وقتی سن از دهه پنجاه میگذرد بدن یک سری نوسانات از خود نشان میدهد. برخی از افراد معتقدند که ازاین دهه به بعد دیگر هم زن و هم مرد تمایلی به ارتباط جنسی ندارند و بخاطر همین علت است که ازاین دهه به بعد برای قویترکردن ارتباط جنسی به پزشک میروند. بنظر شما این نظریه درست است یا خیر؟در این باره با دکتر سیدکاظم فروتن، اورولوژیست، عضو هیات علمی دانشگاه شاهد و رییس کلینیک سلامت خانواده گفتوگو کردهایم که آن را میخوانید.
آقای دکتر! این درست است که بگوییم با افزایش سن، میل جنسی هم کاهش مییابد؟
معمولا در فرهنگ ما، مسایل جنسی و روابط زناشویی مختص دوران جوانی است و افراد پا به سن گذاشته نیاز و تمایلی به این رابطه ندارند. این در حالی است که نیازهای جنسی ربطی به سن و سال ندارند و فرد تا زمانی که زنده است، میل جنسی هم دارد. فقط با افزایش سن دچار برخی تغییرات میشود اما هرگز نه کاهش چشمگیری مییابد و نه از بین میرود.
چه عواملی در بروز این تغییرات موثر هستند؟
با افزایش سن، میزان ساخت هورمون تستوسترون (هورمون جنسی مردانه) که نقش کلیدی در نیازهای جنسی مردان ایفا میکند، کاهش مییابد و به دنبال آن نیازها و توانمندیهای جنسی نیز دچار تغییرات میشوند. در خانمها نیز با رسیدن به سن یائسگی و کاهش هورمونهای زنانه (استروژن) در بدن شاهد بروز این تغییرات هستیم.
اما اینطور نیست که بگوییم صد درصد غرایز جنسی از بین میروند و اگر هم سطح این هورمونهای جنسی در خانمها و آقایان پایینتر از میانگین تعیینشده باشد میتوان این اختلال را به کمک تزریق هورمون برطرف کرد. البته علاوه بر تاثیر هورمونها در خانمها، با رسیدن به سنین یائسگی و کاهش هورمون استروژن با کاهش ترشحات واژن مواجه هستیم و گاهی نیز به همین دلیل روابط جنسی با درد همراه است و این موضوع با گذشت زمان باعث کاهش میل جنسی خانمها میشود. در عین حال نمیتوان فراموش کرد که چون انگیزه بارداری در سنین میانسالی وجود ندارد، همین مورد به ظاهر ساده در کاهش میل جنسی موثر است.
با افزایش سن، در همه افراد میل جنسی دچار تغییرات میشود؟
این موضوع از یک استاندارد خاصی تبعیت نمیکند چرا که در بسیاری از موارد با رسیدن به سنین میانسالی شاهد افزایش میل جنسی هستیم. بنابراین تغییرات گفته شده لزوما بیانگر کاهش تمایلات جنسی نیست.
آیا میتوان در سنین میانسالی جلوی کاهش میل جنسی را گرفت؟
با بالا رفتن سن، افراد دچار ضعف عضلانی میشوند و این فرآیند میل و توانمندیهای جنسی را نیز تحتالشعاع خود قرار میدهد، اما ورزش کردن مناسب در این سنین تاثیر بسیار زیادی در کاهش این ضعفهای عضلانی دارد. از طرفی اگر ارتباطات و محبتهای زناشویی بین همسرانی که در سنین میانسالی قرار دارند، کم شود به دنبال آن کاهش میل جنسی هم اتفاق میافتد. در عین حال ورزش علاوه بر اینکه در افزایش نشاط موثر است باعث خونرسانی بهتر در اعضای بدن و افزایش توان جنسی هم میشود. به همین دلیل است که همواره توصیه میشود همسران در هر شرایط و با هر سن و سالی به هم ابراز عشق کنند و از این موضوع خجالت نکشند.
آیا بروز بیماریها و مصرف داروها نیز میل جنسی را دچار تغییر میکنند؟
یکی از مهمترین عوامل تغییرات میل جنسی در سنین میانسالی، ابتلا به بیماریهایی مانند افسردگی، دیابت، مشکلات قلبی، فشارخون و… است. درواقع بسیاری از افراد با نزدیک شدن به سنین میانسالی به بیماریهایی مبتلا میشوند و باید برای درمان، داروهای خاصی مصرف کنند. از عوارض بسیاری از این داروها میتوان به کاهش تمایلات جنسی اشاره کرد. به همین علت به افراد میانسال توصیه میکنیم که اگر با خوردن یک دارو شاهد تغییر در امیال جنسی خود بودند حتما با پزشکشان در این باره مشورت کنند تا این مشکل رفع شود. از طرفی بسیاری از افراد میانسال زمینه جراحی هم دارند. مثلا جراحیهای لگن، پروستات و حتی برداشتن سینه و رحم خانمها از جمله جراحیهایی هستند که موجب کاهش میل جنسی میشوند. بنابراین توصیه ما این است که روابط جنسی در دوران میانسالی باید مانند الگوی غذا خوردن باشد.
