بیماریهای پلک

این بیماری به برگشتگی حاشیه و مزه های پلک فوقانی یا تحتانی به سمت داخل چشم اطلاق می شود
در پلک فوقانی در اکثریت موارد این مسئله ناشی از تراخم وبیماریهای قدیمی غشا ملتحمه چشم است.

علائم بیماری

حالت تحریک پذیری و نارا حتی در چشم ناشی از برگشتگی مزه ها بداخل چشم و تحریک سطح کره چشم.

درمان

برای در مان این بیماری عمل جراحی لازم است . بهتر است عمل جراحی قبل از اینکه مزه ها به سطح چشم آ سیب بزنند صورت گیرد. در طی زمانی که بیمار منتظر جراحی است از نوارهای چسب مخصوص جهت پایین نگه داشتن پلک به سمت پایین استفاده شود که بطور موقت علائم را تسکین می دهد. درمان دیگر تزریق سم بو تولینوم به پلک می باشد که از برگشتگی پلک به داخل چشم جلوگیری می کند. این درمان به مدت ٢ تا ٣ ماه موثر است.

استفاده از موارد ذکر شده در بر گشتگی پلک فوقانی موثر نمی باشد ودر مان ان جراحی است.

غمل جراحی معمولا تحت بی حسی موضعی انجام می شود . عمل جراحی شامل محکم کردن پلک تحتانی و اصلاح شل شدگی پلک می باشد. این عمل ،عمل کوچکی نمی باشد و حدود ۴۵ دقیقه طول می کشد. شانس عود بیماری در تعداد معدودی از بیماران وجود دارد.

توصیه

بیمار میبایست دو هفته قبل از عمل جراحی داروهایی که شانس خونریزی حین عمل یا پس از عمل جراحی را افزایش میدهند مثل آسپیرین، دیکلوفناک، بروفن، وارفارین، ……… را قطع نمایید .

اکتروپیون یا برگشتگی پلک به خارج

اکتروپیون به بر گشتگی لبه پلک و مزه ها به سمت بیرون اطلاق می شود.

چرا این حالت اتفاق می افتد؟

علت اصلی اکتروپیون، شل شدن بافت پلک در اثر سن است ولی در مواردی بدنبال بیماریهای پوستی و کوتاه شدن پلک نیز رخ می دهد.

علائم

از انجاییکه در این بیماری، کره چشم در معرض هوا قرار می گیرد شکایت بیمار از ناراحتی و سوزش چشم میباشد بعلت بر گشتگی لبه پلک به سمت بیرون تخلیه اشک بطور کامل انجام نشده و یکی از شکایات بیمار اشک ریزی خواهد بود . همچنین احتمال صدمه به سطح چشم وجود دارد.

درمان

برای درمان این بیماران جراحی تر میمی نیاز است. پماد های مر طوب کننده چشم و قطره اشک مصنو عی نیز مورد نیاز می باشد .
عمل جراحی می تواند تحت بی حسی موضعی انجام شود. در این عمل، لبه پلک محکم شده و شل شدگی پلک اصلاح می شود.

این جراحی، عمل کوچکی نیست و در حدود ۴۵ دقیقه طول می کشد و در صورتیکه مجاری اشکی صدمه دیده باشد احتمال ادامه اشک ریزی وجود دارد لذا کاهی عمل جراحی دوم حهت اصلاح مجاری اشکی الزامی می شود.

توصیه

بیمار میبایست دو هفته قبل از عمل جراحی داروهایی که شانس خونریزی حین عمل یا پس از عمل جراحی را افزایش می دهند مثل آسپیرین، دیکلوفناک، بروفن، وارفارین، …….. را قطع نمایید .

بلفاریت یا التهاب و عفونت حاشیه پلکها

بلفاریت یا التهاب پلک در واقع التهاب مزمن حاشیه پلکها است که منجر به خارش ، سوزش و قرمزی پلک و پوسته پوسته شدن در اطراف مزه ها می شود . این وضعیت مشابه با شوره سر (Dandruff) می باشد ولی لزوما هر دو بیماری در یکزمان تظاهر نمی کنند.

چه درمای ضروری است؟

درمان بلفاریت بسیار مشابه با در مان شوره سر می باشد لازم است بیمار درمان را به مدت طولانی حتی سالها، ادامه دهد تا بیماری کاملا ریشه کن شود. در تعدادی از بیماران در تمام طول عمر ادامه میابد.

قرمزی و ناراحتی چشم اغلب در اثر محرکات موجود در هوا مثل دود سیگار، بخار ودود ناشی از آشپزی و گاهی بدنبال استفاده از لوازم آرایشی مثل ریمل تشدید می شود.

