ملک‌زاده معاون تحقیقات وزارت بهداشت و رئیس کنگره بین‌المللی بیماری‌های گوارش و کبد گفت: 60 درصد سرطان‌ها در ایران به دستگاه گوارش (مری، معده ، لوزالمعده) مربوط می‌شود که متأسفانه درمان این سرطان‌ها بسیار سخت و مشکل است.ملک‌زاده افزود: در پژوهشکده بیماری‌های گوارش و کبد ایران تحقیقات 20 ساله‌ای انجام داده‌ایم تا علت اینکه سرطان‌ها در ایران در حال افزایش است را پیدا کنیم، با برگزاری این کنگره و دعوت از محققین خارجی به بحث و تحقیق در این مورد می‌پردازیم. معاون تحقیقات وزارت بهداشت از کشف دو علت جدید سرطان در ایران خبر داد و گفت: با پژوهش‌هایی که انجام داده‌ایم به دو عامل رسیده‌ایم که در افزایش و شیوع سرطان دستگاه گوارش در ایران نقش دارند، 1- مواد مخدر: مصرف تریاک در ایران بسیار بالاست بر اساس مطالعات افراد بالاتر از 10 درصد یا در بعضی از استان‌ها بالاتر از 18 درصد از افراد بالای 40 سال تریاک مصرف می‌کنند، حتی می‌توان گفت در بعضی از استان‌ها تریاک از مصرف سیگار نیز بیشتر است، تا کنون تصور می‌کردند مصرف تریاک در درمان بعضی از بیماری‌ها مؤثر است اما مطالعات جدید نشان داده تریاک سرطان‌زا است و حتی ضرر آن از مصرف سیگار نیز بیشتر است؛ مصرف تریاک سرطان مری را 3 برابر، معده 2.5 برابر، لوزالمعده 3 برابر، ریه 2 برابر را افزایش می‌دهد و دلیل که سرطان‌های دستگاه گوارش در ایران جزو اولین سرطان‌ها است به مصرف چشمگیر تریاک در کشور برمی‌گردد.
ملک زاده افزود: عامل دوم که بروز سرطان‌های دستگاه گوارش بسیار مؤثر است، پایین بودن بهداشت دهان و دندان مردم است، مطالعات نشان داده کسانی که از بهداشت دهان و دندان مناسبی برخوردار نیستند به سرطان مری، معده و لوزالمعده بیشتر دچار می‌شوند، توصیه ما به افراد این است حتماً روزی سه بار مسواک زده و دهان خود را تمییز کنند.
معاون تحقیقات وزارت بهداشت افزود: برنامه ما در وزارت بهداشت کنترل هپاتیت‌های B و C است، سازمان بهداشت جهانی کنترل این دو هپاتیت را یکی از اهداف توسعه پایدار خود قرار داده است و ما در ایران آمادگی خوبی برای کنترل این هپاتیت داریم و قرار است در برنامه پنج‌ساله هپاتیت B و C را کنترل و حذف کنیم.
وی افزود: هپاتیت C بیشتر در افراد معتاد، دریافت‌کننده خون و در افرادی است که رفتارهای اجتماعی مناسبی ندارند، هم اکنون در ایران 180 هزار نفر هپاتیت C دارند که شاید تنها 10 هزار نفر آنها آدم‌های سالم و معمولی باشند.
ملک‌زاده در خصوص داروهای هپاتیت C گفت: این دارو بسیار گران بود و هر دانه قرص آن معادل هزار دلار بود، اما ما هم اکنون چند داروی هپاتیت C را در ایران داریم که قیمت آن در حدود یک دلار است و آن هم تحت پوشش بیمه قرار دارد.
معاون تحقیقات وزارت بهداشت همچنین در خصوص برنامه وزارت برای ریشه‌کنی هپاتیت B گفت:از 15 سال گذشته تا کنون نوزادان واکسن هپاتیت B را دریافت می‌کردند و 8 سال است که این واکسن برای جوانان هم تجویز می‌شود و ما برنامه‌ای داریم که همه افراد زیر 40 سالی که تا کنون این واکسن را دریافت نکرده‌اند آن را تزریق نمایند.
وی در ادامه در پاسخ به این سؤال که می‌گویند سونامی سرطان در کشور دیده می‌شود، گفت: این مطلب صحیح نیست میزان شیوع سرطان در کشور از هر 100 هزار نفر جمعیت 135 نفر است و این عدد در دنیا به 185 نفر می‌رسد، پس می‌توان گفت آمار ما پایین‌تر از آمار جهانی است.
ملک‌زاده ادامه داد: اما علت آنکه هم اکنون نسبت به گذشته تعداد مبتلایان به سرطان بیشتر شده است، زیاد شدن آدم‌های مسن در کشور است و سرطان بیماری افراد مسن است. امید به زندگی در 47 سال گذشته 30 سال افزایش یافته است و هم اکنون امید به زندگی در مردان ایرانی 77 سال و در زنان 81 سال است.
* اجرای برنامه غربالگری سرطان روده بزرگ در اسلامشهر
ملک‌زاده معاونت تحقیقات وزارت بهداشت در ادامه این نشست گفت: سرطان‌ها امروزه بیش از 50 درصد قابل درمان و 40 درصد قابل پیشگیری هستند که اگر نظام سلامت کارآمدی داشته باشیم می‌توان مرگ و میرها را کم کرد چنانکه در عرض 15 سال گذشته مرگ و میرهای ناشی از سرطان کاهش یافته اما هنوز باید اوضاع را بهتر کنیم.
وی افزود: سرطان روده بزرگ در ایران جزو سرطان‌های در حال افزایش است، این سرطان کاملاً قابل پیشگیری است به این صورت که اگر به موقع پلیپ در روده بزرگ مشاهده شود درمان کامل صورت می‌گیرد.
وی ازدواج خانوادگی و جنبه ارثی را یکی از عوامل شیوع این سرطان دانست و گفت: هم اکنون در حال اجرای برنامه‌ای در اسلامشهر هستیم و قرار است بعد از آن این برنامه را در 5 استان تأمین دهیم و در صورت موفقیت‌آمیز بودن آن را کشوری کنیم. در این برنامه افرادی که بستگان درجه یک آنها مبتلا به سرطان روده بزرگ هستند باید 10 سال زودتر از سن آن فرد مبتلا به سرطان برای غربالگری مراجعه کنند؛ افرادی که فرد مبتلا به سرطان در خانواده آنها نبوده است نیز از سن 50 سالگی برای این غربالگری مراجعه کنند.
معاون تحقیقات وزارت بهداشت افزود: روش دیگری که در این برنامه اجرا می‌شود چک کردن خون مخفی در مدفوع است به این صورت که فرد مدفوع خود را در کیت آزمایشگاهی می‌گذارد و برای آزمایشگاه پست می‌کند این یکی دیگر از روش‌های بسیار مؤثر برای شناخت زودهنگام این سرطان است. در دنیا با این روش‌ها حدود 60 درصد از ابتلا به سرطان روده بزرگ را کم کرده‌اند.