ممکن است بیشتر توضیح دهید؟
ما در دوران جوانی به انرژی بیشتری نیاز داریم و در نتیجه بیشتر هم غذا میخوریم. با رسیدن به سنین میانسالی به دلیل کاهش فعالیتهای روزانه نیاز به انرژی هم در بدن کاهش مییابد و مجبوریم کمتر غذا بخوریم. روابط جنسی هم در دوران میانسالی باید همینطور باشد و این طبیعی است که نسبت به دوران جوانی دفعات آن کمتر شود. اما اگر افراد با رسیدن به سنین میانسالی تمایلی به داشتن رابطه جنسی ندارند، باید علت این اختلال جنسی مورد بررسی قرار گیرد. مثلا اگر مردی دچار کمکاری بیضه یا مشکلات عروق دستگاه تناسلی شده باید به کمک روشهای علمی درمان شود تا میل جنسی او افزایش یابد.
این روزها بسیاری از تبلیغات ماهوارهها و حتی نشریات به موضوع افزایش میل جنسی اختصاص یافته است. انواع قرص و کپسول و محلول و وسایل مختلف که هر روز بر تنوع آنها افزوده میشوند. آیا این کالاهای تبلیغی در افزایش میل جنسی افراد موثرند؟
همانطور که وقتی دچار درد قلب میشویم به پزشک مراجعه میکنیم و خودسرانه دارو نمیخوریم در بحث مشکلات جنسی هم باید همینطور رفتار کنیم و اگر دچار مشکلات جنسی هستیم به پزشک مراجعه کنیم. حتی اگر باز هم نتیجه نگرفتیم میتوانیم پزشک خود را تغییر دهیم؛ کاری که در مورد بسیاری از پزشکان انجام میدهیم تا به درمان برسیم و بیماری کنترل شود یا از بین برود. اصلا چگونه میتوانیم بدون اینکه علت بیماری (اختلال جنسی) را بدانیم نسبت به درمان آن اقدام کنیم؟ بنابراین به راحتی میتوان نتیجه گرفت که چنین تبلیغاتی فقط جنبه اقتصادی دارند و گاهی دیده شده بسیاری از این افزایشدهندههای میل جنسی عوارض زیادی دارند و از آنجا که رابط شما و ارائهدهندگان این محصولات، یک شماره تلفن اعتباری و غیرثابت است، نمیتوان موضوع را از طریق مراجع قانونی پیگیری کرد. بهترین راه درمان مشکلات جنسی، مراجعه به پزشک متخصص، بررسی مشکل و درمان علمی است.
اما بسیاری از افراد میانسال بر این باورند که مراجعه به پزشک در این سن خجالتآور است.
متاسفانه این باورغلط بین ایرانیها رواج دارد و بسیاری از افراد با رسیدن به سنین میانسالی مجبورند با مشکلات جنسی خود کنار بیایند و حتی میل جنسیشان را سرکوب کنند اما باید گفت ما این تئوری را قبول نداریم و نیاز جنسی در هر سن و سالی وجود دارد و باعث ایجاد نشاط و پیشگیری از افسردگی در افراد میشود. از سوی دیگر، همه اختلالات جنسی در هر سنی قابل درمان هستند و تنها روشهای درمانی متفاوت است. بنابراین زوجهای میانسال باید در صورت بروز هرگونه اختلال جنسی، بدون هیچ خجالتی به متخصص مراجعه کنند زیرا روابط جنسی یک غریزه مانند غذا خوردن است و باید به آن توجه شود و افزایش سن نمیتواند مانعی برای آن محسوب شود. چرا افراد نباید در سنین بالا هم از روابط سالم زناشویی لذت ببرند؟ ما در این زمینه به هیچ عنوان فرهنگسازی مناسبی نداشتهایم و به همین علت هم شاهد بروز مشکلات ناشی از آنها در جامعه هستیم.
و حرف آخر؟
باز هم تاکید میکنم رسیدن به سنین میانسالی دلیل موجهی برای از بین رفتن میل جنسی نیست و گاهی بروز بیماریها، مصرف داروهای خاص، تداخلات دارویی و… در کاهش میل جنسی تاثیرگذارند که باید درمان شوند.