اختلالات خواب ممکن است نشان‌دهنده وجود یا زمینه بروز انواع بیماریها باشد. برای همه ما پیش می‌آید که گاهی در رختخواب تا نیمه‌های شب یک گله گوسفند بشماریم ولی خواب به چشمان‌مان نیاید. اما اگر هر شب بی‌خوابی به سرتان می‌زند، بهتر است کمی محتاط باشید؛ چون نباید بی‌خوابی‌های شبانه و خستگی و کسالت روزانه را دست‌کم گرفت.
اختلالات خواب ممکن است نشان‌دهنده وجود یا زمینه بروز انواع بیماریها باشد. گاهی امکان دارد این بیماریها جدی باشد. در نتیجه لازم است بی‌توجه از کنار بی‌خوابی‌های شبانه‌تان نگذرید.
شاید افسرده شده‌اید
خیلی وقت‌ها ساده از کنار این مشکل می‌گذریم، اما امکان دارد اختلالات خواب ناشی از مشکلات روحی - روانی کم‌وبیش جدی باشد. معمولا اختلالات و بی‌خوابی‌های شبانه با افسردگی در ارتباط است. کم‌خوابی یا بی‌خوابی (اینسومینا) جزو بیماری‌های شایع زندگی مدرن است. ده‌ها نوع بی‌خوابی وجود دارد که نیاز به تشخیص دقیق و روش‌های درمانی مختلف دارد. تشخیص این بیماری را باید به عهده پزشک و در برخی موارد متخصص اختلالات خواب گذاشت. دلیل آن هرچه باشد نباید این اختلالات را بی‌اهمیت انگاشت.به عقیده متخصصان حدود 80 درصد افراد افسرده از بی‌خوابی و کم‌خوابی شکایت دارند. براساس نتایج گزارشی که سال 2006 در فرانسه منتشر شد، 30 تا 50 درصد بی‌خوابی‌های شبانه ناشی یا از عوارض مشکلات روحی- روانی و افسردگی است. علاوه بر این، مصرف داروهای ضدافسردگی یا آنکسیولیتیک، ممکن است باعث بروز یا تشدید اختلالات خواب شود.
شاید پای پارکینسون در میان است
نتایج یک پژوهش کانادایی که سال 2008 روی 93 داوطلب انجام شده و در مجله نورولوژی به چاپ رسیده نشان می‌دهد نوع مشخصی از اختلالات خواب ممکن است نشان‌دهنده بروز بیماری‌های نرو ـ دژنراتیو (اختلالات مغز) مانند بیماری پارکینسون باشد. محققان به این نتیجه رسیده‌اند امکان این‌که در پنج سال بعد از تشخیص «اختلال رفتاری در مرحله خواب پارادوکسال» فرد به بیماری‌های نرو-دژنراتیو مبتلا شود 7 /17 درصد است و این احتمال در 12 سال بعد از تشخیص این بیماری تا 4 /52 درصد نیز می‌رسد. «اختلال رفتار در مرحله خواب پارادوکسال یا متناقض» جزو «پاراسمونیاها» است که اغلب بعد از 60 سالگی بروز می‌کند. این اختلال بسیار نادر است و 5 /0 تا 2 درصد مردها را مبتلا می‌کند. افراد مبتلا به این اختلال، حرکاتی که در رویاهایشان می‌بینند به‌طور واقعی در محیط خارج انجام می‌دهند. این حرکات از حرکات آرام و بی‌خطر تا حرکات شدید مانند مشت زدن در حین خواب بروز می‌کند که امکان صدمه زدن به نزدیکان فرد را نیز بالا می‌برد.
