مادر شدن، يكي از مهمترين و شيرينترين دورههاي زندگي هر خانمي محسوب ميشود. اما براي شيرينتر شدن اين دوره زندگي، خانمها بايد قبل از هر چيز از باردار بودن خود مطلع شوند تا با رعايت بهداشت و مراقبتهاي اوليه، دوران بارداري سالمي را تجربه كنند. اما اين نشانهها چه هستند و به زبان سادهتر، گذشته از آزمايش بارداري، آيا راههاي ديگري هم براي اينكه يك زن بفهمد باردار شده يا نه وجود دارد؟
اولين نشانه
براي بسياري از خانمها، به تاخير افتادن قاعدگي، بهترين و اولين دليل بر بارداري آنهاست. اما از قديم گفتهاند هر گردي گردو نيست و به تعويق افتادن دورههاي ماهانه، حتي تا يكماه و بيشتر از آن، دلايل متعددي ممكن است داشته باشد.تغييرات رژيم غذايي، ورزش شديد، مسافرت و اضطراب هر كدام ميتواند باعث تاخير دورههاي ماهيانه شود.
بسياري از خانمها نيز اصلا دورههاي منظمي ندارند و به همين علت نميتوانند دوره بعدي را پيشبيني كنند تا در صورت تاخير، به بارداري مشكوك شوند.
اشتباه نكنيد!
همانطور كه عقبافتادن دورههاي قاعدگي نميتواند دليلي قطعي بر قاعدگي باشد، هر خونريزي هم قاعدگي به حساب نميآيد. ممكن است شما باردار باشيد، اما فكر كنيد كه دوره پريود خود را داشتهايد، در صورتي كه اين طور نباشد. زمانيكه يك تخمك تازه بارور شده به ديواره رحم ميرسد، ممكن است باعث خونريزي كمي شود. معمولا اين حالت چند روز قبل از زماني اتفاق ميافتد كه اگر باردار نبوديد و در آن زمان بايد پريود ميشديد. در صورتيكه شما در دورههاي معمولي خود خونريزي شديدي نداشته باشيد، احتمالا اين خونريزي را با دورههاي خود اشتباه ميگيريد.
بدن در شرايط ديگري هم چنين واكنشي از خود نشان ميدهد و آنهم در هفتههاي اول بارداري است. در دو هفته اول بارداري، به دليل نوسانات شديد سطح هورمون در بدن، رحم دچار خونريزي كمي، شبيه پريود، ميشود. همچنين عفونت و يا پوليپهاي رحمي با رشد غيرعادي ميتواند باعث خونريزيهاي اين چنيني شود. اما علامتهاي ديگري هم وجود دارد كه در كنار <عقب افتادگي پريود> ميتواند دليل خوبي براي تشخيص زود هنگام حاملگي باشد.
نشانههاي بعدي
خستگي شديد در هفتههاي اول تا ششم ميتواند دليل بارداري باشد. همينطور حساس شدن سينهها، حالت تهوع با استفراغ يا بدون آن به خصوص صبحها، كه در 10 تا 20 درصد بارداريها وجود دارد، از ديگر نشانههاي حاملگي است. همچنين بسياري از خانمها در ابتداي بارداري دچار يبوست، گاز معده و يا نفخ ميشوند و احساس درد و گرفتگي در ناحيه شكم دارند. در كل، ممكن است كه يك خانم باردار تمام اين حالات را تجربه كند يا حتي هيچكدام اين مشكلات را نداشته باشد.
اما عدهاي، عوارض ديگري مثل تكرر ادرار (هفته 6 تا 8 بارداري)، نوسانات رفتاري و افزايش ترشحات واژن را هم پشتسر ميگذارند. حتي ممكن است خانمي در ماههاي اوليه بارداري ميل زيادي به خوردن غذا داشته باشد و يا برعكس، از غذا متنفر شود! تمام اين حالات در افراد مختلف متفاوت است و چه بسا، يك خانم طي دو بارداري حالات متفاوتي را تجربه كند.
باز هم اشتباه!
حالاتي مثل حالت تهوع و سرگيجه، هم ميتواند به خاطر حاملگي ايجاد شود و هم از عوارض مسموميت غذايي يا يك عفونت رودهاي باشد و همينطور احساس خستگي و كوفتگي در بدن، ممكن است از افسردگي، سرماخوردگي يا آنفلوآنزا ناشي شود.
سريعتر و دقيقتر
براي اينكه شما بتوانيد واقعا از بارداري مطمئن شويد راه ديگري هم وجود دارد: آزمايش خون و ادرار. اگر شما احتمال ميدهيد ميزبان يك مهمان كوچولو هستيد، بهتر است هر چه سريعتر به پزشك مراجعه كنيد.
