تقريباً همه ي افراد ، كم و بيش در نقاطي از كمر خود احساس درد دارند. اغلب ما هنگام انجام فعاليت هايي نظير نصب دستگاه تهويه، جابجا كردن جعبه هاي بزرگ و بلند كردن كودكان، كمردرد خود را جدي نمي گيريم. ما به اين مسئله توجه نداريم كه كمردردها در نتيجه صدماتي است كه با رفتارهاي روزانه ما تشديد مي شود. اكثر ما هنگام ايستادن، نشستن و خم شدن ، وضعيت هاي نامناسبي در بدن خود ايجاد مي كنيم. ما هنگام بلند كردن اشياء به جاي خم كردن زانو، كمر خود را خم مي كنيم. انجام كارهايي كه براي سلامتي ما مضر است و پدر و مادر ما را از آن منع مي كردند، بعد از سالها موجب مي شود كمردرد ما شروع شود. وارد آمدن فشار زياد به عضلات كمر و به اصطلاح رگ به رگ شدن رباط هاي كمري كه نگه دارنده مهره ها هستند باعث كمردرد مي شود. عضلات كمر براي مقابله با اين فشار دچار گرفتگي و انقباض مي شوند تا بتوانند كمر را از صدمه بيشتر محافظت كنند و اين حالت ، خود باعث تشديد درد كمر است. در واقع اين سيكل درد، سفتي و انقباض عضلاني درمان نمي شود مگر اين كه شما فعاليت خود را كم كنيد ، به كمر خود استراحت دهيد و به تدريج ازعضلات خود استفاده نماييد.
در گذشته ، پزشكان استراحت طولاني مدت در بستر را توصيه مي كردند اما اكنون به اين نتيجه رسيده اند كه استراحت بيش از حد باعث طولاني شدن درمان كمردرد است. اين مسئله در مورد رگ به رگ شدن عضلات هم صدق مي كند. به همين دليل امروزه شما كمتر مشاهده مي كنيد كه از گردن بندهاي مخصوص درد گردن استفاده شود.
در حال حاضر كمردردهاي شديد، حداكثر با چند روز استراحت و پس از آن با شروع فعاليت هاي سبك و كشش آرام عضلات درمان مي شوند، اين طريقه درمان باعث افزايش قدرت خم شدن بدن و توان حركت خواهد شد.
ساير علل كمردرد در بروز آرتروز و فتق ديسك كمر (غضروف بين مهره ها) مشاهده مي شود. فتق ديسك در بين عوامل كمردرد شيوع كمتري دارد ولي بهتر شناخته شده است. ديسك بين مهره ها ، فضاي نرمي را بين مهره ها ايجاد مي كند، گاه اين ديسك متورم شده و به اعصاب ناحيه فشار وارد مي آورد. اغلب اعصابي كه از ران و بازو مي گذرند تحت فشار قرار گرفته و گاه بي حسي، ضعف و مشكلاتي در كنترل ادرار ايجاد مي كنند.
فتق ديسك مانند ساير علل كمردرد، خود به خود بر طرف مي شود و اغلب نيازي به عمل جراحي نيست. در حقيقت سي درصد مردم مبتلا به فتق ديسك هستند و هرگز برايشان مشكل جدي ايجاد نمي شود.
درمان
براي برطرف كردن كمردرد، به پشت بخوابيد، يك بالش زير زانوهايتان قرار دهيد. (در حالي كه زانوهايتان را جمع كرده ايد). اين طريقه خوابيدن فشار را از كمر شما بر مي دارد. درمان اصلي همه كمردردها كم كردن فعاليت است. البته اين كاهش فعاليت همان طور كه قبلاً گفته شد فقط براي چند روز پيشنهاد مي شود و پس از آن با نرمش هاي مخصوص پايين كمر و «عضله چهار سر ران» مي توان كمردرد را درمان كرد.
