هورمون درمانی برای درمان عوارض یائسگی در زنان استفاده می شود. البته نگرانی درباره خطرات هورمون درمانی با گذشت زمان بیشتر می شود و به همین علت، پزشکان کمتر از این شیوه درمانی استفاده می کنند.
یائسگی
فواید انواع هورمون درمانی در زنان یائسه
1- هورمون درمانی سیستمیک
استروژن سیستمیک که به شکل قرص، چسب پوستی، ژل، کرم و یا اسپری وجود دارد، باعث کاهش گرگرفتگی و تعریق شبانه در زنان یائسه می شود.
هورمون استروژن می تواند علائم واژینال ناشی از یائسگی مانند خشکی، خارش و سوزش واژن را نیز تسکین دهد.
اگرچه اداره غذا و دارو (FDA)، برای جلوگیری از پوکی استخوان و نازک شدن استخوان، استروژن را مفید می داند، اما پزشکان داروهایی به نام بیس فسفونات ها را برای درمان پوکی استخوان تجویز می کنند.
2- محصولات واژنی با استروژن کم
این محصولات دارای هورمون استروژن به مقدار کم می باشند و به شکل کرم، قرص و یا حلقه وجود دارند.
این محصولات با حداقل جذب، می توانند به خوبی مشکلات واژینال و برخی مشکلات ادراری را درمان کنند.
این محصولات در کاهش گرگرفتگی، تعریق شبانه و جلوگیری از پوکی استخوان کمکی نمی کنند.
هورمون درمانی مفید است یا مضر؟
امروزه استفاده طولانی مدت از هورمون درمانی برای جلوگیری از عوارض یائسگی توصیه نمی شود.
برای زنانی که به طور طبیعی یائسه شده اند، ترکیب استروژن همراه با پروژسترون تجویز می شود
اما برخی بررسی ها نشان داده است که اگر در سال های اول پس از یائسگی، هورمون درمانی انجام شود، استروژن می تواند سبب کاهش خطر بروز بیماری های قلبی شود.
در مطالعه جدیدی در دانمارک، زنان بعد از یائسگی هورمون درمانی را دریافت کردند و بعد از 10 سال درمان، کاهش قابل توجهی در مرگ و میر، نارسایی قلبی و حمله قلبی بدون افزایش خطر سرطان و یا سکته مشاهده شد.
استروژن خالی یا همراه با پروژسترون؟
برای زنانی که به طور طبیعی یائسه شده اند، ترکیب استروژن همراه با پروژسترون تجویز می شود، زیرا اگر هورمون استروژن به تنهایی مصرف شود و با هورمون پروژسترون تعادل نداشته باشد، می تواند باعث رشد بیش از حد دیواره رحم و افزایش خطر بروز سرطان رحم گردد.
زنانی که با استفاده از عمل جراحی هیسترکتومی، رحم خود را برداشته اند، نیازی به دریافت هورمون پروژسترون ندارند.
یائسگی
خطرات هورمون درمانی
- قرص های ترکیبی استروژن- پروژسترون خطر بروز بیماری قلبی، سکته، لخته خون و سرطان سینه را افزایش می دهند. در حالی که زنانی که تنها استروژن را دریافت می کردند (زنانی که هیسترکتومی کرده بودند) دچار سرطان سینه و یا بیماری قلبی نشدند.
- هورمون درمانی به خصوص ترکیب استروژن با پروژسترون می تواند سینه ها را فشرده کند و تشخیص سرطان سینه در ماموگرافی سخت شود.
- همچنین، افرادی که بیشتر از چند سال از هورمون درمانی استفاده می کنند، خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش می دهند و این خطر مربوط به ترکیبات مختلف هورمون درمانی می باشد نه فقط ترکیب استروژن و پروژسترون.
خطرات هورمون درمانی بستگی به عوامل زیر دارد:
- تجویز استروژن به تنهایی و یا همراه با پروژسترون
- سنی که یائسه شده اید
- مقدار و نوع استروژن دریافتی
- سابقه ابتلا به بیماری قلبی-عروقی و سرطان
پزشک باید تمامی این عوامل را در نظر بگیرد و با توجه به آنها تصمیم بگیرد که هورمون درمانی برای شما مفید است یا نه.
چه زنانی نباید هورمون درمانی کنند؟
- زنانی که دارای سابقه ابتلا به سرطان سینه، سرطان تخمدان، سرطان رحم، لخته خونی در پا (ترومبوز ورید عمقی) یا ریه (آمبولی ریه)، سکته و یا بیماری کبدی هستند.
زنانی که از عوارض یائسگی رنج نمی برند و یا بعد از 45 سالگی یائسه شده اند نیازی به هورمون درمانی ندارند، اما می توانند از پزشک خود راجع به راه های پیشگیری از پوکی استخوان و بیماری قلبی سئوال کنند
نکات لازم برای هورمون درمانی
- بهترین نوع هورمون درمانی را انتخاب کنید. اگر فقط دارای مشکلات واژینال وابسته به یائسگی هستید، محصولات واژینال با مقدار کم استروژن نسبت به قرص های خوراکی و یا چسب های پوستی استروژن بهترند.
- با دستور پزشک، داروهای خود را کم کنید.
- مرتب نزد پزشکتان بروید تا ببیند که هورمون درمانی برای شما مفید بوده است یا نه و ماموگرافی سینه و معاینه لگن را انجام دهید.
- با شیوه صحیح، زندگی کنید. فعالیت ورزشی، رژیم غذایی صحیح، حفظ وزن سالم، عدم کشیدن سیگار، عدم نوشیدن الکل، کنترل استرس و کنترل بیماری های مزمن مانند بالا رفتن کلسترول و فشار خون را رعایت کنید.
کاهش عوارض یائسگی بدون هورمون درمانی
افرادی که نمی توانند هورمون درمانی کنند، برای کاهش عوارض یائسگی موارد زیر را مد نظر داشته باشند:
- حفظ خونسردی
- عدم نوشیدن الکل و نوشابه های حاوی کافئین
- تنفس ورزشی و دیگر روش های آرام سازی
- طب سوزنی
