تنبلي تخمدان ها
تنبلي تخمدان اصطلاحي عاميانه است و بسياري از زنان با اين مشکل مواجه هستند. اين عارضه شامل تخمدان هايي مي شود که به دلايل مختلفي از کار افتاده اند:
يائسگي زودرس، توقف رشد تخمدان ها و قاعدگي 2 الي 3 ماه يک بار از جمله موارد تنبلي تخمدان است.
دکتر فاطمه بقایی ، فوق تخصص نازايي در گفتگو با جام جم مي گويد: گاهي دختران به دليل توليد نشدن محرکه اي براي رشد تخمدان از سوي مغز، عادت ماهيانه نمي شوند که به آن آمنوره مي گويند و عده اي ديگر با اين که تخمدان دارند، ولي سلول هاي توليد مثل در آن ها شکل نيافته و در نتيجه اوايل بلوغ يا پس از چند سال با قطع ناگهاني قاعدگي مواجه مي شوند که به آن يائسگي زودرس گفته مي شود که مي تواند به دليل ژنتيک، جراحي يا اشعه درماني باشد.
به گفته وي اگر به تخمدان افرادي که تحت درمان اشعه درماني هستند اهميت داده نشود، آن ها رو به تنبلي مي روند و بعدها قطع عملکرد(توليد تخمک) در آن ها رخ مي دهد.
دکتر بقایی درخصوص تخمدان هاي پلي کيستيک خاطرنشان مي کند: تنبلي تخمدان به 2 بخش تخمدان هاي پلي کيستيک و تخمدان هاي مولتي کيستيک تقسيم مي شود که در تخمدان هاي پلي کيستيک، قاعدگي ها نامنظم و به صورت هر 2 الي 3 ماه يک بار رخ مي دهد که چاقي و رويش موهاي زائد نيز از علائم آن محسوب مي شود.
در اين بيماري کيست هاي متعدد ريز يک سانتي متري همچون گردنبند مرواريدي اطراف تخمدان را احاطه کرده اند.
طبق تحقيقات صورت گرفته در جوامع شرقي به خصوص در رنگين پوست ها(مثل ايراني، هندي و آريايي نژادها) زمينه اين بيماري بيشتر از سفيد پوست‌ها است، پس شانس اين افراد نيز در ابتلا به نازايي، سرطان رحم و سينه بالا است.
به گفته اين پزشک، دختران نيز دچار تخمدان هاي پلي کيستيک مي شوند و هرازگاهي خونريزي هاي غيرطبيعي آن ها باعث مي شود با لخته هاي شديد خون مواجه شوند که به پزشک مراجعه مي کنند و در اين مواقع پزشک خونريزي را قطع و تنبلي را به ظاهر تا پس از ازدواج مخفي نگه مي دارد و وقتي بيمار خواهان فرزند باشد، متخصص با تدابير در نظر گرفته شده از توليد کيست هاي ريز توسط تخمدان ممانعت به عمل مي آورد و شرايط بزرگ شدن يک کيست کوچک در اطراف تخمدان(تاول) را مهيا مي کند تا بيمار شرايطي همانند زن بالغ و سالمي که در روزهاي 12 الي 14 قاعدگي يکي از اين تاول هاي بزرگش(کيست) مي ترکد و تخمک آزاد کرده و قاعده مي شود، داشته باشد تا شانس حاملگي بالا برود.
علل تخمدان هاي پلي کيستيک
دکتر بقایی درخصوص اين که چرا تخمدان هاي پلي کيستيک به وجود مي آيند، مي‌گويد: در اين باره تئوري هاي فراواني وجود دارد، ولي دليل صد در صدي وجود ندارد، اما مي توان ژنتيک، تغذيه و تاثير محيط را از دلايل آن برشمرد.
شرايط متفاوت دختران
طبق بررسي هاي صورت گرفته، سن بلوغ در دختران متفاوت است و دختران مناطق حاره سريع تر از ديگر دختران در 10 تا 11 سالگي به بلوغ مي رسند، ولي در کشورهاي اسکانديناوي سن بلوغ دختران 16 تا 20 سال است.
دکتر بقایی در اين خصوص، گرما و آفتاب را يکي از دلايل زود هنگام بلوغ ذکر مي کند و مي افزايد: اين سن در ايران در حد وسط قرار دارد، ولي اگر در کشوري همچون ايران دختر تا 16 سالگي به بلوغ نرسيد بايد به پزشک متخصص مراجعه کند.
دير يا زود قاعده شدن دختران مي تواند يکي از علائم تنبلي تخمدان محسوب شود. اگر دختران هنگام قاعدگي اختلال خونريزي نداشته باشند، ولي دائم در حال چاق شدن باشند مراجعه به پزشک غدد يا متخصص زنان ضرورت دارد، چون يکي از دلايلي که باعث ايجاد تخمدان هاي پلي کيستيک مي شود بيماري اي به نام مقاومت به انسولين است. در برخي به علت اين که انسولين آن ها فعال نيست، قند سوخته نمي شود و در نتيجه به چربي تبديل مي شود و چون قندي در خون شان نيست هميشه گرسنه اند. اين چاقي ها مقاومت نسبت به انسولين خود را با تنبلي تخمدان نشان مي دهند. پس انجام آزمايش هورمون و تست قند خون ضرورت دارد.
دکتر بقایی با اذعان اين که لکه بيني نيز مي تواند از علائم تنبلي تخمدان باشد، مي افزايد: گاهي لکه بيني ها مي تواند به دليل نقص توليد پروژسترون يا جسم زرد باشد که پيش از قاعدگي رخ مي دهد و از مشکلات هورموني محسوب مي شود، ولي لکه بيني هاي پس از قاعدگي مي تواند بر اثر کمبود هورمون استروژن باشد که پوليپ داخل رحم يا فيبروم را به همراه خواهد داشت.
توصيه‌هاي پزشکي
بهتر است دختران و زنان پس از مشاهده عدم نظم در سيکل ماهانه خود يا هنگام مشاهده رويش موهاي زائد و درد پستان هنگام قاعدگي به پزشک مراجعه کنند و وضعيت خود را کنترل کنند، چرا که تنبلي تخمدان درمان قطعي ندارد و بيمار تا وقتي از دارو استفاده کند قاعدگي منظم خواهد داشت و گاهي با قطع درمان، خونريزي تا حدي مي رسد که خطر مرگ را براي فرد به همراه خواهد داشت.
قرص هاي ضدبارداري مي تواند بهترين درمان اين بيماري محسوب شود و اين افراد بايد تا زمان يائسگي از اين قرص ها استفاده کنند.