موارد مورد نیاز دردرمان

۱- جوش شیرین یا نمک آشپزخانه

۲-آب جوشیده سرد شده که تازه تهیه شده است.

۳-گوش پاک کن ( بدیهی است الیاف موجود در پنبه معمولی در لا به لای مزه ها گیر کرده و چشم را تحریک می کن(.

۴-یک آینه و نور مناسب.

۵-تمام موارد فوق در روی یک دستمال تمیز قرار داده می شود.

چه کاری باید انجام داد؟

۱-شستن دستها قبل از شروع درمان

۲- نصف قاشق چای خوری جو ش شیرین را در یک لیوان آب جوشیده سرد شده حل می کنیم (همیشه از آب تازه استفاده شو(د

۳-گوش پاک کن را در محلول آب و جوش شیرین فرو برده و مرطوب می کنیم سپس به آرامی لبه پلک ومزه ها را با آن ماساز می دهیم تا زمانیکه پوسته های روی پلک کا ملا پاک شود.

گوش پاک کن را دور بریزید. اگر پمادی برای شفا تجویز شده، مقدار کمی از آن روی یک گوش پاک کن قرار دهید و به آرامی روی مزه ها بمالید ( همانند کشیدن یک مداد چشم ) این عمل را باید قبل از خواب انجام دهید.

۴-عمل فوق را تا بهبودی نسبی علائم حد اقل روزانه یکبار انجام دهید.سپس هر ٢ تا ٣ روز تکرار شود. به این طریق می توانید بلفاریت را تحت کنترل قرار دهید.

تومـور پـلک

تومـور در واقـع رشد غــیر طبیعی هر بافـت در بدن می باشد. که می توانـد بـصورت خوش خیم ( غیر سرطانی ) و بدخـیم (سرطانی ) رخ دهد. تومـورها میتوانـنـد در هر جای چشم و پلک رخ دهند.

گاهی اوقا ت تومورها از مناطق دیگر به سمت چشم رشد می کنند و یا از سایر نقاط بدن به چشم گسـترش می یابند. تومورهای پـلک میتواند خوش خیم ویا بد خیم باشند.

گاهـی تومـورهــای کاذب بصورت گرانولوما که در واقع نوعی ا لتهاب و عفونت است، نیز در چشم رخ می دهد.

اغلب تومورهای پلک خوش خیم هستند ولی تا قبل از نمونه برداری و تشخیص پاتولوژی افتراق بین این دو مشکل اسـت.

علائـم تومورهای پلک

وجود ضایعه در روی پلک، اشک ریزی، قرمزی، پلک زدن مداوم و درد.

شایعترین تومور بدخیم چشم کدام است؟

شایعـترین تومـوربدخـیم چشـم تومـور بازا ل سل می باشد که هشتادوپنج تا نودوپنج درصد موارد تومورهای بدخیم را شامل می شود. ظاهر تومور به شکل یک دانه برجسته و سفت همراه عروق کوچک روی آن، می باشد.

اگـر تومور درخط مژه ها رشد کند باعث ریزش مژه ها دراین ناحیه می شود. گاهی سطـح تومـور پوسته پوسته همراه با زخم می باشـد و با گـل مـژه اشـتـباه می شود. این تومور با وجود بدخیمی بـنـدرت به سایر نقاط بدن گسترده می شود.

اغلب تومور در افراد مسن تر با پوست نازک و در نقاط درمعرض آفتاب مشاهده می شود.

تشخیص و درمان

تشخیص براساس معاینه چشم و نمونه برداری است. تومورچشم باید کاملا جراحی شده و برداشته شود گاهی رشد تومورزیاد بوده و باید بخش وسیعی از پلک برداشته شود بنابراین جهت نگهداری فعالیت طبیعی پلک مداخله جراحی پلاستیک و ترمیمی چشم ضروری است اگر تومور در مراحل اولـیـه بردا شـته شـود، نیاز به یک جراحی وسیـع از بین می رود و پـیـش آگهـی بهتـری حا صـل می شود برای اکثر مـوارد در مان جراحی مؤثرترین درمان است.

درموارد شـدیـد بیـماری که از تومور غفلـت شـده، تومـور به داخل حدقه چشم گسـتـرش می یابد و نیاز به تخلیه کامـل چشم و بافتـهـای مجـاور آن خواهـد بـود.

