لوازم آرایشی ایمن جزئی ضروری از مراقبت‌های پوستی هستند. آیا می‌دانید که بیشتر لوازم آرایشی و بهداشتی و محصولات مراقبت از پوست می‌توانند موجب سوزش پوست، حساسیت و یا حتی خطرات جدی‌تر سلامتی شوند. برخی از این مواد حتی می‌توانند روی مقدار هورمون‌های بدن تاثیر بگذارند و مشکلات فراوانی را برای خانم‌ها به وجود بیاورند. مواد شیمیایی سمی فقط به لوازم آرایشی محدود نمی‌شوند و می‌توانند در تمامی مواد شوینده بهداشتی که در زندگی روزمره با آنها سروکار داریم نیز وجود داشته باشند.
بسیاری از محصولات حاوی اسانس‌ها و خوشبو کننده‌های مصنوعی هستند که می‌توانند ایجاد حساسیت پوستی کنند. با وجود تمام این خطرات، با چند دقیقه تامل و آموزش می‌توانید نکات ایمن لوازم آرایشی را بیاموزید و یک عمر با این آگاهی در سلامت و ایمنی به سر ببرید. حتی محصولاتی که مخصوص پوست‌های حساس ساخته می‌شوند نیز گاهی حاوی موادی هستند که پوست نمی‌تواند آنها را تحمل کند و به آن واکنش نشان می‌دهد. اگر پوست شما حساس است، از مصرف هر نوع ماده‌ای که از ایمنی آن صد در صد مطمئن نیستید، خودداری کنید. اولین قدم برای آگاهی از ایمنی لوازم آرایشی، خواندن برچسب محصول و آشنایی با مواد تشکیل دهنده آن است. نگاهی به برچسب شامپو، نرم کننده، خمیر دندان، عطر، لوازم اصلاح و کرم‌های پوست و آرایشی خود بیندازید و ببنید آیا هر یک از آنها حاوی مواد زیر هستند:
عطرها و اسانس‌های مصنوعی
رایحه‌ها یکی از پنج آلرژن‌‌های معروف بوده و برای مغز سمی هستند. اکثر افراد دارای حساسیت، با استشمام یک رایحه مصنوعی دچار سرگیجه، احساس بیماری و یا حالت تهوع می‌شوند. اگر پوست حساس دارید، از مصرف هر نوع عطر و یا محصولی که حاوی اسانس‌های مصنوعی است، خودداری کنید. پارابــن‌هـا هـمــچون Butlyparaben Methlyparaben و Propylparaben به عنوان نگهدارنده در محصولات آرایشی، بهداشتی به کار می‌روند و پژوهش‌ها نشان می‌دهند که این مواد باعث واکنش‌های حساسیتی، سوزش پوست و آسیب به سیستم ایمنی بدن، ریه‌ها و چشم‌ها می‌شوند. اتحادیه اروپا استفاده از آنها را در محصولات آرایشی بهداشتی ممنوع کرده است.
این ماده که با نام SLS شناخته می‌شود، در اکثر شامپوها و خمیر دندان‌ها وجود دارد و در تهیه برخی از شست‌وشو دهنده‌های دهان و لوازم آرایشی و محصولات مراقبت از پوست و مو نیز به کار می‌رود. پژوهش‌ها نشان می‌دهند این ماده علاوه بر اینکه پوست را تحریک می‌کند، سرطان‌زاست و در سیستم غدد درون ریز و تولید مثل اختلال ایجاد می‌کند و هنگام استفاده از خمیر دندان حاوی این ماده، افراد حساس دچار آفت دهانی می‌شوند.
