در آموزههای اسلامی آمده است بهترین نوشیدنیها آب است و دو چیز سبب اصلاح و سلامت بدن میشود؛ یکی خوردن انار و دیگری نوشیدن آب خنک بخصوص در فصول گرم سال. انار و آب خنک هر دو طبع سردی دارند و حرارت و التهاب بدن را فرو مینشانند و به عملکرد بهتر کبد و معده کمک میکنند.
به گفته پیشوایان دینی، نوشیدن آب آدابی دارد که متاسفانه بیشتر ما از آنها بیاطلاع یا نسبت به آنها بیتوجه هستیم. توصیه شده است آب به سه نفس نوشیده شود تا احساس لذت بیشتر و بهتری کسب شود. بهتر است آب به آرامی و شبیه مکیدن نوشیده شود تا با ترشحات بزاق آغشته شده و در هضم غذا موثرتر باشد. در ضمن آب با هوا مخلوط نمیشود و نفخ و درد معده عارض نخواهد شد.
علم تغذیه چه توصیههایی دارد؟
برخلاف باور عامه مردم، بدن فقط از طریق ادرار، آب خود را از دست نمیدهد، بلکه از طریق مدفوع، تعریق و حتی بازدم نیز آب دفع میشود. تشنگی نشان میدهد بدن کمآب شده و باید سریعتر سیراب شوید، اما اگر هوا گرم و مرطوب است یا بیمارید، ورزش میکنید یا در ارتفاعات به سر میبرید، بدن بیش از حد معمول به مایعات نیاز دارد. پس منتظر تشنگی نمانید و منظم آب بنوشید. 20 تا 30 دقیقه پیش از شروع بازی، ورزش یا رفتن به مکانهای گرم حداقل 5/1 لیوان آب بنوشید، حتی اگر تشنه نیستید.
نوشابه، چای و قهوه را جایگزین آب نکنید، زیرا بشدت ادرارآور هستند و بدن را دچار کمآبی میکنند. بهتر است همراه هر لیوان چای، قهوه یا نوشابه سیاه، یک لیوان آب بنوشید. آبمیوه طبیعی، شیر کمچرب، دوغ و کفیر کمنمک و شربت کمشیرین دانههای گیاهی برای تامین مایعات بدن مناسبند.
مراحل نخست کمآبی بدن، معمولا با خشکی دهان و احساس تشنگی خود را نشان میدهد و در صورت بیتوجهی، بتدریج صورت سرخ و برافروخته میشود، حجم ادرار کاهش مییابد، مجاری ادراری میسوزند، چشمها گود میافتند، عصبانیت و بدخلقی و در نهایت کاهش سطح هوشیاری ظاهر میشود که معمولا همه این علائم با نوشیدن بموقع آب رفع میشود. در صورت غلیظ و تیره شدن رنگ ادرار بدانید بدن بشدت کمآب است و کلیهها مواد زائد را در حجم کمی از آب دفع کرده و در حال تحمل فشار مضاعفاند. برخی بر این باورند با نوشیدن آب دچار ورم میشوند، اما باید بدانید آب میتواند به رفع تورم بدن کمک کند؛ زیرا عنصری که سبب تورم بدن میشود سدیم است و آب سبب شسته شدن سدیم اضافی میشود.
در ضمن آب، سموم بدن را از طریق کلیهها و ادرار خارج و به دفع مواد زائدی همچون اوره کمک میکند و اگر آب املاحدار نباشد نوشیدن مقدار توصیه شده آن میتواند از تشکیل مجدد سنگهای کلیوی جلوگیری کند. البته این را هم بدانید نوشیدن بیش از حد آب بدون آن که دفع شود میتواند سبب مسمومیت با آب شود.