گل مژه

بصورت یک ضایعه بدون درد و سفتی است که منفرد یا متعـدد روی پلک بالا و پایین ظاهـر میشود.
ممکن اســت سایــز آنها در طول زمان بزرگ شود و گاهی قبل از آن ممکن است عفونت دردنـاک پلـک وجود داشته باشد. شانـس عود گل مژه بالاست، بخصوص در افرادی که مرتباً دچار بلفـاریت ( التهاب حاشیه پلک ) هستند

در واقع عفونت میکروبی غــدد پلک می باشد که ممکن است همراه با درد بـوده و تولید چرک کند. علائم بیمار بصورت درد، ورم و قرمزی پلک می باشد.

گل مژه عفونی دو نوع دارد؛ داخلی و خارجی، هر دو نوع بیماری می تواند ثـا نویه به عفونت حاشـیه پلک ( بلفاریت ) رخ دهد.

درمان

گل مژه غیر عفونی:

ازآنجائیـکه گل مژه غیر عفونی بصورت عمـقی در پوست قرار دارد، درمانـهای موضعی کمکـی به این بیماران نمی کند.

بیست وپنج درصـد این بیـماران بهبودی خود به خود پیدا می کند. به بیـمار توصیه می شود که ماساژ با آب گرم و همچنـین ماساژ با گوش پاک کن را جهت باز شدن مجرای غدد، تا چهار بار در روز انجام دهد.

راه دیـگر درمان این بیماران استفاده از کورتون تزریقی مستقیماً داخل ضایعه است که در افراد با پوست تیره بعلت ایجاد لکه های سفید روش درمانی مناسـبی نمی باشد.

در نهایت در صورت باقی ماندن ضایعه ، باید آن را جراحی وتخلیه نمود.

در موارد عدد مکرر باید نمونه جهت وجود تومور بدخیم غدد چربی به پاتولوژی فرستاده شود.

گل مژه عفونی:

کمپرس با آب گرم ، ماساژ لبه پلک با گوش پاک کن و پماد آنتی بیوتیک موضعی اولین خطِ در مان در این بیماران است .

در صورت عدم پاسخ به این درمان ، جراحی و تخلیه ضایعه می بایست انجام گیرد .

پلک زدن غیر ارادی یا بلفارواسپاسم

این یک بیماری نادر است (یک نفر در هر ۲۰،۰۰۰ نفر) که در خانمها شایعتر و سن متوسط شروع بیماری ۶۰ سالگی است. در این بیماری پلک زدنهای مکرر غیر ارادی دو طرفه وجود دارد که سبب میشود فرد قادر به باز کردن چشمها نباشد. در صورتی این حرکات و اسپاسمهای غیر ارادی در یک سمت صورت باشد بنام همی فاسیال اسپاسم است.

علائم

برخی بیماران بلفارواسپاسمی ممکن است سابقه احساس خشکی چشم یا حساسیت به نور داشته باشند.

گاه تحریک چشم (مثلاً نور خورشید، باد خنک، سرو صدا، حرکات سریع سر یا چشم) و استرس عصبی باعث شروع حملات بلفارواسپاسم می‌شود.

با پیشرفت بیماری شدت و فراوانی حملات بیشتر می‌شود به طوری که گاهی بسته شدن پلک‌ها تا چند ساعت طول می‌کشد و فرد عملاً برای چند ساعت نابینا می‌شود. بیماری گاهی آنقدر شدید است که موجب ناتوانی فرد از حضور در اجتماع می‌شود و عملاً فرد را منزوی و افسرده می‌کند.

معمولاً فشارهای روحی و استرس (مثلاً حضور در محیط‌های نا آشنا) باعث شدیدتر شدن بلفارواسپاسم می‌شود. در حالت خواب بلفارواسپاسم متوقف می‌شود.

به علاوه تمرکز بر یک فعالیت خاص، معمولاً باعث کمتر شدن حملات می‌گردد. گاه بیماری برای چند روز کاملا بهبود می‌یابد.

در شروع بیماری معمولا بدرستی تشخیص داده نمیشود و با آلرژی یا خشکی چشم ها اشتباه میشود. در ابتدا ممکن است بیمار فقط پلک زدن های بیشتر و طولانیتر داشته باشد. گاهی شدت آن بحدیست که بعلت ناتوانی در باز کردن پلک ها عملا بیمار نابینا میشود. خستگی، استرس و نور میتوانند آن را تشدید کنند.

در برخی بیماران انجام بعضی کارها باعث کاهش علائم میشوند، از جمله: دراز کشیدن، حرف زدن، آواز خواندن، خمیازه کشیدن، خندیدن، فشار دادن ناحیه ابرو یا گیجگاهی، آدامس جویدن، و باز کردن دهان.

گاهی انقباضات به ناحیه پیشانی، بینی، صورت و حتی گردن انتشار می یابند.