حواس‌تان به بیماری‌های قلبی ـ عروقی باشد
آپنه خواب نوعی مشکل تنفسی است که در حین خواب بروز می‌کند. امکان دارد این اختلال باعث بروز مشکلات قلبی ـ عروقی جدی شود. آپنه خواب خود را به‌صورت خر و پف و در پی آن قطع تنفس فرد نشان می‌دهد. امکان دارد انسداد تنفس به مدت یک دقیقه یا بیشتر به طول بینجامد و تا چندصد مرتبه در حین خواب نیز تکرار شود. این افراد در طول روز دچار خواب‌آلودگی غیرعادی، اختلالات خلقی و شخصیتی می‌شوند. متاسفانه مشکلات تنفسی در طول خواب ممکن است زمینه‌ساز مشکلات قلبی ـ عروقی مانند پرفشاری خون (در 50 تا 60 درصد موارد)، نارسایی قلبی (در 60 درصد موارد)، مشکلات عروق کرونری، آنژین، سکته قلبی (در 30 درصد موارد) و سکته مغزی (در 60 درصد موارد) شود.
خطر پروستات را جدی بگیرید
آقایانی که بعد از پنجاه سالگی در طول شب چند مرتبه نیاز به دستشویی و دفع ادرار پیدا می‌کنند، باید بیشتر حواس‌شان به سلامت پروستات باشد. چون این مساله در وهله اول ممکن است تذکری باشد به پروستات خوش‌خیم. باید بدانید سندرم آپنه نیز در اغلب موارد زمینه‌ساز این مشکل می‌شود. بزرگ‌شدن پروستات ممکن است خوش خیم یا سرطانی باشد. اگر سن‌تان بالای 45 سال است و شب‌ها مجبور می‌شوید بیش از دو مرتبه بیدار شوید و به دستشویی بروید، بهتر است کمی هشیارتر باشید و در مورد مشکل‌تان با پزشک مشورت کنید.
زیاد می‌خوابید اما باز خواب‌آلوده‌اید؟
خواب‌آلودگی مداوم و آزاردهنده در طول روز نیز نباید بی‌اهمیت شمرده شود، چون امکان دارد ناشی از یک بیماری کمتر شناخته‌شده به نام «پرخوابی ایدیوپاتیک» باشد. برخاستن از خواب، آن هم به زحمت، خواب‌آلودگی، سستی غیرطبیعی و گیجی تا ساعت‌ها پس از بیداری جزو علائم شایع این بیماری است. متاسفانه علت اصلی این بیماری ناشناخته است. البته بروز آن شایع نیست و باید پزشک تشخیص بدهد.
اختلالات خواب باعث چاقی می‌شود
برای حفظ تناسب اندام و پیشگیری از اضافه‌وزن بهتر است حواس‌تان به خواب شبانه‌تان باشد. نتایج پژوهش‌های متعدد نشان می‌دهد که اختلالات خواب با چاقی مفرط در ارتباط است. به عقیده متخصصان آمریکایی، محروم بودن از خواب کافی و باکیفیت باعث به‌هم‌ریختن سوخت و ساز کربوهیدرات‌ها می‌شود و بدن را در معرض اضافه‌وزن قرار می‌دهد. محققان آمریکایی روی بیش از هزار نفر بررسی‌هایی انجام داده‌اند و به این نتیجه رسیده‌اند شاخص توده بدنی شرکت‌کننده‌هایی که کمتر می‌خوابند بیشتر است. به عقیده این متخصصان خواب نقش مهمی در سازوکار مهار و تنظیم اشتها و سوخت و ساز بدن دارد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
وقتی اختلالات خواب مهار زندگی را از دست فرد خارج بسازد و تبدیل به مشکلی آزاردهنده و مختل‌کننده زندگی روزمره شود، باید بدون فوت وقت به پزشک مراجعه کرد. اختلالات خواب علاوه بر افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف مانند بیماری‌های قلبی ـ عروقی، ممکن است باعث بروز تصادم‌های رانندگی مرگبار نیز باشد. متاسفانه یک سوم تصادم‌های رانندگی در اتوبان‌ها در نتیجه خواب‌آلودگی راننده رخ می‌دهد. در نتیجه توصیه می‌شود به هیچ عنوان بی‌خوابی و کم‌خوابی را مساله‌ای بی‌اهمیت و عادی تلقی نکنید و در جهت درمان آن اقدام کنید.
