کارشناسان تغذیه پیشگامان حفظ و ارتقای سلامت هستند . جایگاه آنها در نظام سلامت کشور کجاست ؟
کارشناسان تغذیه پیشگامان حفظ و ارتقای سلامت هستند . جایگاه آنها در نظام سلامت کشور کجاست ؟
دکتر ربابه شیخ الاسلام
کار اصلی هر کارشناس تغذیه ای مشاوره با فرد یا جامعه چه سالم یا در معرض خطر و چه بیمار است برای اینکه کمک کند تا فرد سالم سلامتش را حفظ کند فرد در معرض خطر متوجه علامت ها باشد و با خود مراقبتی بتواند خطر را از خود دور کند و بیمار و اطرافیان بیمار متوجه باشند که مراقبت های تغذیه ای چگونه می تواند از شدت بیماری بکاهد و فرد کم کم سلامت خود را بدست آورد. در حقیقت کار کارشناسان تغذیه در همه جهان در تیم مراقبت تعریف شده است چون ثابت شده است برای حفظ سلامت باید تعادل انرژی درست تنظیم شود و نیاز های تغذیه ای بطور مرتب به سلولها برسد . تغذیه مناسب کلید اصلی سلامت است و بی توجهی به آن می تواند بار بیماری را در جامعه بالا ببرد و هزینه های درمانی بیشتری را به فرد و جامعه تحمیل کند.
در این تیم مراقبت قرار نیست کسی بر کسی رجحان داده شود وقتی صحبت از تیم می شود یعنی همکاری افراد تیم در جهت حفظ کامل سلامت.
مشاوره تغذیه یک هنر است. در جلسات اول مشاوره گاهی کارشناس تا یک ساعت وقت می گذارد تا تمام اطلاعات لازم را از مراجعه کننده بگیرد ، اعتماد او را جلب کند ، حمایت کامل خود را نشان دهد و مطمئن شود که او تمام توصیه ها را خوب درک کرده است و این تعامل که ظرافت و فن و هنر را در دل خود دارد از اهمیت ویژه برخوردار است.
علم و دانش تغذیه نه تنها سنگر پیشگیری بلکه در درمان بسیار اساسی است. قبل از یک عمل جراحی و بعد از آن مشاوره کارشناس تغذیه و استفاده از علم او بسیار راه گشاست. چه بسا فردی که جراحی اش اورژانس نباشد با رعایت توصیه های تغذیه ای یک ماه و یا چند ماه قبل از عمل بتواند جراحی موفق تری داشته باشد و مهم تر از آن مراقبت های تغذیه ای بعد از جراحی هاست که دوره نقاهت را کوتاه تر میکند و بسا جان بیمار را نجات می دهد . تحقیقات میدانی اثر بخشی تیم مراقبت را برای طول عمرو کاهش عود بیماری را در بیمارانی که جراحی قلب داشته اند ثابت کرده است. آیا ما در بیمارستانهای کشورمان این تیم مراقبت را ساخته ایم .
وجود یک کارشناس تغذیه که هنر ارتباط با مردم را داشته باشد در یک روستا می تواند به راحتی سوتغذیه کودکان را بطور معنی داری کاهش دهد . درس تغذیه به او این آگاهی را داده است که چگونه از امکانات و مواد غذایی محلی و آموزش مادران می توان مشکل سوتغذیه را حل کرد .
متاسفانه در کشور ما این جایگاه بخوبی شناخته نشده است . نه تنها در سطح جامعه ما از حضور و تلاش این کارشناسان استفاده نمی کنیم بلکه در تیم های مراقبت های بهداشتی ، در تیم های مراقبت های بعد از جراحی و در بیمارستانها برای مشاوره با بیمار بستری و همراهان او از وجود آنها استفاده نمی کنیم.
من در این نوشته قصد ندارم کسی یا کسانی را متهم کنم که چرا با وجودی که آموزش وزارت بهداشت در تربیت و آموزش کارشناسان تغذیه غفلتی نکرده است جایگاه این کارشناسان را در نظام سلامت تعریف نکرده اند ولی به هر حال این غفلت را باید جبران کرد .
ما اگر خود به این وقوف رسیده ایم که باید هرساله تعداد زیادی از توانمند ترین جوانان این کشور را در کنکور های سراسری و سایر دانشگاهها برای علم تغذیه آموزش دهیم چرا کار دقیق و وقت گیر آنها را به پزشکانی محول می کنیم که مطمئنا نه آموزش کافی برای فن مشاوره و رژیم نوشتن دیده اند و نه وقت کافی برای ارایه چنین خدمت وقت گیری دارند . متاسفانه این روزها شاهد هستیم که سازمانهایی که ما چشممان به حمایت آنان از تمامی تیم مراقبت است تنها نگاهشان به بخشی از این تیم است و همین کار درمان را هم به چالش می کشد و تعداد مراجعین و بار بیماریها را افزایش می دهد . همین نگاه حس پایمال شدن حقوق حرفه ای را در دل این گروه مفید جامعه بوجود می آورد . راضی نشویم بدلیل نامه ها و بخشنامه هایی که به اشتباه صادر کرده ایم حس تلخ بی پناه بودن و مورد ظلم قرار گرفتن را در گروهی از متخصصین این مرز و بوم بوجود بیاوریم . همبستگی تیم مراقبت را به تضاد و دشمنی بدل نکنیم .
اگر ما برای تخصص تغذیه در این کشور سرمایه گذاری کرده ایم محروم کردن این گروه مهم از ارایه خدمت مغایر فرمان مقام معظم رهبری و مقام محترم ریاست جمهوری است که تاکید بر سلامت همگانی ، عدالت در سلامت و سند اقتصاد مقاومتی دارند و در اغلب سخنانشان امنیت غذایی و سلامت را در کنار هم بیان می کنند. مگر بخش مهمی از امنیت غذایی تنها در سایه آموزش و فرهنگ سازی و تلاش برای بیمار نشدن مردم نهفته نیست . چرا راه را برای تلاش گروهی از متخصصان جوان این کشور را که فرزندان خودمان هستند می بندیم تا با افزایش بار بیماری مواجه شویم .
