اگر معلوم شود دندان‌های عقلتان نمی‌توانند از لثه‌ها بیرون بزنند یا احتمال خطر یا عارضه‌ی دیگری وجود دارد، ممکن است بهترین انتخاب این باشد که دندان‌های عقلتان را بکشید. کشیدن دندان‌های عقل در سنین پایین‌تر باعث درد و ناراحتی کمتری می‌شود. وقتی که جوان‌تر هستید، زخمتان زودتر التیام پیدا می‌کند. ضمناً، اگر دندان‌های عقل کاملاً شکل نگرفته باشند و هنوز نرم باشند، راحت‌تر از فک جدا می‌شوند.
دندان‌های عقل یا هشتم، آخرین سری از دندان‌ها هستند که معمولاً در اواخر سنین نوجوانی شروع به ظاهر شدن می‌کنند. در برخی موارد، دندان‌های عقل بیرون نمی‌زنند تا زمانی که خیلی بیشتر از سن‌شان بگذرد و در بعضی از افراد، دندان‌های عقل ممکن است هرگز بیرون نزند. عده‌ای دوست دارند دندان‌های عقل خود را نگه دارند؛ اما تعداد زیادی از افراد تصمیم می‌گیرند دندان‌های عقلشان را حتی قبل از اینکه کاملاً دربیایند، بکِشند. کشیدن دندان‌های عقل فواید زیادی دارد اما شاید همیشه هم لازم نباشد آن‌ها را خارج کنید.
چه زمانی می‌توانید دندان‌های عقلتان را نگه دارید؟
در موارد زیر شاید نیازی نباشد دندان‌های عقلتان را بکشید:
. در جهت درست کاملاً رشد کرده و درآمده‌اند.
. سبب درد و ناراحتی هنگام جویدن، حرف زدن و ... نمی‌شوند.
. به خوبی تمیز می‌شوند.
متأسفانه تعداد کمی از افراد، سری کامل دندان‌های عقل خود را دارند و بیشتر افراد مجبور می‌شوند در نهایت آن‌ها را بکشند. به همین دلیل دندان‌پزشکان توصیه می‌کنند دندان‌های عقل پیش از ظاهر شدن، کشیده شوند.
چرا باید دندان‌های عقلتان را پیش از درآمدن بکشید؟
دندان‌پزشکان توصیه می‌کنند در اواخر سنین نوجوانی به طور مرتب برای چکاپ دندان‌های عقل به دندان‌پزشک مراجعه کنید، مخصوصاً بین 17 و 25 سالگی. دندان‌پزشک با بررسی وضعیت دندان‌ها، برنامه‌ی مناسب بهداشت دهان و دندان را به شما توصیه خواهد کرد. اگر معلوم شود دندان‌های عقلتان نمی‌توانند از لثه‌ها بیرون بزنند یا احتمال خطر یا عارضه‌ی دیگری وجود دارد، ممکن است بهترین انتخاب این باشد که دندان‌های عقلتان را بکشید. کشیدن دندان‌های عقل در سنین پایین‌تر باعث درد و ناراحتی کمتری می‌شود. وقتی که جوان‌تر هستید، زخمتان زودتر التیام پیدا می‌کند. ضمناً، اگر دندان‌های عقل کاملاً شکل نگرفته باشند و هنوز نرم باشند، راحت‌تر از فک جدا می‌شوند.
اگر در حال حاضر در دهه سی زندگی‌تان باشید، معمولاً دندان‌پزشک توصیه نمی‌کند دندان عقلتان را بکشید، مگر اینکه سبب مشکلات اساسی دهانی شده باشید.
دندان عقل سبب چه مشکلاتی می‌تواند بشود؟
رشد نادرست
اگر دندان عقل نتواند صاف و درست از لثه بیرون بزند و استفاده از بریس ارتودنسی نیز کمکی نکند، تنها راهی که وجود دارد کشیدن دندان عقل است. شاید مجبور نباشید همه‌ی دندان‌های عقلتان را بکشید و فقط کشیدن دندانی که درست رشد نکرده یا مشکل‌ساز شده کافی باشد. دهان ما قرار است 28 دندان داشته باشد؛ اما برخی افراد می‌توانند این چهار دندان عقل اضافی را تحمل کنند، مخصوصاً اگر این دندان‌ها خوب و درست رشد کنند که البته این اتفاق برای اکثر افراد نمی‌افتد.
پوسیدگی‌های دندان و بیماری‌های لثه
دندان‌های عقلی که از لثه بیرون زده‌اند نیز ممکن است دردسرساز شوند مثلاً بیماری‌های لثه و پوسیدگی ایجاد کنند. از آنجایی که دندان‌های عقل در انتهای دهان قرار دارند، تمیز کردن‌شان کار بسیار سختی است. بهداشت ناکافی می‌تواند سبب آسیب این دندان‌ها شده و فوراً خرابشان کند. این موقعیت می‌تواند باعث آسیب به دندان‌های دیگر نیز بشود.
