ويتامين‌هاي ب-کمپلکس براي سلامت هيجاني و ذهني، نقش اساسي دارند. اين ويتامينها در بدن ما ذخيره نمي‌شوند. بنابراين بايد روزانه در رژيم غذايي ما گنجانده شوند. ويتامين‌هاي ب توسط الکل، شکر، نيکوتين و کافئين از بين مي‌رود. در نتيجه، تعجبي ندارد که بسياري از مردم دچار کمبود اين نوع ويتامين هستند.
يافته‌هاي جديد درباره ارتباط ويتامين‌هاي ب- کمپلکس و افسردگي به قرار زير است:
• ويتامين ب-1 (تيامين): مغز انسان از اين ويتامين براي کمک به تبديل قندخون به سوخت و عامل محرّک استفاده مي‌کند و بدون آن، مغز به سرعت بدون انرژي مي‌ماند.
اين امر مي‌تواند به خستگي، افسردگي، تندخوئي، زودرنجي، اضطراب و حتي فکر خودکشي بيانجامد. کمبود ويتامين ب-1، همچنين مي‌تواند باعث مشکلات حافظه، کم‌اشتهايي، بيخوابي و اختلالات گوارشي گردد. مصرف کربوهيدراتهاي تصفيه شده، مثل شکر، نياز ويتامين ب-1 بدن را تامين مي‌کند.
• ويتامين ب-3 (نياسين): سرانجام کشف شد که بيماري پلاگر ( pellagra ) که روان‌پريشي و زوال عقل از جمله نشانه‌هاي آن است، به دليل کمبود نياسين بروز مي‌کند. هم اکنون بسياري از محصولات غذايي حاوي نياسين هستند و بيماري پلاگر تقريباً ريشه کن شده است. کمبود ويتامين ب-3 مي‌تواند باعث بيقراري، اضطراب و نيز کند ذهني و کم تحرکي گردد.
• ويتامين ب-5 (اسيدپانتوتنيک): نشانه‌هاي کمبود اين ويتامين عبارتند از خستگي، اضطراب مزمن وافسردگي. ويتامين ب-5 براي ايجاد هورمونها و استفاده از اسيدهاي آمينه و استيل کولين ( acetylcholine ) شيميايي مغز که به کمک هم از انواع خاصي از افسردگي جلوگيري مي‌کنند مورد نياز است.
• ويتامين ب-6 (پيريدوکسين): اين ويتامين به پردازش اسيدهاي آمينه که عناصر سازنده تمام پروتئين‌ها و برخي از هورمونها هستند، کمک مي‌کند. اين ويتامين همچنين در توليد سروتونين، ملاتونين و دوپامين مورد نياز است. کمبود ويتامين ب-6 که البته بسيار نادر است، باعث آسيب رساندن به سيستم ايمني بدن، ضايعات پوستي و آشفتگي ذهني مي‌گردد. کمبود اين ويتامين گاهي در افراد الکلي، بيماراني که داراي نارسائي کبدي هستند، و خانمهايي که از قرص‌هاي ضدبارداري استفاده مي کنند، بروز مي‌کند. بسياري از متخصصان تغذيه عقيده دارند که اغلب رژيم‌هاي غذايي، به مقدار بهينه و کافي اين ويتامين را تامين نمي‌کنند.
• ويتامين ب-12: به دليل اهميت ويتامين ب-12 در تشکيل گلبولهاي قرمز خون، کمبود آن به مشکلاتي در اکسيژن رساني که به کم‌خوني خطرناک موسوم است، منجر مي‌شود. اين اختلال مي‌تواند باعث تغيير حالت مداوم، پارانويا (بدگماني)، تحريک‌پذيري، گيجي، زوال عقل، توهّم زدگي يا شيدايي و سرانجام به دنبال آن کم اشتهايي، سرگيجه، ضعف، نفس تنگي، تپش قلب، اسهال و احساس سوزش در اندامهاي انتهايي مثل دست و پا گردد. کمبود اين ويتامين پس از يک دوره طولاني پيش مي‌آيد زيرا در کبد انسان براي سه تا پنج سال ذخيره وجود دارد. هنگامي که کمبود ويتامين ب-12 در فردي بروز مي‌کند، معمولاً به خاطر کمبود آنزيمي است که باعث جذب آن در روده مي‌شود. به دليل آن که با بالارفتن سن از مقدار اين آنزيم کاسته مي‌شود، افرد مسن بيشتر در معرض کمبود ويتامين ب-12 هستند.
• اسيدفوليک: اين ويتامين ب براي ترکيب DNA مورد نياز است. رژيم غذايي نامناسب و عوامل ديگري مانند بيماري، الکليسم و نيز مصرف داروهاي مختلفي چون آسپرين، قرص‌هاي ضدبارداري، باربيتورات‌ها و داروهاي ضد تشنج، در کمبود اسيدفوليک دخالت دارند. مصرف اين ويتامين مخصوصاً به خانم‌هاي باردار توصيه مي‌گردد.
ويتامين ث
کمبود ويتامين ث مستقيماً باعث افسردگي مي‌گردد که بايد با استفاده از مکملهاي غذايي به برطرف کردن آن پرداخت. استفاده از مکملهاي غذايي خصوصاً پس از اعمال جراحي و بيماري‌هاي التهابي اهميت دارد. اضطراب، بارداري و شيردهي نيز نياز بدن به ويتامين ث را افزايش مي‌دهند. لازم به تذکر است که مصرف آسپرين، تتراسيکلين و قرص‌هاي ضدبارداري، ذخيره بدن را به انتها مي‌رساند.
