كلوميفن
موارد مصرف: كلوميفن براي درمان‌ناباروري ناشي از كاهش يا فقدان‌تخمك‌گذاري در زنان و نيز ناباروري‌مرداني كه توليد اسپرم در آنها كافي‌نيست، به‌كار برده مي‌شود. اين تركيب‌همچنين در درمان بي‌كفايتي عملكرد جسم‌زرد و نيز تشخيص نارسائي محورهيپوتالاميك ـ هيپوفيز ـ غده فوق كليه مفيدمي‌باشد. به‌منظور ارزيابي عمل‌تخمدان‌هادر تخمك‌گذاري نيز استفاده‌شده‌است.
مكانيسم اثر: كلوميفن عمدتا داراي اثرات‌ضداستروژني بوده و بعضا خواص‌استروژني نيز دارد. اين دارو با اتصال‌رقابتي به گيرنده‌هاي استروژن در سطح‌هيپوتالاموس، مانع اثر مهاري استروژن‌بر آزادشدن گنادوتروپين‌ها و در نتيجه‌افزايش LH و FSH مي‌گردد. اين امر خودموجب بلوغ فوليكول‌هاي تخمداني، افزايش‌پيك LH قبل از تخمك‌گذاري، تخمك‌گذاري‌و در نهايت تكامل جسم زرد مي‌شود. درناباروري مردان نيز از طريق افزايش‌ترشح LH و FSH، اثر درماني خود را اعمال‌مي‌كند.
فارماكوكينتيك: دارو از دستگاه گوارش‌به‌خوبي جذب مي‌شود. متابوليسم دارو دركبد صورت گرفته و نيمه عمر آن حدود5-7 روز است. معمولا طي 4-10 روز پس‌از مصرف آخرين مقدار دارو،تخمك‌گذاري صورت مي‌گيرد. قسمت‌اعظم دارو از صفرا و مدفوع و بخش اندكي‌از كليه‌ها دفع مي‌گردد.
موارد منع مصرف: اين دارو در مبتلايان به‌نارسائي عملكرد كبد، افسردگي، وجودكيست‌هاي تخمداني غير از سندرم پلي‌كيستيك تخمدان و ترومبوفلبيت نبايدمصرف شود.
هشدارها: 1 ـ مصرف طولاني مدت دارومي‌تواند موجب بروز تومورهاي تخمدان‌گردد.
2 ـ كلوميفن با كاهش توليد و تغييرموكوس دهانه رحم ممكن است با عمل‌اسپرم و متعاقب آن باروري و حاملگي‌تداخل نمايد.
3 ـ احتمال بروز چندقلوزايي با مصرف‌دارو وجود دارد.
عوارض جانبي: مهم‌ترين عوارض عبارتنداز تشكيل كيست تخمدان، بزرگ شدن بيش‌از حد تخمدان، بزرگ شدن بافت فيبروئيدرحم و بروز سندرم قبل از قاعدگي.
نكات قابل توصيه: 1 ـ دارو بايد به ميزان‌مناسب و در ساعت مشخصي از روزمصرف شود.
2 ـ در صورت فراموش كردن يك وعده‌مصرف دارو، بهتر است بلافاصله پس ازبه‌خاطر آوردن مصرف شود. در صورتي‌كه در زمان مصرف بعدي، بيمار عدم‌مصرف دارو را به‌خاطر آورد، مقدارمصرف بعدي دارو به ميزان دو برابراستفاده شود. در صورت فراموش كردن‌بيش از يك‌بار، به پزشك مراجعه شود.
مقدار مصرف: در درمان ناباروري درزنان، دارو به ميزان mg/day 50 و به مدت5 روز، تجويز مي‌شود. مصرف دارو بايداز روز پنجم قاعدگي شروع شود. درصورت عدم بروز حاملگي، مي‌توان دوره‌درمان را در 3-4 سيكل بعد تكرار نمود كه‌در آن صورت مقدار تجويز را مي‌توان بهmg/day 75-100 و به مدت 5 روز افزايش‌داد. در زنان حساس به كلوميفن و يامبتلايان به سندرم پلي‌كيستيك تخمدان،بايستي مقادير كمتر تجويز شوند.