در اولين روزها براي كاهش التهاب مي توان از يخ در موضع درد استفاده كرد و بعد از چند روز مي توانيد از گرماي موضعي كمك بگيريد تا انقباض مقاوم عضلات را برطرف كنيد. همچنين داروهاي ضد التهاب مثل ايبوبروفن، كتو بروفن و ناپروكسن در بر طرف كردن درد و التهاب مؤثر هستند. اگر يك دارو اثر نكرد، نوع ديگري از دارو را مصرف كنيد؛ زيرا افراد مختلف نسبت به داروها عكس العمل متفاوتي دارند. به خاطر داشته باشيد كه داروهاي ضد التهاب را حتماً همراه غذا ميل كنيد تا باعث ايجاد زخم معده شما نشوند.
داروهاي جديد و گران قيمت « ويوكس» و « سليركس» بهتر از داروهاي قديمي عمل نمي كنند ولي تحريكات معده در آنها كمتر است و به طور كلي براي درمان دردهاي طولاني مدت و در افرادي با سابقه زخم معده مصرف مي شوند.
استامينوفن نمي تواند كمك به رفع التهاب كند. ولي مي تواند درد را بر طرف سازد. هم چنين بر روي معده نيز اثري ندارد. استامينوفن بي خطرترين دارو در درمان هاي طولاني مدت است ولي نبايد بيش از 2 تا 3 هزار ميلي گرم در روز مصرف شود؛ زيرا مصرف زياد دارو ، كبد را تحت تأثير قرار مي دهد.
داروهاي شل كننده عضلات توصيه نمي شوند؛ زيرا بر كاهش درد كمر تأثيري ندارند.
يوگا تمرين كنيد
بعضي از پزشكان معتقدند يوگا بهترين درمان دردهاي مزمن كمر است؛ زيرا حالت مناسب را در بدن ايجاد مي كند و با تنفس مناسب، كشش و فشار روي عضله را كم مي كند. خيلي از بيماراني كه از درمانهاي ديگر نتيجه نگرفته اند مي گويند يوگا در درمان آنها مؤثر بوده است.بعد از بهبود كمردرد، تمرينات نرمشي را ادامه دهيد، وزن خود را كم كنيد و به اصلاح حالت و كشش عضلات اهميت دهيد. نرمش عضلات مربوط به شكم را انجام دهيد تا از كمردردهاي آينده پيشگيري شود.اگر در قسمت بالاي كمر خود احساس ناراحتي مي كنيد، تمرينات خم شدن به سمت پايين و تمرينات نرمشي شانه ها را انجام دهيد (شانه ها را به طرف يكديگر كشيده و چند ثانيه نگه داريد سپس بر عكس عمل كنيد).
بهترين تمرين براي اصلاح حالت كمر اين است كه با فاصله 30 سانتيمتر از ديوار و در مقابل آن تكيه دهيد شكم خود را به داخل بكشيد، سينه را بيرون دهيد بعد از چسباندن كمر به ديوار، سر، شانه ها و پشت و لگن همه در يك رديف قرار مي گيرند و به اين طريق گودي كمر از بين مي رود. اين حالت شبيه حالت ايستادن سربازان است. صدها سال قبل اين طور گفته مي شد كه سربازان مي توانند ساعت ها بدون احساس كمردرد روي پا بايستند مشروط به اينكه حالت ايستادن آنها درست باشد. آيا شما طور ديگري فكر مي كنيد؟ البته همه پدر و مادرها به نحوه صحيح ايستادن و نشستن فرزندان تأكيد دارند ولي آنها نمي توانند تمام اوقات همراه فرزندان خود باشند و آنها را كنترل كنند! درست ايستادن و درست نشستن بايد براي ما به صورت عادت درآيد.