آگهي
آزمايش خون ميتواند حاملگي را حتي در 6 يا 7 روز اول آن، مشخص كند و 10 روز بعد از بارداري، بررسي احتمال حاملگي از طريق آزمايش ادرار نيز امكانپذير است. آزمايش خون و ادرار، هر دو، با اندازهگيري هورمون HCG كه فقط در بدن زنان باردار ترشح ميشود، امكان تشخيص بارداري را بسيار راحتتر ميكند.
هرچه سريعتر، بهتر!
آگاهي سريعتر از وجود جنين در رحم اين مزيت را دارد كه مادر ميتواند هر چه سريعتر، شرايط مناسب براي گذراندن دوران بارداري سالم را به وجود آورد. اين شرايط مراجعه منظم به پزشك در تمام طول بارداري و آزمايش براي اطمينان از رشد مناسب جنين را شامل ميشود. در صورتيكه مادر احساس كند تحركات فرزندش كم و يا متوقف شده، مراجعه سريع به پزشك از خطرات بعدي جلوگيري ميكند. آزمايشهاي پزشك هم ميتواند با مشاهده تغييرات فشارخون و ميزان مواد شيميايي خون و ادرار مادر و تغييرات وزن وي، وضعيت جنين را كنترل كند.
بايدها و نبايدها
يك خانم باردار بايد نسبت به واكنشهاي بدن خود، عكسالعملهاي مناسبي نشان دهد. و هر نوع درد و خونريزي را عادي تصور نكند. درد شديد در ناحيه شكم و ورم دست و پاها، همينطور درد مداوم سر ميتواند زنگ خطري براي مادر باشد. در صورت مشاهده ترشحات بيش از حد واژن و پيشرفت درد شكم نيز بهتر است هر چه سريعتر به پزشك مراجعه شود. رعايت اين نكات ميتواند سلامت مادر و فرزندش را تضمين كند.
تغذيه در دوران بارداري نقش مهمي را ايفا ميكند. چرا كه جنين از طريق جفت تغذيه ميشود و دقيقا مواد غذايي مصرفي مادر را براي رشد استفاده ميكند. پس بايد از خوردن و مصرف موادي مثل الكل، سيگار، كافئين زياد و ديگر مخدرها پرهيز كرد.
چرا كه الكل، به تنهايي ميتواند صدماتي مادامالعمر روي جنين بگذارد و باعث سختشدن زايمان و ديگر مشكلات شود. مصرف سيگار نيز اثراتي مثل كاهش وزن نوزاد هنگام تولد، زايمان زودرس، سقط و ... دارد.
و نيكوتين موجود در سيگار باعث تنگ شدن رگهاي خوني و در نتيجه كاهش اكسيژن و غذاي دريافتي جنين ميشود. مواد مخدر كه در حالت عادي نيز براي سلامتي مضرند در دوران بارداري ميتوانند اثراتي مثل، اعتياد در نوزاد را بر جاي بگذارند. مصرف دارو نيز ميتواند در دوران بارداري خطرات زيادي به همراه داشته باشد. بنابراين بهتر است براي استفاده از سادهترين داروها نيز از پزشك خود مشورت بخواهيد. تا دوران بارداري را به سلامت بگذرانيد. حتي بهتر است در مورد مصرف قهوه و چاي وديگر نوشيدنيهايي كه كافئين دارند، با پزشك مشورت كنيد.
در اين دوران، از تماس با حيوانات به خصوص گربه، پرهيز كنيد. چون گربهها داراي نوعي انگل هستند كه باعث عفونت غدد لنفاوي و دستگاه عصبي انسان ميشود و اين عفونت در دوران بارداري حتي ميتواند باعث سقط جنين و يا مردهزايي شود. در صورتيكه با رعايت نكات بهداشتي و به لطف پيشرفت علم، امروزه احتمال سقط جنين فقط در 15 تا 30 درصد حاملگيها وجود دارد كه در صورت رشد مناسب جنين اين احتمال به 3 درصد كاهش پيدا ميكند. درنهايت اينكه، ريسك مرگ جنين در مراحل پاياني بارداري و يا مرگ نوزاد در ساعات اوليه تولد كمتر از يك درصد است.
يك فرمول ساده
و اما نكته آخر براي تمام مادراني كه در انتظار شنيدن اولين گريه نوزادشان لحظه شماري ميكنند: براي محاسبه زمان زايمان ميتوان 3 ماه از آخرين روز آخرين پريود، كم و 7 روز به آن اضافه كنيد. روز تخميني به دنيا آمدن فرزندتان به دست ميآيد. قدم نورسيده مبارك