تخم مرغ بدلیل دارا بودن 210 میلی گرم کلسترول در دهه های گذشته جایگاه مناسبی در سبد غذایی مردم نداشته است چون تصور می شد که با خوردن آن کلسترول خون افزایش یافته و در نتیجه بیماری های قلبی-عروقی و خطر حمله ی قلبی را افزایش می دهد.
این مقاله برگرفته از کتاب تخم مرغ ،معجزه ای در سفره توسط دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت و با همکاری ستاد کشوری ترویج مصرف تخم مرغ به چاپ رسیده و شما را با باورهای غلطی که در جامعه درباره مصرف تخم مرغ رواج پیدا کرده است آشنا میکند.
امروزه مطالعات متعددی توسط محققین در مراکز معتبر و در طول سالهای متمادی بر روی افراد زیادی در کشورهای مختلف صورت گرفته و ثابت کرده اند:
1- خوردن تخم مرغ حتی بیش از یک عدد در روز در بسیاری از مردم بدون ارتباط جنس، سن و نژاد آنها باعث افزایش کلسترول خون نشده و حتی برای قلب می تواند مناسب و مفید هم باشد.
2- تغذیه با تخم مرغ نه تنها نسبت LDL:HDL که مهمترین شاخص برای تعیین احتمال خطر بیماری های قلبی است را تغییر بسیار کمی می دهد و نه تنها بر روی احتمال بروز بیماری های قلبی-عروقی اثری ندارد بلکه باعث کاهش پاسخ های التهابی در بدن می گردد.
3- خوردن تخم مرغ در گروه های جمعیتی مختلف دنیا و یا در داخل یک گروه جمعیتی خاص ارتباطی با کلسترول ندارد. شواهد اپیدمیولوژیکی حاکی از این ست که سرانه مصرف تخم مرغ در فرهنگ های مختلف ارتباطی با میزان بروز بیماری های قلبی نداشته و حتی در بروز بیماری های قلبی-عروقی در افرادی که یک تخم مرغ در هفته و کسانی که یک تخم مرغ در هفته و کسانی که یک تخم مرغ در روز می خورند ارتباطی مشاهده نشده ست.
4- آنچه که در تولید کلسترول خون در بدن نقش دارد اسیدهای چرب اشباع بویژه نوع ترانس ست و نه کلسترول های غذایی و در تخم مرغ تنها یک سوم اسیدهای چرب آن از نوع اشباع بوده و کلسترولی هم که در اثر خوردن تخم مرغ در بدن تولیدمی شود، از نوع HDL (کلسترول خوب)و LDL کم آتروژنیک است.
5- وجود فرآورده های دامی خاص در رژیم غذایی بطور آشکار باعث کاهش احتمال بروز حمله ی قلبی می شود.تخم مرغ، محصولات لبنی و ماهی بطور غیر مستقیم باعث کاهش مرگ و میر ناشی از حمله ی قلبی می شوند.مصرف مقادیر زیادی از این غداها 20 درصد خطر فوت در اثر حمله ی قلبی را کم می کند
بدلیل یافته های فوق از سال های پیش توسط انجمن بین المللی تخم مرغ و بسیاری از کشورهای مطرح دنیا شعاری برای تشویق جوامع به بازگشت برای مصرف تخم مرغ و بهره برداری کامل از ارزشهای تغذیه ای این ماده غذایی کامل و بسیار مفید بدون ترس از کلسترول مطرح کردند:
” An egg day is ok”
و در ایران هم این شعار با عنوان “هر انسان سالم،یک تخم مرغ در روز”معرفی شده است.
به چه افرادی بیشتر توصیه به مصرف تخم مرغ می کنیم؟
مصرف تخم مرغ در زنان باردار و شیرده ،کودکان و نوجوانان در حال رشد، ورزشکاران و کلیه بزرگسالان سالم و همچنین در دوران پس از بیماری بدلیل ارزش غذایی بالا توصیه می شود در این افراد مصرف یک تخم مرغ در روز بلامانع ست و در برخی موارد توصیه می شود بیشتر هم ممکن است انجام شود. در هر تخم مرغ از 8 ماهگی در کودکان قابل مصرف بوده و توصیه می شود تا یک سالگی 1 زرده کامل، یک روز در میان و از 2 سالگی به بالا یک تخم مرغ در روز در برنامه ی غذایی کودکان وارد شود.
چه افرادی باید در مصرف تخم مرغ احتیاط کنند؟
گرچه در برخی شرایط باید در مصرف تخم مرغ کامل ملاحظاتی صورت پذیرد ولی بدلیل خواص ویژه و منحصر بفردی که در تخم مرغ وجود داشته است و عدم مصرف آن می تواند کمبود ترکیبات ضروری مثل کولین ، لوتئین و گزانتین را بهمراه داشته باشد لذا نباید مصرف تخم مرغ در هیچ گروه سنی حذف شود بلکه باید در موارد محدودیت مصرف ،مقدار مصرف آن با پزشک معالج کاهش یابد که حتی در بیماران مبتلا به دیابت ، فشار خون بالا و بیماری قلبی – عروقی تا حدود 3 عدد در هفته نیز پیشنهاد می شود البته در اینصورت باید از خوردن غذاهای چرب و پرنمک نیز همراه تخم مرغ خودداری شود و روش پخت تخم مرغ نیز بدون روغن صورت پذیرد که در اینصورت نه تنها خطری نخواهد داشت بلکه در این گرو های خاص مفید هم خواهد بود.