گرفتگي عضلات پا در خواب شب
آيا تا به حال براي شما اتفاق افتاده است كه نيمه هاي شب، يك مرتبه به دليل درد ناشي از گرفتگي عضلات پايتان از خواب بيدار شويد؟
گرفتگي عضلات در خواب اغلب به دليل عكس العمل ( reflex) بيش از حد عضلات است. وقتي شما در خواب جابجا شده و تكان مي خوريد، ماهيچه هاي ساق پايتان جمع شده و تاندون ها كشيده مي شوند. اين عمل، باعث تحريك گيرنده هاي عصبي موجود در تاندون ها شده و با فرستادن پيام هاي عصبي به نخاع، منقبض شدن عضلات را اعلام مي كنند.
بعضي اوقات، عضلات در همان حالت انقباض باقي مانده و صدمه مي بينند.
گرفتگي درد ناك عضلات درشب، مي تواند به دليل صدمات عصبي مانند كوفتگي عصب، آسيب هاي عضلاني، قطع موقتي جريان خون به پاها و مقادير غيرعادي املاح يا هورمون ها در بدن شما باشد كه اگر داراي يكي از اين مشكلات بوديد، بايستي به پزشك مربوطه مراجعه كنيد.
ولي اگر مشكل جدي نداشتيد، مي توانيد قبل از خواب با انجام كارهايي كه باعث كاهش رفلكس ( واكنش) كششي مي شوند، از گرفتگي عضلات پايتان جلوگيري كنيد كه اين اعمال شامل موارد زير است:
1- انجام ورزش مخصوص پا كه باعث كشيدگي ساق پا شوند. در اين ورزش، فرد روي شكم دراز كشيده و كف دستها را بر روي زمين گذاشته و با بالا و پايين آوردن دست ها ، شكم را به زمين نزديك و دور مي كند.( مطابق تصوير پايين )
2- استفاده از تشك گرماده به مدت 10 دقيقه قبل از خواب كه باعث گرم شدن پا شود. تنها داروي موثر برروي گرفتگي شبانه عضلات، " كوئي نين" است ولي FDA اعلام كرده است هيچ يك از داروهاي تجويز شده براي گرفتگي عضلات، سالم وموثر نيستند.پزشكان معمولاً 1 يا 2 كپسول كوئي نين را به هنگام خواب تجويز مي كنند. اما اين دارو مي تواند باعث مشكلات تنفسي و سقط فوري وخودبخودي جنين شود. بنابراين خانم هاي باردار بايستي از مصرف آن خودداري كنند.همچنين باعث شنيدن صداي زنگ درگوش، سردرد، تهوع، اختلال در ديد، درد قفسه سينه و آسم نيز مي شود.
مروري بر درمان کمردرد
اگر پزشک به شما بگويد که علت کمردرد شما، در اثر پارگي ديسک کمر است، چه کاري بايد انجام دهيد؟ راه هاي درمان کمردرد شامل جراحي، تزريق استروئيدها، مصرف داروهاي ضد درد، انجام ورزش و نرمش هاي بدني، ماساژ دادن کمر با وسايل مخصوص مثل فيزيوتراپي کمر است.
به دليل اينکه جراحي تأثير چنداني در کاهش درد کمر ندارد، توصيه زيادي به جراحي کمر نمي شود، مگر اينکه احتمال آسيب هميشگي کمر مثل فقدان حس در ناحيه کمر، عدم کنترل عضلات کمر و درد شديد و مداوم در اين قسمت وجود داشته باشد. تزريق استروئيدها هم باعث تسکين موقت درد مي شود و هرگز نمي تواند آن را براي هميشه معالجه کند.
بهترين و اولين راه درمان کمردرد ، ورزش و انجام فيزيوتراپي و ماساژ کمر است که خيلي بيشتر از استراحت کردن باعث کاهش درد مي شوند.
ورزش باعث کشش و قوي شدن عضلات شکم، پشت و پا مي شود. برنامه ورزشي براي قوي کردن عضلات بايد دو تا سه بار در هفته و بطور منظم و اجرا شود. تمرينات کششي نيز هر روز براي کشش عضلات پشت و پا بايد انجام گيرد. براي مشاهده ورزش هاي مخصوص براي بهبود کمردرد اينجا را کليک کنيد.
