66
برای برنامه ریزی راههای موثر در پیشگیری از اعتیاد، ابتدا باید علل و عوامل موثر در شروع مصرف و اعتیاد به مواد را در نوجوانان و جوانان شناخت. عوامل ژنتیکی، شخصیتی، پسیکوپاتولوژیک،فارماکولوژیک، خانوادگی، محیطی و اجتماعی همگی دراتیولوژی سوء مصرف و اعتیاد موثر هستند و عوامل متعدد درمقابل بایکدیگر به سوء مصرف و سپس اعتیاد منجر میگردند.
برای انتخاب و به کارگیری مناسب استراتژیها، دانستن نیازها و مشکلات و پتانسیلها و توانائیهای اجتماعی ضروری است. اجرای هربرنامة پیشگیری به شناخت دقیق منطقه،بررسی کامل وضعیت بهداشتی و روان شناختی و بررسیهای همه گیرشناسی بستگی دارد تا به این وسیله عوامل موثر بر مصرف مواد آشکار شود. به عنوان مثال، باید شایع ترین نوع مادة مصرف و گروه سنی افراد در معرض خطر، موقعیتها و محلهای مصرف، باورهای نادرست وعوامل مخاطره آمیز، امکانات و منابع موجود را شناخت و براساس آن مدل فعالیتهای پیشگیری را تعیین نمود. تحقیقات نشان داده اند که نمیتوان یک روش واحد را به عنوان بهترین روش برای همه افراد و گروهها انتخاب نمود. بهره گیری از استراتژیهای مختلف برای تاثیر برشیوع اعتیاد ضروری است زیرا عوامل متفاوتی در ایجاد اعتیاد موثرند.
مهمترین استراتژهای پیشگیری از اعتیاد که درجهان از آنها استفاده میشود عبارتند از :
1- آگاهسازی افراد در مورد خطرات و مضرات مواد
2- افزایش مهارتهای زندگی مانند مهارت تصمیم گیری، حل مسئله، ارتباطات اجتماعی
3- تقویت فعالیتهای جایگزین به جای مواد برای ارضای نیازهای روانی اجتماعی نوجوانان وجوانان
4- مشاوره و مداخلة حین بحران، دربحرانهای مختلف در طول زندگی
5- ارتقاء فرهنگی و مذهبی
6- تقویت قوانین و مقررات مبارزه با مواد
7- درمان معتادان برای جلوگیری از سرایت اعتیاد