مارچوبه(asparagus) گیاهی است مغذی که از 2000 سال پیش برای تزئین و دارو استفاده می شده است.
منشا آن منطقه ی مدیترانه ی شرقی است و از آن جا به تمام نقاط جهان راه یافته است.
از نظر طب قدیم ایران، مارچوبه گرم و خشک است.
مارچوبه سرشار از منیزیم، نیاسین، فسفر، پتاسیم، ریبوفلاوین، سلنیوم، تیامین، روی، فیبر و ویتامین‌های A، B، C و E می باشد.
این گیاه منبع بسیار خوبی از فولات است؛ 100 گرم مارچوبه ی تازه حاوی دو گرم فیبر، 756 میکروگرم ویتامین A، 6/5 میلی گرم ویتامین C و 52 میکروگرم فولات است.
مارچوبه برای رفع خواب آلودگی صبحگاهی
محققان در یک پژوهش جدید دریافته اند که عصاره ی مارچوبه حاوی اسیدهای آمینه و مواد معدنی است که می تواند حالت خواب آلودگی و کسالت را برطرف کند و از سلول های کبدی در برابر مواد سمی محافظت نماید.
مارچوبه در عین حال خاصیت ضد سرطانی، ضد قارچی و ضد التهابی دارد و ادرار آور نیز می باشد.
شرح این پژوهش در مجله ساینس فود منتشر شده است.
مارچوبه
مارچوبه و کاهش وزن
هر 100 گرم مارچوبه فقط 20 کیلوکالری انرژی دارد و بدین ترتیب یک جایگزین بسیار عالی برای میان وعده های پُرکالری است.
مارچوبه باعث افزایش متابولیسم بدن شده و به عنوان یک چربی سوز، به لاغری شما کمک می کند.
مارچوبه، تقویت کننده ی قلب
فولات اساسا برای سلامت سیستم قلب و عروق لازم و ضروری است.
کمبود فولات باعث ایجاد خطر حمله ی قلبی و بیماری های قلبی عروقی می شود.
فولات مسئول تبدیل هموسیستئین به سیستئین است که تجمع آن در دیواره های رگ ها باعث تصلب شرائین می شود. با خوردن یک وعده مارچوبه، 66 درصد نیاز روزانه بدن به فولات تامین می شود.
برای تسکین و آرامش قلب می توانید از دم کرده ی مارچوبه استفاده کنید. دم کرده ی مارچوبه را به این صورت تهیه کنید: چند شاخه مارچوبه را در داخل یک لیتر آب جوش بریزید و مقداری هم رازیانه و جعفری به آن اضافه کنید و بگذارید به مدت 5 دقیقه دم بکشد. از این دم کرده به مقدار 2 تا 3 فنجان در روز بنوشید.
مارچوبه
مارچوبه و دیگر خواص مفید آن
* مارچوبه به دلیل غنی بودن از فولات، برای زنان باردار بسیار مفید است؛ زیرا فولات برای جلوگیری از نقص لوله ی عصبی و ناهنجاری های مغز و نخاع لازم است و کمبود آن باعث زودتر به دنیا آمدن نوزاد، کاهش وزن شدید و رشد نکردن نوزاد تازه متولد شده، می گردد.
* مارچوبه ادرار آور است چرا که منبع بسیار خوبی از پتاسیم(202 میلی گرم در 100 گرم آن) و مقدار كمی سدیم (2 میلی گرم در 100 گرم آن) است. این خاصیت مُدر بودن مارچوبه به تنظیم فشارخون کمک می کند.
* خوردن مارچوبه دید چشم را تقویت می کند.
* برای تقویت نیروی جنسی مفید است.
* ضعف مثانه را برطرف می کند.
* ملین است و یبوست را برطرف می کند.
* تب بُر است.
* مارچوبه برای افرادی که کم خونی دارند مفید است. این گیاه به ساختن گلبول های قرمز خون نیز کمک می کند.
* مارچوبه به دلیل ویتامین های مفیدی که دارد برای تقویت حافظه نیز سودمند است.
خرید، نگهداری و پخت مارچوبه
به هنگام خرید در پی ساقه های سبز روشن باشید. شاخه های مارچوبه ی تازه، راست و نرم بوده و جوانه های آن نباید باز شده باشد و اگر فلس های نوک آن باز باشد نشانه ی این است که گیاه مدت زیادی مانده و کهنه شده است.
برای نگهداری مارچوبه، آن را در پارچه های مرطوب بپیچید و سپس در یک کیسه ی پلاستیکی قرار داده و در یخچال نگهداری کنید؛ زیرا گرما و خشکی، آن را از بین می برد. نگهداری مارچوبه به این ترتیب علاوه بر حفظ ویتامین های موجود در آن، به حفظ حالت تردی آن نیز کمک می کند.
مارچوبه در دمای صفر درجه سانتی گراد، همه محتوای اسید فولیک خود را به مدت دو هفته و 90 درصد ویتامین C را تا پنج روز حفظ می کند. در حرارت اطاق، مارچوبه 75 درصد اسید فولیک اش را در مدت سه روز و 50 درصد ویتامین C را تا 24 ساعت از دست می دهد.
مارچوبه ی پخته
پختن مارچوبه باعث به وجود آمدن تغییراتی در آن می شود؛ کلروفیل، رنگدانه ای که باعث سبزی گیاهان می شود، به اسید حساس است.
با پختن مارچوبه، کلروفیل آن با اسیدهای موجود در آن یا در آب پخت واکنش شیمیایی داده، فئوفتین تشکیل می دهد که به رنگ قهوه‌ای است. در نتیجه مارچوبه ی پخته، رنگ زیتونی دارد.
با افزایش سرعت پخت می توان از این واکنش جلوگیری کرد و زمانی برای واکنش کلروفیل و اسیدها باقی نگذاشت یا آن که می توان مقادیر زیاد آب را به کار برد تا اسیدها رقیق شوند و راه سوم این است که در ظرف را برداریم تا اسیدهای فرار از آن خارج شوند که البته دو راه آخر توصیه نمی شود، زیرا به این ترتیب مواد مغذی نیز به هدر می رود.
فرآیند پخت بافت مارچوبه را نیز تغییر می دهد. به طوری که محتوای آب سلول ها خارج شده و شکل آن ها به هم می ریزد. افزودن نمک به هنگام پخت این روند را کند می کند.
مراقب باشید
* افرادی که مبتلا به محدودیت عملکرد کلیه ها هستند نباید از این سبزی به مقدار زیاد، استفاده کنند؛ چرا که مصرف مارچوبه در افراد مبتلا به این عارضه باعث افزایش میزان اسیداوریک و در نتیجه بروز نقرس می شود.
* توجه داشته باشید که مصرف مارچوبه در افرادی که مبتلا به ورم مجاری ادرار هستند و یا اشخاص عصبی توصیه نمی شود.
* مارچوبه همچنین برای مبتلایان به روماتیسم و سنگ کلیه خوب نیست.
* خوردن مارچوبه با داروهای ضد انعقاد، که نقش رقیق سازی و انحلال لخته های خونی را بر عهده دارند، تداخل می کند؛ زیرا سرشار از ویتامین K است که به انعقاد خون کمک می کند.