ماساژ سفت کمر خيلي دردناک است و باعث سوزش پوست مي شود، به همين دليل اغلب يک بار در هفته بايد انجام گيرد. ماساژ سطحي و آرام پوست تاثيري در کاهش درد کمر ندارد. فيزيوتراپي باعث از بين رفتن اسپاسم و گرفتگي عضلات مي شود، در نتيجه تأثير زيادي در کاهش درد کمر دارد.
در اين مطلب سعي کرديم خلاصه هاي از روشهاي درمان کمردرد را براي شما بيان کنيم. منتظر مطالب مفصل تري دراين زمينه باشيد که انشاءا... در آينده براي شما ارائه خواهيم داد.
AS دقيقا چيست؟
AS يك بيماري روماتيسمي دردناك و پيشرفت كننده است.
اين بيماري اصولا مفاصل ستون فقرات را درگير ميكند . اما ميتواند ساير مفاصل و رباط ها(ligaments –tendons ) را نيز گرفتار نمايد . همچنين ساير اندام مانند چشم ،ريه ،روده و قلب نيز ميتوانند درگير شوند.
عملا چه اتفاقي رخ ميدهد؟
التهاب در نقاطي كه رباط ها و تاندون هاي خاص به استخوانها ميچسبند ، رخ ميدهد (enthesis ). متعاقب آن فرسايش تدريجي استخوان در محل اتصال ايجاد ميشود همينكه التهاب فروكش ميكند ،در اثر روند التيام استخوان هاي جديد ايجاد گرديده و توسعه مي يابند و در محلي كه استخوان اضافي تشكيل شده ، بافت استخواني ، جايگزين بافت ارتجاعي رباط ها و تاندون ها ميشود و نتيجتا حركات مفصل محدود ميشود . التهاب مجدد بتدريج منجر به تشكيل استخوان هاي اضافي بيشتر و در نتيجه يكپارچگي و ثابت شدن ستون فقرات كمري و پشتي ميگردد.
مفاصل بين استخوان هاي لكن خاصره و استخوان خاجي (Sacrum ) معمولا در ابتدا و زودتر درگير ميشود و بعد مهره هاي پائيني و كمري ، و در زمان هاي بعد پشت سينه ، گردن و شايد مفاصل ديگر .
آيا بيماري AS همان بيماري (Spondylosis ) خشكي و چسبيدن مهره هاي ستون فقرا ت در افراد مسن است؟
خير ، با اينكه تلفظ آنها شبيه است اما متفاوت هستند ، Spondylosis به معناي يك دوره فرسودگي عادي است كه در آدمهاي مسن بيشتر متداول است . در حاليكه AS مربوط به شرايط التهابي است كه به تدريج استخوا ن هاي اضافي و جديد مي سازد و منجر به يكپارچگي استخوان ها ميشود. تمرينهاي درماني مخصوص و مي سازد و منجر به يكپارچگي استخوان هاميشود. تمرينهاي درماني مخصوص و مناسب كه براي بيماران AS طراحي شده است ، براي كسانيكه از ناراحتي Spondylosis رنج ميبرند ميتواند مضر هم باشد.
آيا AS يك بيماري رايج است؟
بيماري AS تقريبا به نسبت يك نفر از هر 200 نفر مرد و يك نفر از هر 500 نفر زن در انگلستان ديده ميشود.
چه كساني به AS مبتلا ميشوند ؟
هر فردي (مرد زن و كودك ) ميتواند به AS مبتلا شود . اين بيماري بطور اخص دربين سنين اواخر نوجواني ، و تا دهه سوم عمر با ميانگين حدود 24 سالگي حمله خود را شروع مي كند . درعين حال علائم بيماري ميتواند درديگر دوره هاي عمر نيز بروز نمايد. در مردان بيماري AS در حدود سه برابر بيشتر از زنان معمول است .
