صنفی خود یک صدا به جلو بروند.
۲- هرکسی می تواند تریبون داشته باشد: در حال حاضر یکی از نقاط ضعف جامعه پزشکان ایران، نداشتن شبکه موثر و فعالی برای پاسخ دهی منطقی و پویا به تحولات عرصه بهداشت و سلامت است. بعنوان مثال در مورد طرح پزشک خانواده شهری ممکن است هر پزشک نظرات و انتقادات سازنده ای داشته باشد که بدون رسانه های کاربرمحوری مانند شبکه های اجتماعی مجازی پزشکان، رساندن آن به گوش دیگر همکاران و مسوولان کمی سخت به نظر می رسد.
۳- تولید محتوای علمی: محتوای پزشکی علمی به زبان فارسی بسیار بسیار کم است. جستجوی کلمات کلیدی مرتبط با سلامت و پزشکی به زبان فارسی معمولا به جای انکه به سایتهایی با محتوای علمی و صحیح منجر شود، به سایتهای زرد و تبلیغات آنچنانی یا وبلاگهای مروجین علم کاذب (خرافات شبه علمی) می انجامد. حضور فعالتر پزشکان در دنیای مجازی می تواند باعث افزایش تولید محتوای علمی در وب و افزایش آگاهی عمومی و اعتماد مردم به دانش نوین شود.
