تغذیه > توصیه‌ها و آداب - به‌دلیل همزمان شدن ماه مبارک رمضان با فصل تابستان و افزایش طول مدت روزه‌داری توجه به چند نکته برای مراقبت از سلامتی ضروری است.
طب سنتي براي اين زمان توصيه‌هاي كاربردي بسياري دارد. با يك برنامه تغذيه‌اي درست هنگام افطار و سحر مي‌توانيم بدون هيچ‌گونه مشكلي روزه بگيريم و به مشكلاتي مانند ضعف بدني، افت فشار، تشنگي و گرسنگي نيز دچار نشويم.
دكتر مهدي فهيمي پژوهشگر طب سنتي در گفتوگو با همشهري گفت: ماه رمضان ابتدا به ساكن وضعيت مزاجي را به سمت گرمي و در انتهاي آن به سمت اعتدال سوق مي‌دهد. با توجه به اينكه امسال ماه رمضان در گرم‌ترين روز‌هاي سال است و همچنين به‌طور متوسط به وضعيت حرارت كبد در كل ايران به‌طور متوسط اضافه شده است و صفرا در بالاترين حد خود قرار دارد، محدوديت‌هاي خوراكي براي افراد ايجاد كرده است.
وي در مورد كبد چرب گفت: امروزه زندگي در شهر‌هاي صنعتي باعث شده كه حجم هيجانات افراد بالا مي‌رود در نتيجه سوخت‌وساز و حرارت در كبد به‌شدت افزايش پيدا مي‌كند و تغيير فرمي در سلول‌هاي كبد ايجاد مي‌كند كه به فارسي به آن جگر سوخته و در انگليسي به آن Fat leaver (كبد چرب) مي‌گويند. اخيرا اعلام شده است كه تعداد افراد مبتلا به كبد چرب در كشور به 16ميليون نفر رسيده است. حجم ورودي آب در اين‌ماه كم مي‌شود و سوخت‌وساز سلولي را افزايش مي‌دهد در نتيجه حرارت كبد بالا مي‌رود.
از عادات غذايي‌ماه رمضان خوردن زولبيا و باميه است اما دكتر فهيمي به افراد توصيه كرد كه امسال استفاده از اين مواد غذايي شيرين را به حداقل ممكن برسانند. خوردن شيريني باعث افزايش حرارت در كبد مي‌شود. او گفت: در وعده افطار گرايش بيشتر به سمت آش و سوپ بايد باشد. البته بايد حبوبات درون اين غذاها در كمترين حد آن باشد. چرا كه ساعات طولاني روزه‌داري فرد را مستعد نفخ مي‌كند. توصيه مي‌شود كه در بين ميوه‌ها به‌خصوص سيب‌گلاب، قيسي و زردآلو را در حجم زياد و در فاصله افطار تا سحر مصرف كنيد. از خوردن غذاهاي سرخ شده، انواع كوكو‌ها، شامي، مرغ‌ها و گوشت‌هاي تفت داده شده در روغن به همراه ادويه خودداري كنيد. طبع اين غذاها گرم است و بر گرمي كبد شما مي‌افزايد. اين مواد در ميانه روز حال روزه‌دار را بد مي‌كند.
سوپ‌هايي كه شير در آن وجود دارد در وعده افطار به‌شدت توصيه مي‌شود. شروع افطار براي معده‌هايي كه ساعت‌هاي طولاني خالي مانده است اهميت ويژه‌اي دارد. دكتر فهيمي براي شروع افطار موكدا توصيه كرد: حتما افطار را با نوشيدني ولرم رو به گرمي شروع و به جد از مصرف مايعات سرد خودداري كنيد چرا كه به‌شدت به معده آسيب وارد مي‌كند و باعث آزاد شدن بخارات كبد و تعريق و گيجي و منگي پس از افطار مي‌شود. در مجموع، روزه‌داري براي افرادي كه در سلامت كامل به‌سرمي‌برند باعث مي‌شود مواد فاسد بين سلولي بدنشان اصطلاحا طبخ شده و پاكسازي كامل ايجاد شود.
دكتر جعفر ميرفخرايي دبير انجمن گياهان داوريي و داروهاي گياهي در گفتوگو با همشهري گفت: در گذشته سعي مي‌شد كه در وعده افطار از غذاهايي كه كمترين چربي را دارد استفاده كنند. طب سنتي در مورد افطار استفاده از مايعات و همچنين استفاده از سركه‌شيره كه ضد‌نفخ است را توصيه مي‌كند. وي در مورد وعده سحري گفت: عده‌اي به اشتباه فكر مي‌كنند كه هر چه در اين وعده زياد بخورند مي‌توانند در تمام روز انرژي داشته باشند. خوردن غذاي ديرهضم و چرب تشنگي شما را بيشتر مي‌كند. در نتيجه طي روز خواب‌آلود خواهيد بود.
چند تركيب معجزه‌آسا
دكتر فهيمي متخصص و پژوهشگر طب سنتي براي اينكه تشنگي بين روز به حداقل برسد، توصيه كرد: هندوانه را كاملا شسته با پوست سبز آن در مخلوط كن بريزيد كساني كه طي روز عطش بسيار دارند حداقل يك ليوان از آن را مصرف كنند. ما بايد خوراكي‌هايي بخوريم كه آب آن آهسته وارد سيستم گوارش بدن شود. خوراكي‌هايي مانند خربزه و آب به سرعت در بدن جذب و ازكليه‌ها دفع مي‌شود. اما هندوانه با پوست، قيسي و زردآلو به‌دليل داشتن پالپ ديرتر هضم شده، بنابراين زمان تحمل فرد نسبت به تشنگي را افزايش مي‌دهند. كساني كه ناراحتي كبد چرب، سنگ‌ها و لجن صفراوي دارند حتما به سراغ خربزه بروند. خربزه را با پوست و تخمه‌هاي آن درون مخلوط كن بريزيد و از آن در ميان وعده افطار و سحر استفاده كنيد. اين تركيب به‌شدت به افرادي كه كبد چرب دارند و در ميان روز دچار تهوع مي‌شوند توصيه مي‌شود. افرادي كه كبد چرب دارند سردرد سمت راست و تهوع مي‌گيرند.