در همی فاسیال اسپاسم این حرکات در یک نیمه صورت وجود دارد و در خواب از بین نمیرود.

علت

به نظر می رسد که بلفارواسپاسم ناشی از نوعی از اشکال در عملکرد “عقده‌های قاعده ای مغز” باشد. عقده های قاعده ای بخشی از مغز هستند که در تنظیم حرکات هماهنگ عضلات دخالت دارند.

البته هنوز به طور دقیق نمی دانیم که چه مشکلی باعث بروز بلفارواسپاسم می شود.

در بیشتر موارد بلفارواسپاسم به صورت خودبه‌خودی و بدون هیچ علت مشخصی ایجاد می شود.البته در بسیاری از افراد، خشکی چشم عامل محرکی باشد که در افراد حساس باعث شروع بلفارواسپاسم شود.

در همی فاسیال اسپاسم میبایست با تصویر برداری مغزی وجور فشار روی عصب صورت بررسی شود.

تشخیص

بلفارواسپاسم با توجه به علائم بالینی تشخیص داده می شود. برای تشخیص بلفارواسپاسم نیاز به آزمایش یا عکس برداری خاصی وجود ندارد.

در همی فاسیال اسپاسم میبایست با تصویر برداری مغزی وجور فشار روی عصب صورت بررسی شود.

درمان

هیچ داروی اختصاصی برای درمان آن وجود ندارد. داروهای ضد تشنج، داروهای آرام بخش و داروهای ضد افسردگی داروهایی هستند که معمولاً برای کنترل به کار می روند. پاسخ افراد مختلف به داروهای مختلف متفاوت است و در کل درمان دارویی در بلفارواسپاسم چندان موثر نیست.

در بهترین حالت، استفاده از دارو تنها باعث بهبود نسبی و گذرا می شود. به علاوه بسیاری از بیماران هیچ پاسخ مناسبی به درمان دارویی نمی دهند.

تزریق بوتوکس:

در حال حاضر بهترین روش درمان بلفارواسپاسم تزریق بوتوکس است. تزریق دیسپورت یا بوتاکس در عضلات پلک ها و اطراف چشم است که در ۹۰-۸۰% موارد پاسخ رضایت بخش است.

نتیجه نوعی فلج موقتی در عضلات است که حدود ۳ ماه طول می کشد. پس از این مدت لازم است تزریق بوتوکس مجدداً تکرار شود.

البته تزریق بوتوکس می تواند عوارضی از قبیل افتادگی پلک، تاری دید یا دوبینی ایجاد کند اما کلیه این عوارض گذرا هستند و حداکثر ظرف مدت چند هفته برطرف می گردند.

▪ جراحی:

جراحی معمولاً برای مواردی بکار می رود که یا تزریق بوتوکس هیچ اثر مفیدی نداشته است و یا فرد به انجام تزریقات مکرر علاقه ای ندارد.

شایعترین روش جراحی که برای درمان بلفارواسپاسم به کار می رود برداشتن عضله یا میکتومی (Myectomy) است. در این روش قسمتی از عضلاتی که مسوول بستن پلک هستند با جراحی برداشته می شوند.

این روش در ۷۰ تا ۸۰% موارد باعث بهبود علائم بلفارواسپاسم می شود. اما این اثر موقتی است و در نهایت فقط باعث میشود فرد پس از جراحی پاسخ بهتری به تزریق بوتاکس داشته باشد. بنابراین جراحی فقط در بیمارانی انجام میشود که پاسخشان به تزریقات خوب نیست.

▪ درمان های حمایتی:

همانطور که گفته شد استرس و فشار عصبی معمولاً باعث بدتر شدن بلفارواسپاسم می شود. آموزش بیمار و اطرافیان و حمایت موثر افراد خانواده از فرد مبتلا به بلفارواسپاسم می تواند نتایج مفیدی در کنترل علائم داشته باشد.

استفاده از عینک های آفتابی تیره به دو علت به مبتلایان بلفارواسپاسم کمک می کند. اول آنکه عینک آفتابی با جلوگیری از تابش نور شدید به چشم، مانع از تحریک چشم شده و تا حدی از بروز حمله بلفارواسپاسم جلوگیری می کند.

ثانیاً عینک تیره با پنهان کردن چشم، مانع از آن می شود که سایرین متوجه پلک زدن غیر عادی فرد شوند، در نتیجه حضور در اجتماع را برای فرد آسان تر می کند.

استفاده از قطره های اشک مصنوعی و مرطوب کننده های چشم برای درمان خشکی چشم و درمان التهاب پلک (بلفاریت) با کاهش تحریک سطح چشم ممکن است به کنترل حملات بلفارواسپاسم کمک کند .