یکی از مبحث هایی که این روزها ، بسیاری از مردم می خواهند اطلاعات زیادی در مورد آن بدانند بهداشت جنسی و بیماریهای مربوط به آن است ،که در این مورد دکتر کمالی درباره این بیماریها بطور مفصل توضیحاتی ارائه داده است.
در سالهای اخیر ایدز یکی از موضوعات داغ پزشکان و مسئولان کشور بوده است اما محدودیتهای جامعه باعث شده اطلاعات کمتری راجع به سایر بیماریهای آمیزشی به گروههای مختلف به خصوص جوانان ارائه شود. در واقع اهمیت ایدز باعث شده سایر بیماریهای جنسی و خطرات آنها دستکم گرفته شود و به راحتی میان افراد شیوع پیدا کند غافل از اینکه بعضی از این بیماریها میتواند به اندازه ایدز مهلک و خطرناک بوده و نازایی و سرطان را در پی داشته باشد. در این شماره دکتر کیانوش کمالی، کارشناس مسئول اداره کنترل ایدز و بیماریهای آمیزشی در مورد اهمیت این بیماریها توضیح میدهد. در شمارههای آینده نیز هربار به طور مفصل به یکی از این بیماریها خواهیم پرداخت.
میزان اطلاعات ارائه شده در سطح فعلی کافی نیست
افراد مختلف نیازهای اطلاعاتی گوناگونی در رابطه با بهداشت و بیماریهای جنسی دارند. نیازهای اطلاعاتی در این زمینه بر حسب سن متفاوت است. برای مثال قبل از بلوغ لازم است نوجوانان آموزشهای لازم را در زمینه علائم بلوغ و مسائل مرتبط با آن بگیرند. همچنین افرادی که متاهل هستند علاوه بر اطلاعات مرتبط با باروری سالم نیاز دارند اطلاعاتی را در زمینه بیماریهای آمیزشی داشته باشند مثلا باید بدانند بیماریهای آمیزشی کدامند، در زنان و مردان چه علائمی دارند، چگونه انتقال پیدا میکنند، عوارض آنها چیست و چه بیماریهای دیگری ممکن است همراه با آنها بروز کند و باید از آن نظر بررسی شوند، برای درمان موثر چه باید بکنند، چرا اهمیت دارد که همسر هم همزمان درمان شود، برای پیشگیری از ابتلا مجدد چه باید بکنند و استفاده از وسایل پیشگیری چه نقشی در پیشگیری دارد. قطعا میزان اطلاعات ارائه شده در سطح فعلی کافی نیست درکل در زمینه HIV آموزشهایی داده شده اما متاسفانه هنوز در مورد بیماریهای آمیزشی رسانههای مختلف ابراز تمایل برای ورود به این بحث نداشتهاند.
برنامه کشوری برای کنترل ایدز
برنامه کشوری کنترل ایدز و بیماریهای آمیزشی استفاده از این وسیله را بسیار ترویج میکند. خوشبختانه این وسیله در تمام مراکز بهداشتی درمانی به صورت رایگان و در سطح داروخانههای کشوربه صورت تجاری قابل تامین است. در برنامه کنترل ایدز ما با گروههایی از جامعه روبهرو هستیم که امکانات مالی مناسبی ندارند و از طرف دیگر بیش از سایر افراد جامعه در معرض خطر ابتلا به این بیماریها هستند. این افراد ممکن است جزو مصرفکنندگان تزریقی، تنفروشان، زندانیان و مبتلایان به HIV باشند یا افرادی باشند که خودشان درگیر نیستند اما همسرانشان جزو این گروهها هستند. مراکز و پایگاههای مشاوره بیماریهای رفتاری در سراسر کشور و نیز مراکز گذری و مراکز ویژه زنان آسیبپذیر، کاندوم را به گروههای مختلف در معرض خطر توصیه کرده، روش صحیح استفاده را آموزش و کاندوم رایگان را نیز در اختیار این افراد قرار میدهد. در مراکز ویژه زنان علاوه بر وسایل پیشگیری که توسط آقایان به کار برده میشود وسایل پیشگیری زنانه نیز ارائه میشود.
توصیههایی برای کاهش احتمال ابتلا به بیماری های جنسی
طبیعی است که اگر بیماری با یک تماس مشخص ایجاد میشود هرقدر ما این تماس را کم کنیم احتمال بیمار شدن کمتر میشود بنابراین توصیه اکید ما این است که از داشتن رابطه جنسی خارج از چارچوب ازدواج پرهیز شود. وفادار ماندن به یک همسر عامل مهم دیگر در پیشگیری است و دومین توصیه استفاده از کاندوم حین برقراری تماس جنسی است. کاندوم در حال حاضر بهترین وسیله پیشگیری شناخته شده است اما باید در نظر داشت که در مورد برخی بیماریهای آمیزشی نظیر تبخال ممکن است به طور کامل از ابتلا جلوگیری نکند بنابراین همچنان توصیه اول اهمیت خود را خواهد داشت.
درس یک واحدی و اختیاری مشکل را حل نمیکند
مطلب آموزشی مشخصی در رابطه با ایدز و بیماریهای آمیزشی در محتوای آموزشی دانشگاهها وجود ندارد. مطالب محدودی در رابطه با پیشگیری در درس جمعیتشناسی و تنظیم خانواده وجود داشت. این درس قبلا به صورت ۲واحد درسی اجباری بود که در حال حاضر تبدیل شده به یک واحد و آن هم اختیاری شده است. خوشبختانه برنامههای آموزشی به صورت آموزش از طریق گروه همسان با همکاری هستهها و انجمنهای دانشجویی در زمینه ایدز وجود دارد که در بعضی دانشگاهها به صورت مناسب اجرا میشود اما این برنامهها نیاز به تقویت داشته و لازم است مطالب مربوط به بیماریهای آمیزشی هم در این محتوا گنجانده شود.
کدام بیماریهای آمیزشی (STD) در ایران شایعتر هستند؟
بر اساس مطالعات، بیماریهای تریکومونا و کلامیدیا شایعترین عفونتهای آمیزشی هستند اما از آنجا که گزارشهای مراکز کشور بیشتر بر پایه نظام سندرومیک یا علامتی است از این لحاظ شایعترین علامتی که در کشور در این مورد وجود دارد ترشحات زنانگی است که البته اغلب اوقات علت آن بیماری آمیزشی نیست. بعد از آن دومین علامت شایع، زخم در دستگاه تناسلی است و بعد ترشح از مجرای ادرار در آقایان. واقعیت این است که ایدز از نظر بار بیماری که در جهان ایجاد کرده، معلولیت، سالهای عمر از دست رفته، کاستن از امید به زندگی و حتی صدمات اقتصادی به کشورهای شدیدا درگیر و … اهمیت بسیار زیادی بین بیماریهای آمیزشی دارد اما این موضوع اهمیت بیماریهای آمیزشی دیگر را کم نمیکند. بیماریهای آمیزشی در سراسر جهان یکی از ۱۰ علت شایع مراجعه به مراکز درمانی است. این بیماریها علاوه بر بیماری و ناتوانی میتواند عوارض جدی نظیر معلولیت جنین، تولد نوزاد کم وزن، عفونت چشمی و کوری نوزاد، مردهزایی و ناباروری داشته باشد. حتی بعضی از انواع سرطانها با عفونتهای آمیزشی در ارتباط است به عنوان مثال عامل مهم سرطان گردن رحم ویروس زگیل تناسلی (HPV ) است و عامل مهم دیگر در ایجاد سرطان رحم ویروس هپاتیت B و C بوده که از طریق تماس جنسی قابل سرایت است.