مضرات قليان - مصرف دخانيات كه عامل10 % كل مرگ و مير در بزرگسالان است- مهمترين علت مرگ قابل پيشگيري در جهان است و همه ساله موجب مرگ5/4 ميليون تن در جهان شده و پيش بيني مي شود كه اين تعداد تا سال2030 به8/3 ميليون تن برسد.
چندي پيش سازمان بهداشت جهانيWHO()،در متني7 صفحه اي ضمن برشمردن مضرات و خطرات استفاده از قليان اعلام كرده است: قليان جايگزين سالمي براي سيگار نيستWHO. در گزارش خود، كشورها را به تحريم مصرف دخانيات در مكانهاي عمومي ترغيب كرده و تاكيد كرده است كه برخلاف باورهاي باستاني و اعتقاد عمومي، دودي كه از قليان خارج مي شود حاوي مواد مسموم متعددي است كه از جمله عوامل شناخته شده ايجاد سرطان، بيماريهاي قلبي و امراض ديگر هستند.
بالارفتن محبوبيت قليان تا حد زيادي به دليل تبليغات بي پايه اي است كه درباره سالم بودن آن در بازار تجاري بر سر زبانها افتاده است.تحقيقات نشان مي دهد، برخلاف تصور مردم، كشيدن قليان بيش از سيگار براي سلامتي مضر است.سازمانهاي بهداشتي اروپا هم هشدار داده اند، افرادي كه در معرض دود “دست دوم” قليان قرار مي گيرند نيز در معرض خطر ابتلابه همان بيماريهايي هستند كه افراد غير سيگاري در معرض دود دست دوم را تهديد مي كند.اين سازمان ها همچنين هشدار داده است كه دود قليان در دوران بارداري نيز مي تواند خطرات فراواني براي جنين داشته باشد.
تحقيقات نشان مي دهد كه مصرف كننده قليان در هر وعده مصرف50 تا200 پك مي زند و هر پك حاوي15 درصد تا يك ليتر دود است. همچنين هر فرد مصرف كننده قليان در هر وعده معادل با مصرف100 نخ سيگار، به سلامتي خود آسيب مي رساند.
متخصصان بين المللي اعلام نموده اند كه احتمال كم وزني نوزاد در زنان بارداري كه خود يا همسرشان قليان مي كشند، بيشتراست.
بخشي از مضرات قليان جسمي است اما ضرر دوم رواني است به طوري كه بسياري از معتادان به ساير مواد مخدر از مصرف قليان شروع مي كنند و در ضرر اجتماعي مصرف آن در تفريح گاه ها، چهره زشتي به مناظر مي دهد.
در تحقيقاتي كه در بيروت به دود قليان انجام شده است ثابت شده كه غلظت بسياري از فلزات سنگين و مواد سمي در واحد حجم قليان حتي از سيگار بيشتر است. در پژوهشي كه با همكاريWHO ( سازمان جهاني بهداشت) در جنوب غربي كشور ما صورت گرفته است نيز نشان داده شده است كه احتمال كم وزني نوزاد در خانم هاي بارداري كه خود يا همسرشان قليان مي كشند بيشتراست.
همچنين در دهه هاي اخير تنباكو با طعم هاي ميوه اي نيز به بازار عرضه مي شود كه به صورت صنعتي توليد مي شوند. طبق بررسي هاي به عمل آمده قليان اگر با تنباكوهاي ميوه اي (توتون هايي كه به روش شيميايي به عمل آمده و دود آن بوي ميوه مي دهد) به عمل آمده باشد خطرناك و ضرر آن بسيار زياد است.
تنباكوي ميوه اي هم چند سالي است كه توسط كشورهاي عربي توليد مي شود و با انواع اسانس و طعم هاي گونا گون در دسترس همگان است .حتي اين تنباكو ها در ديگر مشورهاي جهان نيز به وفور يافت مي شوند و بسياري از مسافران كشورهاي عربي آنها را تهيه نموده و به كشورهاي خود مي برند. البته به گفته پزشكان اين نوع تنباكو از بدترين نوع برگ توتون تهيه شده كه در كارخا ها معمولادور ريز توليدات آنها است ولي به واسطه وماد شيميايي معطر و بسته بندي هاي پر زرق و برق آنها را با نام عربي معسل در كشورهاي عربي بفروش مي رسانند.
