رنگ چشمان فرد میتواند سرنخهایی از سلامتی وی را یدک بکشد. سالهاست که ارتباطات بین رنگ چشم و سلامتی دانشمندان را به سوی خود جلب کرده و منجر به تحقیقات فراوان در این زمینه شده است. گفته میشود رنگ چشم بر میزان درد فرد، امکان ابتلا به دیابت، سریعبودن ذهن و بسیاری موارد دیگر اثر گذار باشد. هماکنون دانشمندان دانشگاه پیتزبورگ مورد دیگری را به این فهرست افزودهاند. آنها دریافتند زنان قفقازی با چشمان رنگی (سبز یا آبی) در تحمل درد و استرس بهتر از افراد دارای چشمان قهوهای و فندقی عمل میکنند. «اینا بلفر»، پروفسور هوشبرشناسی این دانشگاه، گفت: مطالعه 58 زن باردار نشان داد افراد چشمرنگی درد زایمان کمتری را تجربه کردند. همچنین زنان با چشمان روشنتر کمتر از دیگران از استرس پس از زایمان رنج برده، کمتر افسرده بودند و افکار منفی کمتری داشتند. در حالی که هنوز تحقیقات بیشتری در این زمینه لازم است، محققان نوعی ارتباط ژنتیکی را در این میان دخیل میدانند.
تحقیقات پیشین نشان دادهاند ژنهای عامل رنگ چشم چند مسئولیته هستند و یکی از آنها به نام NCX-4 که به رنگ چشم تیرهتر مرتبط است، بسیاری از پروتئینها را کنترل میکند؛ یکی از این پروتئینها نیز با درد مرتبط است. دیگر ژنها به ملانین مرتبط هستند و این رنگدانه که چشم را تیرهتر میکند، با درد نیز ارتباط دارد. همچنین سندروم دوبین-جانسون کبد که موجب بروز رنگدانه قهوهای در سلولهای این عضو میشود، با تشکیل ملانین مرتبط است و علائم آن شامل درد و خستگی است.
اگرچه بر اساس پژوهشهای انجام شده، افراد با چشم قهوه ای میزان الکل کمتری نسبت به چشم آبیها مصرف میکنند، ملانین میتواند افراد چشم قهوهای را در مقابل الکل بیشتر آسیبپذیر کند. با این حال، ملانین نه تنها تیرگی چشم را تعیین میکند، بلکه عایقی در برابر اتصالات الکتریکی بین سلولهای مغزی است به طوری که هر چه میزان ملانین در مغز بیشتر باشد، مغز سریعتر و کارآمدتر عمل میکند. چنین موضوعی توضیحدهنده این نکته است که چرا واکنشهای افراد چشمقهوهای سریعتر از چشمآبیهاست و این که چرا آنها در پرتاب یک فریزبی به سوی هدف و ضربهزدن به توپ با یک راکت بهتر عمل میکنند.
تحقیقات پیشین همچنین نشان دادهاند دانشجویان با رنگ چشم تیره در آزمونهای هوش چندمسئولیته تا حد قابلتوجهی عملکرد بهتری داشتند. با این حال، واکنشهای کندتر افراد چشمآبی به معنای تفکر استراتژیکتر آنها است. در این میان، دانشجویان چشم آبی در فعالیتهایی شامل برنامهریزی و ساختاربندیکردن زمانشان مانند گلف یا درسخواندن برای امتحانها عمکرد بهتری داشتند. دیابت نوع 1 خطری مرتبط به چشمآبیهاست و یک مطالعه در ایتالیا در سال 2011 نشان داد افراد چشمآبی بیشتر از چنین بیماری رنج میبرند. رنگ آبی چشم همچنین میتواند با مشکلات شنوایی مرتبط باشد. جزئیات مطالعه دانشمندان دانشگاه پیتزبورگ در نشست علمی انجمن درد امریکا ارائه شد.