درد و ناراحتی
دندان‌های عقل می‌توانند سبب درد و ناراحتی شوند. اگر درد شدیدی در دندان‌های عقلتان دارید حتماً باید به دندان‌پزشک مراجعه کنید زیرا می‌تواند علامت مشکلی جدی‌تر باشد، مانند بیماری لثه. در برخی موارد این درد خود به خود برطرف می‌شود؛ اما اگر شدید باشد به درمان و دارو نیاز خواهید داشت.
کیست
دندان عقلی که خوب رشد نکرده و بیرون نزده باشد، می‌تواند برای ریشه‌های دندان و استخوان‌ها خطرناک باشد. کیست، کیسه‌ای کوچک است که در کنار دندان رشد می‌کند و پُر از مایعات است و حتی می‌تواند به تومور تبدیل شود. بنابراین نیاز به درمان کامل پزشکی دارد.
مشکل در خوردن و حرف زدن
دندان عقلی که خوب و کامل رشد نکرده می‌تواند حرف زدن و غذا خوردن را نیز با مشکل روبرو کند. در چنین مواردی بهتر است دندان‌پزشک، دندان عقل را بکشد. این مسئله‌ی مهمی است زیرا دندان‌های عقل می‌توانند به سایر دندان‌ها فشار وارد کرده و منجر به آسیب آن‌ها شوند.
نهفتگی دندان
نهفتگی دندان عقل مشکلی شایع است که می‌تواند موقعیتی خطرناک باشد؛ زیرا باعث تغییر وضعیت و حرکت سایر دندان‌ها شده و تمام دهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. کشیدن دندان عقل می‌تواند تنها راه‌حل در چنین مواردی باشد.
مشکلات سینوسی
شاید تعجب کنید؛ اما دندان‌های عقل می‌توانند سبب مشکلاتی سینوسی نیز بشوند. دندان‌های عقل بالایی می‌توانند به سینوس‌ها فشار وارد کرده و باعث درد و ناراحتی شوند. دندان‌های عقل می‌توانند گرفتگی و سردرد سینوسی ایجاد کنند. در چنین مواردی، برداشتن دندان‌های عقل می‌تواند تنها راه‌حل برای کاهش فشار و مشکلات در سینوس‌ها باشد.
چه کسی می‌تواند دندان عقل را بکشد؟
تقریباً همه‌ی دندان‌پزشکان می‌توانند کشیدن دندان عقل را انجام دهند و کاری بسیار معمول است.
در گذشته کشیدن دندان بسیار دردناک بود؛ اما امروزه با کمک طب مدرن و در دسترس بودن انواع ابزارهای پزشکی، این مراحل تغییرات زیادی کرده‌اند. بیشتر بیماران طی خارج کردن دندان عقل، هیچ درد و ناراحتی احساس نمی‌کنند. کشیدن دندان عقل می‌تواند در یک جلسه انجام شود و شما در عرض دو تا سه ساعت بعد از این عمل، می‌توانید غذا بخورید. اما دندان‌پزشک شاید در یک روز، دو دندان عقل را با هم خارج نکند.
دانستنی‌هایی در مورد کشیدن دندان عقل
کشیدن دندان می‌تواند یک تجربه استرس‌زا باشد؛ اما اینکه بدانید باید انتظار چه چیزی را بعد از جراحی داشته باشید و چه مراقبت‌هایی را انجام دهید، می‌تواند تا حد زیادی اضطرابتان را از بین ببرد. به طور معمول، یک روز بعد از عمل ممکن است درد و کمی تورم را در اطراف چشم و گونه‌های خود تجربه کنید. این تورم حتی تا 72 ساعت بعد از جراحی می‌تواند بدتر شود.
برای به حداقل رساندن هرگونه ناراحتی و تورم، به مدت 20 دقیقه یک کیسه یخ را به فک خود بمالید و سپس آن را به مدت 20 دقیقه بردارید. می‌توانید این کار را چند بار در روز برای 48 ساعت اول تکرار کنید. (اگر کیسه یخ ندارید می‌توانید از یک کیسه پلاستیکی که داخل آن با یخ خرد شده پر شده است، استفاده کنید.) بعد از 48 ساعت، درمان با یخ دیگر مؤثر نیست، بنابراین برای کاهش درد یا تورم باید سراغ کمپرس گرم بروید.
