شایعترین سرطان های کودکان به ترتیب سرطان خون، مغز و غدد لنفاوی است که در کشورهای مختلف ازجمله ایران همین گونه است. درحال حاضر حدود 18 هزار کودک در ایران مبتلا به سرطان هستند و حدود 2 هزار و 500 تا 3 هزار و 300 کودک نیز سالانه به جمع مبتلایان به سرطان در کشور افزوده می شوند.
علائم سرطان مانند علائم عمومی یک بیماری شایع است مانند فردی که مرتب تب می کند؛ ابتلا به سرماخوردگی نیز تب ایجاد می کند و این خانواده ها را به اشتباه می اندازد. بنابراین والدین کودکان باید توجه داشته باشند که تب هایی که مرتبط تکرار می شوند، تبی که همراه با بزرگی غدد لنفاوی به صورت پایدار باشد یا تبی که با خونریزی همراه است، باید جدی گرفته شود و کودک تحت آزمایش های تشخیصی سرطان قرار گیرد.
خونریزی های بینی، کبودی های غیرطبیعی پوست، کاهش وزن بی دلیل، بی اشتهایی زیاد، استفراغ صبحگاهی، توده هایی که زیر پوست لمس می شوند و سردردهای بی دلیلی که تکرار می شوند نیز می توانند نشانه هایی از ابتلا به سرطان باشند.
کودکان هیچگاه تظاهر به بیماری نمی کنند زیرا هیچ سودی از این قضیه نمی برند و باید یادمان باشد که هر سردردی که ذکر می کنند باید غیرطبیعی تلقی شود و باید به دنبال نشانه های دیگری باشیم که زودتر به تشخیص برسیم.
** عوامل ژنتیکی
دبیر انجمن خون و سرطان کودکان ایران گفت: عواملی که می توانند سبب بروز سرطان در کودکان شوند، متعدد هستند؛ ازجمله مهمترین این عوامل عوامل ژنتیکی هستند که تاثیر زیادی در بروز سرطان کودکان دارند و تحقیقات نشان داده است که منشا بسیاری از سرطان ها در کلون اولیه، ژنتیکی بوده و تغییرات ژنتیکی سبب بروز این سرطان ها در کودکان شده است.
در خصوص تاثیر عوامل ژنتیکی در بروز سرطان های کودکان، سابقه فامیلی، جهش های ژنتیکی و نقص ژنتیکی می تواند عامل بروز سرطان باشد.
* بیماری های ژنتیکی
برخی بیماری های ژنتیکی می توانند فرد را مستعد ابتلا به سرطان در سال های آتی کنند؛ مانند برخی بیماری های ژنتیکی مثل سندروم فانکونی، بیماری های پوستی، سندرم دان، سندرم ترنر احتمال ابتلای این افراد به سرطان نسبت به سایر افراد جامعه بیشتر است.
** بیماری های ویروسی و سرطان
ابتلا به اینگونه بیماری ها در کودکی، می تواند فرد را مستعد ابتلا به انواع سرطان ها در بزرگسالی کند.
بیماری های ویروسی مانند عفونت ناشی از ابشتاین بار ویروس (EBV) که فرد را مستعد ابتلا به سرطان غدد لنفاوی در نوجوانی و بزرگسالی می کند و همچنین ویروس های هرپس (herpes) می تواند فرد را بعد از مدتی مستعد ابتلا به سرطان کند.
همچنین ویروس HIV یا HTLV1 که در برخی مناطق ایران آندمیک است، شرایط ابتلا به سرطان را فراهم می کند.
** عوامل محیطی
عوامل محیطی متعددی مانند اشعه های یونیزان، آلودگی هوا و مواد شیمیایی می توانند ایجادکننده زمینه بروز سرطان در کودکان شوند.
عوامل محیطی مانند استنشاق دود سیگار به صورت passive smoker یعنی والدین سیگار مصرف کنند و کودکان استنشاق کننده ثانویه دود سیگار باشند نیز می تواند سبب بروز سرطان در کودکان باشد.
* اشعه های یونیزان در محیط
عامل دیگر اشعه های یونیزان محیطی و امواج مختلفی است که در محیط زندگی با آنها در ارتباط هستیم؛ این امواج می تواند در ساختار کوروموزومی اختلال ایجاد کرده و منجر به بروز سرطان شود.
اشعه اولتراویوله از دیگر امواج محیطی است که می تواند منجر به سرطان پوست شود.
* آلودگی هوا
آلودگی هوا و تغییر در لایه اوزون نیز منجر به افزایش تابش اشعه ماوراء بنفش می شود و شرایط ابتلا به سرطان را فراهم می کند.
* مواد شیمیایی
بنزن
برخی مواد شیمیایی مانند بنزن که گفته می شد در بنزین خودروها وجود دارد و با بخارات ناشی از احتراق بنزین در هوا منتشر می شود، فرد را مستعد ابتلا به سرطان می کند.
آزبست
همچنین تحقیقات نشان می دهند که آزبست بکار رفته در عایق ها نیز می تواند فرد را مستعد سرطان کند.
آلودگی های شغلی
مواد شیمیایی خاصی در محیط کار برخی از پدران وجود دارد که لباس کار پدر به آن آلوده می شود و کودکان در اثر تماس با این لباس ها به این مواد شیمیایی آلوده شده و مستعد ابتلا به سرطان می شوند.
بنابراین پدران باید لباس کار خود را قبل از ورود به منزل تعویض کنند تا از بروز اختلال و سرطان در کودکان پیشگیری شود.
در سرطان خون وغدد لنفاوی بیش از 80 درصد کودکان بهبودی کامل یافته و به زندگی عادی بازمی گردند اما در سرطان های استخوان و تومورهای کلیه امیدی کمی به بهبود داریم.
** پیشگیری
نمی توان از بروز سرطان در کودکان پیشگیری کرد زیرا عامل اصلی بیشتر آنها ژنتیکی است و از سوی دیگر امواج و اشعه های یونیزان در محیط وجود دارد و اینها تاثیر مستقیمی در بروز سرطان در کودکان دارند.
البته می توان از طریق تغییر فرکانس خاصی که سبب تغییر در ژنوم انسانی می شود، از تاثیر این امواج و بروز سرطان ها پیشگیری کرد.
برخی از فرکانس ها سبب شکست DNA در بدن می شوند؛ بنابراین اگر شدت آنها کمتر باشد یا میزان آنها در محیط کمتر باشد، احتمال خطرزایی کمتری نیز خواهند داشت.
مصرف آنتی اکسیدان ها برای تمام سنین مفید هستند اما نمی توان گفت که از شکست کوروموزومی پیشگیری می کنند.