نفت یا نفت‌خام
آیا دلتان می‌خواهد از محصولاتی استفاده کنید که ماده تشکیل دهنده آن همان ماده تشکیل دهنده بنزین و سوخت خودروست؟ محصولاتی که از فرآورده‌های نفتی ساخته می‌شوند، سرطان‌زا هستند. مواد طبیعی و موثرتر بسیاری پیرامون شما وجود دارند که می‌توانید از آنها استفاده کنید. مواد نگهدارنده‌ای همچون Thimerosal بسیار سمی هستند و موجب اختلال در سیستم عصبی می‌شده و پوست را تحریک می‌کنند. این ماده در تهیه واکسن و لوازم آرایشی چشم و ابرو همچون ریمل به کار می‌رود و در صورت استفاده طولانی مدت می‌تواند به چشم‌ها آسیب برساند. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که این ماده سرطان‌زاست و دستگاه تناسلی و سیستم ایمنی و ارگان‌های دیگر بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در حال حاضر استفاده از این ماده در کانادا ممنوع اعلام شده است. فرمالدئید معمولا شامل DMDM و Diazolidinyl Area و Imidazolidinyl و Hydroxy methyl sodium می‌شود. این مواد بسیار خطرناکند و معمولا در تهیه دستمال‌های مرطوب به کار می‌روند. در واقع، آنها سرطان‌زا هستند و موجب مشکلات رشد، اختلال غدد درون ریز، آلرژی و مسمومیت و اختلال در سیستم ایمنی بدن می‌شوند.
محصولات حیوانی
از این محصولات در تهیه شمع، صابون، کرم اصلاح، لوازم آرایشی، رنگ مو، مداد رنگی و لاستیک استفاده می‌شود. علاوه بر نگرانی‌های اخلاقی، مواد شیمیایی و هورمونی موجود در بدن حیوانات ساختار بدن را بر هم می‌زنند و واکنش‌های آلرژیک، دانه‌های سرسیاه و اگزما را به همراه دارند.
فتالات
در لوازم آرایشی، به خصوص لاک‌های ناخن یافت می‌شود و به راحتی از طریق پوست جذب بدن می‌شود، همچنین در ناباروری مردان و آسیب به اسپرم و صدمه به جنین نقش دارد و در سنین باروری زنان می‌تواند موجب نازایی آنها شود، اگر چه جایگزین‌های امنی نیز برای آن وجود دارند که معمولا نوع لهستانی آن فاقد فتالات است و استفاده از این ماده در اروپا ممنوع می‌باشد.
تولوئن
حلالی است که در بیشتر حلال‌های لاک وجود دارد و توسط انجمن بین‌المللی استاندارد عطرها، به طور بالقوه سرطان‌زا شناخته شده است. این ماده در افراد حساس می‌تواند سبب سوزش چشم، ریه و پوست شود و در برخی تحقیقات آمده است که می‌تواند موجب مسمومیت سیستم عصبی و ایمنی بدن شود و استنشاق آن در طول زمان به مسمومیت و سرگیجه منجر می‌گردد.
عوامل و مواد فوم ساز
موا فوم‌سازهمچون Dea موجب تحریک پوست و ضعف سیستم ایمنی می‌شوند و با تضعیف سیستم ایمنی، احتمال ابتلا به مشکلات پوست افزایش می‌یابد و بالقوه موجب سرطان و اختلال در سیستم غدد درون ریز می‌شود.
الکل‌ها
برخی از انواع الکل‌ها که در تهیه لاک‌ها و عطرها به کار می‌روند، موجب خشکی و ترک پوست، پیری زودرس و ایجاد لکه‌های قهوه‌ای رنگ می‌شوند. ترک خوردن پوست نیز شرایط رشد باکتری‌ها و سموم را فراهم می‌کند. این مواد با نقایص هنگام تولد (مادر زادی) و ایجاد حساسیت‌ها ارتباط مستقیم دارند و کسانی که هر روز به واسطه شغل‌شان در تماس با این مواد هستند، به مرور پوست و بافت‌های بدن آنها آسیب می‌بیند. الکل استریل، اثر مضری روی پوست ندارد و استفاده از آن در لوازم آرایشی ایمن است.
آلومینیوم
در تهیه ضد آفتاب‌ها و دئودورانت‌ها از آن استفاده می‌شود و پژوهش‌ها نشان می‌دهد که در مغز اختلال ایجاد کرده و موجب آلزایمر و اختلالات مغزی می‌گردد. مواد غیر سمی و جایگزینی وجود دارند که تولید کنندگان به راحتی می‌توانند از آن استفاده کنند؛ مثلا نوع طبیعی آلومینیوم به نام «آلوم» به راحتی جذب بدن نمی‌شود و استفاده از آن کاملا ایمن است.