چند ساعت اول بعد از کشیدن دندان عقل انتظار خونریزی وجود دارد. 2 تا 3 ساعت بعد از کشیدن دندانتان هر 30 تا 60 دقیقه یک بار گاز استریل روی آن را تعویض کنید و با گاز گرفتن محکم روی آن، به کنترل خونریزی کمک کنید. این روش را تا توقف خونریزی ادامه دهید. اگر خونریزی متوقف نشد و یا بدتر شد حتماً به دندان‌پزشکتان مراجعه کنید.
آنچه باید بعد از کشیدن دندان عقلتان انجام دهید
به طور معمول، دو تا چهار هفته طول می‌کشد تا محل جراحی بهبود یابد. برای کمک به این فرآیند، در ادامه مواردی که باید رعایت کنید را آورده‌ایم:
- دهان خود را تمیز نگه دارید: قبل جراحی، دندان‌هایتان را با دقت و به خوبی مسواک بزنید، اما بعد از آن برای شستشو تا روز بعد صبر کنید. بدین منظور از یک فنجان آب گرم مخلوط شده با یک قاشق چای‌خوری نمک استفاده کنید و حداقل 5 تا 6 بار در روز و به خصوص بعد از غذا به آرامی دهانتان را بشویید.
- داروهای تجویز شده را مصرف کنید: از هرگونه مسکنی که توسط پزشکتان تجویز شده برای کنترل دردتان استفاده کنید. همچنین، اگر دندان‌پزشک آنتی‌بیوتیک‌هایی را تجویز کرد، حتماً آن‌ها را همان‌طور که برایتان توضیح داده است تا انتها مصرف کنید.
- از چای کیسه‌ای استفاده کنید: البته نه برای دم کردن یک فنجان چای آرام‌بخش، بلکه به این دلیل که چای دارای اسید تانیک است که به انقباض عروق خونی و کاهش خونریزی کمک می‌کند. یک چای کیسه‌ای مرطوب را در محل جراحی بگذارید و حدود 20 تا 30 دقیقه محکم آن را گاز بگیرید.
- به اندازه‌ی کافی استراحت کنید: مهم است که 24 ساعت اول بعد از برداشتن دندان عقل، از انجام هرگونه فعالیت بدنی خودداری کنید. هنگام استراحت، سر خود را روی یک بالش نسبتا بلند و راحتی قرار دهید و از خوابیدن در همان طرفی که دندانش خارج شده است، خودداری کنید.
- روال معمول بهداشت خود را از سر بگیرید: پس از 24 ساعت اول، می‌توانید به روال معمول مسواک زدن و نخ دندان خود برگردید. فقط به یاد داشته باشید که با ناحیه‌ی جراحی شده کاری نداشته باشید. احتمالاً لازم باشد تا یک هفته و بلکه بیشتر صبر کنید.
- حواستان به رژیم غذایی‌تان باشد: در ابتدا، غذاهای نرم و تا حدودی سرد مانند اسموتی، بستنی، ماست و پودینگ میل کنید. سپس می‌توانید بعد از چند روز به تدریج به مواد نیمه جامد مانند سوپ گرم و سپس به مواد جامد روی بیاورید.
آنچه نباید بعد از کشیدن دندان عقلتان انجام دهید
اکنون که با رعایت موارد بالا احساس آرامش و راحتی دارید و رو به بهبودی هستید، مواردی وجود دارد که نباید انجام دهید تا از خطرات احتمالی جلوگیری شود.
- از نی استفاده نکنید: این مسئله بسیار مهم است که لخته خونی که در حفره‌ی محل جراحی ایجاد شده است را از بین نبرید؛ وضعیت دردناکی که به آن حفره‌ی خشک گفته می‌شود. برای پیشگیری از ایجاد حفره‌ی خشک، دهان خود را خیلی محکم نشویید، با نی چیزی نخورید، تف نکنید و از نوشیدن نوشیدنی‌های گازدار در 24 ساعت اول پرهیز کنید.
- سیگار نکشید: یکی از خطرناک‌ترین کارها بعد از کشیدن دندان سیگار کشیدن است. حداقل 48 ساعت پس از جراحی دندان عقل سیگار نکشید.
- فین نکنید: تا دو هفته بعد از کشیدن دندان عقل از فین کردن برای تمیز کردن بینی‌تان پرهیز کنید. بدین منظور بدون این که در بینی‌تان بدمید آن را به آرامی تمیز کنید.
- از مصرف غذاهای سفت پرهیز کنید: غذاهایی مانند غلات، آجیل یا پاپ کورن بعد از جراحی دندان می‌تواند مشکل‌ساز شود و بافت‌های حساس را زخم کند. برای مصرف این‌گونه مواد غذایی حداقل یک هفته صبر کنید.
منبع: تبیان