آيا بيماري در مردها زن ها و كودكان فرق دارد؟
بيماري AS در مردان و زنان و كودكان كمي متفاوت است .
در مردان : درگيري و آسيب لگن خاصره و ستون فقرات شايع تر است . نقاط ديگري كه ممكن است مبتلا شوند عبارتند از قفسه سينه ، مفصل ران ، شانه ها و پا
در زنان : درگيري و التهاب ستون فقرات معمولا به شدت مردان نيست ،لگن خاصره مفاصل ران ، زانوها ، مچ دست ، قوزك پا نقاطي هستند كه بيشترين محل درگيري و ابتلا در زنان ميباشند
دركودكان : براي كودكان قبل از رسيدن به سن 11 سالگي ، بروز علايم AS غير عادي و نادر است . دركودكان مفاصلي كه مشخصا مبتلا ميشوند ، ابتدا زانوها ،قوزك پا ، پاها ، مفاصل ران و كفل ها هستند در دوره سنين جواني ، ممكن است AS به يك دوره طولاني بيماري مفاصل ران كشيده شود كه نهايتا گاهي اين ناراحتي نيازمند جراحي و تعويض مفصل ران در سنين بزرگتر ميگردد.
نشانه هاي بيماري AS چيست؟
نشانه هاي بارز بيماري AS عبارتند از :
- شروع تدريجي خشكي و درد پشت در طول هفته ها وماهها (بيش از چند ساعت و چند روز(
- -خشكي و سفتي و درد در بامداد ، كه تدريجا در طول روز با حركت و ورزش ازبين ميرود و يا كاهش مي يابد.
- تداوم ناراحتي بيش از سه ماه ، (كه با وقوع ناراحتي هاي كوتاه مدت فرق دارد(
- -احساس بهتر شدن بعد از حركت و ورزش و احساس بدتر شدن بعد از سكون طولاني
- - كاهش وزن ، مخصوصا در مراحل اوليه .
- - احساس تب و عرق شبانه
آيا AS برروي ديگر مفاصل نيز اثر ميگذارد؟
بله AS گاهي سبب ناراحتي و دردهاي طولاني و ورم در مفصل ران ، زانو قوزك و مچ پا ميشود . در واقع هر مفصل ميتواند درگير شود. در اغلب اوقات درد و ورم بعد از درمان فرو مينشيند . اما خيلي اهميت دارد كه مفصل ران را بحالت كشيده و تحت كشش قرار دهند ،تا پس از بهبود و التهاب باعث خميده ماندن و خشك شدن مفاصل ران نگردد و فرد مبتلا در حالت متمايل به جلو و خميده نماند. استخوان پاشنه پامخصوصا در دو ناحيه دچار درد و آسيب ميشود، رايج ترين نقطه زير پاشنه پا و با فاصله سه سانتيمتري از پشت پا است . به آن التهاب غلاف كف پا (Plantar Fasciit ) گفته ميشود. ممكن است هفته ها طول بكشد. اين ناراحتي با استفاده از يك كفش مناسب كه فشار وزن را از روي پاشنه پا كاهش ميدهد ، بهتر ميشود.
ناحيه ديگري كه كمتر شايع است ، رباط پشت پا (Achilles tendon ) در جايي كه به استخوان پاشنه وصل ميباشد ، فشار كفش ميتواند آنرا شديدترچگونه AS به قلب اثر ميگذارد ؟
بيماري AS گاهي ميتواند بر قلب اثر خفيفي بگذارد. در بسياري از موارد اين تاثير آنقدر خفيف است كه به سختي قابل تشخيص ميباشد. A.S ممكن است باعث نشت دريچه آئورت شود. (Aortic valve leak ) اغلب اوقات برهدايت فعاليت الكتريكي درون قلب نيز اثر ميگذارد . درمورد چنين عوارض ، معمولا از طرف خود بيمار شكايتي ابراز نميشود.