نقش اسپرم مرد در تعیین جنسیت جنین ونقش تخمک زن در تعیین جنسیت
نقش اسپرم مرد در تعیین جنسیت جنین تعیین پسر و دختر توسط اسپرم مرد تعیین می گردد. یک زوج از 23 زوج کروموزوم در همه سلول های انسانی ، زوج جنسی ( sex pair) نام دارد. و این دو کروموزوم تعیین می کنند که آیا جنین نر خواهد شد یا ماده ؟
یکی از کــروموزوم های جنسی Y یا کــروموزوم نر نـام دارد.کروموزوم دیگر، کــروموزوم X کــروموزوم ماده نام دا رد .
انسان ماده دارای دو کروموزوم جنسی XX و انسان نر دارای یک کروموزوم X و یک کروموزوم Y می باشد .
کروموزوم های زن کروموزوم های مرد
44+XY 44+XX
اگر یک اسپرم دارای کروموزوم X با تخمک زن بارور شود جنین حاصل دختر خواهد بود .
22+ X + 22 + X = 44XX نطفه دختر
اگر یک اسپرم دارای کروموزوم Y با تخمک زن بارور شود ، جنس حاصل پسر خواهد بود .
22 + Y + 22 + X = 44XY نطفه پسر
اسپرماتوزوئید از یک سر و یک دم تشکیل یافته است که به طور کلی حجم اسپرم های X اندکی بزرگتر از اسپرم های Y است و این تغییر حجم بر روی سرعت حرکت اسپرم ها تأثیر می گذارد که متعاقبأ بر روی جنسیت فرزند تأثیر دارد .
بیضه ها منشأ تولید اسپرم هستند . تولید اسپرم و تکامل آن 74 روز طول می کشد و طی سه مرحله تقسیم، سلول جنسی نر از حالت ابتدایی به اسپرماتوزوئید کامل تبدیل میشود .
پدیده تکامل اسپرم با بالا رفتن سن در مردان طولانی تر می شود و در سنین بالای 40 سال تولید اسپرماتوزوئید بیشتر از 74 روز طول می کشد .
نوع شغل و وضعیت اجتماعی و اقتصادی و ایمونولوژیک فرد در کیفیت نوع اسپرم تولید شده تأثیر دارد .
کیفیت اسپرم تولید شده به شرایطی که مرد در طی 74 روز طی می کند ، بستگی دارد و برای تولید اسپرم با کیفیت خوب ، فرد باید در شرایط مناسب قرار بگیرد.
شرایط روحی و اعصاب می تواند در تولید اسپرم تأثیرمی گذارد و آقایانی که به طور مداوم در معرض استرس ، عصبانیت و فشار روحی هستند . در روند تولید اسپرم اختلال ایجاد می شود . حرارت بالا نیز باعث اختلال در روند تولید اسپرم می شود . حتی آقایانی که در مقابل کوره های آتش کار می کنند ، دچار عقیمی موقت خواهند شد . رعایت موارد فوق و مصرف رژیم غذایی خاص جهت تقویت اسپرم می تواند در تعیین جنسیت و کیفیت اسپرم برای دستیابی به جنسیت پسر یا دختر تأثیر گذار باشد .
نقش تخمک زن در تعیین جنسیت
درهنـــگام بــلوغ چرخه های منظم مـاهیانـــه در جنـــس مونث شــروع می شــود که به آن چـــرخه های جنسی( sexual cycle) یا سیکل ماهیانه نامیده می شود .
در هر چرخه تخمدانی تعدادی فولیکول های اولیه تحت تأثیر هورمون FSH شروع به رشد می نماید و در شرایط طبیعی یکی از فولیکول ها رشد کرده و به بلوغ می رسد . در داخل فولیکول ، تخمک وجود دارد که از برخورد تخمک با اسپرماتوزوئید ، نطفه یا سلول تخم تشکیل می گردد. بسته به اینکه اسپرماتوزوئید X و Y وارد تخمک شود ، تخم حاصل تبدیل به جنین دختر یا پسر خواهد شد .
بار الکتریکی روی سطح تخمک و سطح یونی موجود در اطراف تخمک می تواند تا حدودی در جذب اسپرماتوزوئید پسر و دختر نقش داشته باشد . آزمایش روی گونه های مختلف پستانداران نشان داده است که غشاء تخمک در دوره های زمانی مختلف ، آمادگی پذیرش یکی از اسپرم های حاوی X یا Y را بیشتر از دیگری دارد .
در سر هر اسپرم ، ناحیه ای وجود دارد که به بار الکتریکی حساس است و نقش اصلی در جذب اسپرم به طرف تخمک دارد و به محض ورود اسپرم به داخل تخمک لقاح انجام شده و در اطراف تخمک غشایی مقاوم ایجاد می شود که اجازه ورود اسپرم های دیگر را به تخمک نمی دهد.
در هر سیکل ماهیانه فقط یک فولیکول شروع به رشد می کند و تخمک گذاری رخ می دهد . هورمونLH در حوالی زمان تخمک گذاری شروع به افزایش می کند و با افزایش سریع هورمون LH تخمک گذاری اتفاق می افتد.
اما گاهی اوقات ممکن است بیشتر از یک فولیکول رشد نموده و به مرحله تخمک گذاری برسد که معمولأ چند فولیکول باهم رها می شود و بجای تشکیل یک تخم ممکن است چندین تخم بارور شود که احتمال حاملگی دو قلویی یا چند قلویی وجود دارد.
حرکت اسپرم های پسر و دختر
دکتر شتلز بعد از تحقیقات گسترده ای که در رابطه با سرعت حرکت اسپرم ها داشت به این نتیجه رسید که در زیر میکروسکوپ اسپرم ها به دو دسته مجزا تقسیم می شوند . اسپرم هایی که بزرگ تر هستند و سر بیضی شکلی دارند و اسپرم هایی که کوچکتر و سر گرد دارند . گاهی اوقات دکتر شتلز به مردانی برخورد می کرد که فقط یک شکل اسپرم داشتند . یعنی آقایانی که اکثرأ اسپرم های بزرگ و بیضوی داشتند و بیشتر فرزندان آنها دختر بود و گروهی از مردان بودند که تعداد اسپرم های گرد و کوچک داشتند و اکثرأ فرزندان پسر بیشتری داشتند. البته اینگونه مردان بسیار نادر هستند و بیشتر مردان هر دو نوع اسپرم نر و ماده را با هم دارند ( شرایط زندگی از نظر اقتصادی و شغل افراد و شرایط آب و هوایی و اقلیمی افراد می تواند در تعیین جنسیت نقش داشته باشد) .
به طور کلی اسپرم های مولد پسر در محیط های قلیایی فعالیت بهتری دارند و اسپرم های مولد دختر در محیط اسیدی دوام بیشتری دارند .