Triclosan
یک ضد باکتری است که بسیاری از تولید کنندگان در تهیه صابون و محصولات مراقبت از پوست از آن استفاده می‌کنند. گاه در برخی از آفت‌کش‌های شیمیایی کشاورزی نیز به کار می‌رود. هنگامی که دستان خود را با این ماده می‌شویید در واقع باکتری‌ها را از بین می‌برد و علاوه بر باکتری‌های مفید، می‌تواند باکتری‌های مفید دستگاه گوارش را نیز از بین ببرد؛ چرا که به راحتی جذب می‌شود؛ در نتیجه سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کند و مقاومت بدن را در برابر بیماری‌ها کاهش می‌دهد. روغن‌های طبیعی به کار رفته در محصولات مراقبت از پوست باید به آرامی سرد شوند و فاسد نشده و سالم باشند. هنگامی که روغن‌های طبیعی گرم می‌شوند، بسیاری از خواص تغذیه‌ای آنها از بین می‌رود و حتی گاه سمی می‌شوند.
نکات مهم
مواردی که در اینجا به آن اشاره کردیم، کامل نیست، ولی با همان اطلاعات محدود اگر بر چسب محصولات آرایشی و بهداشتی خود را بخوانید، ممکن است شوکه شوید که حتی در بهترین این محصولات نیز احتمالا یکی از این مواد سمی و خطرناک وجود دارد. اکثر شما به نوعی مشکلات ناشی از استفاده این مواد را تجربه کرده‌اید که این مشکلات گاه در اثر مصرف مداوم و طولانی مدت و گاهی به دلیل اولین بار مصرف ایجاد می‌شوند. سازمان غذا و انجمن دارویی امریکا برای به حداقل رساندن خطرات ناشی از مصرف لوازم آرایشی، رعایت نکات زیر را به همه افراد توصیه می‌کند.
قبل از رفتن به رختخواب، صورت خود را از مواد آرایشی پاک کنید. وجود لوازم آرایشی به طور دائم بر روی پوست موجب واکنش‌های حساسیتی و افزایش احتمال خطر می‌شود. حداقل اجازه دهید پوست شما یک شب تا صبح نفس بکشد.
به محض اینکه درب لوازم آرایشی را باز می‌کنید در معرض باکتری‌ها قرار می‌گیرند و برخی از مواد نگهدارنده نمی‌توانند با این باکتری‌ها مبارزه کنند؛ پس همواره پس از استفاده از لوازم آرایشی درب آنها را محکم ببندید.
افزودن آب به لوازم آرایشی موجب رقیق شدن و کاهش تاثیر مواد نگهدارنده آنها و افزایش احتمال رشد باکتری‌ها می‌شود.
مواد کهنه موجب تورم و تحریک پوست می‌شوند، به عمر مفید درج شده بر روی لوازم آرایش دقت کنید.
به اشتراک گذاشتن لوازم آرایشی ساده‌ترین روش انتشار باکتری است که می‌تواند تبخال، خشکی و تورم را به راحتی انتقال دهد.
در صورتی که پوست‌تان به مواد آرایشی واکنش نشان داد، مصرف آنها را فورا متوقف کنید.
از مصرف لوازم آرایشی که تغییر رنگ و بو داده‌اند، خودداری ورزید.
قبل از استفاده از لوازم آرایشی دست و صورت خود را کامل بشویید و تمیز کنید.
در صورتی که دچار عفونت چشمی هستید، تمامی لوازم آرایش چشم خود را دور بریزید و پس از بهبودی از لوازم نو استفاده کنید.
از قرار دادن لوازم آرایشی در معرض نور خورشید خودداری کنید، چرا که مواد نگهدارنده به راحتی تحت نور تجزیه می‌شوند.
توجه داشته باشید که واکنش و حساسیت به مواد آرایشی علاوه بر کیفیت، به شرایط پوست و سیستم ایمنی بدن نیز بستگی دارد؛ بنابراین هر چقدر پوست سالم‌تر باشد، احتمال ابتلا به عوارض کاهش می‌یابد. اگر پوست شما دچار خراش، بریدگی، سوختگی و یا جوش است، تا بهبودی کامل از مصرف لوازم آرایشی خودداری کنید.
قبل از استفاده از لوازم آرایشی بر روی پوست، کمی از آن‌را پشت بازوی خود تست کنید و در صورت مشاهده هر یک از علائم حساسیت همچون سوختگی، سوزش، خارش و قرمزی، آن را کنار بگذارید.
فراموش نکنید که زیبایی درونی و طبیعی بهتر از زیبایی مصنوعی و ساختگی است که عوارض نیز به همراه دارد.
